رای شماره 308 هیات عمومی دیوان عدالت اداری
رأی شماره ۳۰۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع بند ۱۲ از قسمت شرایط اختصاصی شغلی محیطبان در صفحه ۱۲ دفترچه راهنمای ثبتنام هشتمین امتحان مشترک فراگیر دستگاههای اجرایی کشور در سال ۱۳۹۹ که علیاالطالق بیان داشته »در شغل مأمور اجرای محیط زیست دارندگان معافیت پزشکی، امکان شرکت در آزمون را ندارند، ابطال شد
رأی شماره ۳۰۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: بند ۱۲ از قسمت شرایط اختصاصی شغلی محیطبان در صفحه ۱۲ دفترچه راهنمای ثبتنام هشتمین امتحان مشترک فراگیر دستگاههای اجرایی کشور در سال ۱۳۹۹ که علیاالطالق بیان داشته: »در شغل مأمور اجرای محیط زیست دارندگان معافیت پزشکی، امکان شرکت در آزمون را ندارند، ابطال شد
۷/۳/۱۴۰۱ ۰۰۰۳۰۴۸شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس هیأتمدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسالمی ایران
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۳۰۸ مورخ ۱۴۰۱/۱/۳۰ با موضوع: »بند ۱۲ از قسمت شرایط اختصاصی شغلی محیطبان در صفحه ۱۲ دفترچه راهنمای ثبتنام هشتمین امتحان مشترک فراگیر دستگاههای اجرایی کشور در سال ۱۳۹۹ که علیاالطالق بیان داشته: »در شغل مأمور اجرای محیط زیست دارندگان معافیت پزشکی، امکان شرکت در آزمون را ندارند، ابطال شد.« جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.
مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدهللا اسمعیلیفرد تاریخ دادنامه: ۱۴۰۱/۱/۳۰ شماره دادنامه: ۳۰۸ شماره پرونده: ۰۰۰۳۰۴۸
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقایهامون گل محمدی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۱۲ از شرایط اختصاصی شغل محیطبان مندرج در صفحه ۱۲ دفترچه راهنمای ثبت نام هشتمین امتحان مشترک فراگیر دستگاههای اجرایی کشور در سال ۱۳۹۹
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند ۱۲ از شرایط اختصاصی شغل محیطبان مندرج در صفحه ۱۲ دفترچه راهنمای ثبت نام هشتمین امتحان مشترک فراگیر دستگاههای اجرایی کشور در سال ۱۳۹۹ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعالم کرده است که:
" به استحضار میرساند داشتن معافیت پزشکی به موضوع معافیت از »انجام خدمت دوره ضرورت« مربوط میشود که وضعیت فرد مشمول را در رابطه با قانون خدمت وظیفه عمومی تعیین میکند و از این نظر فاقد ارزش دیگری است و ارتباطی با شرایط استخدامی فرد ندارد. بند )ج( ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری، » انجام خدمت دوره ضرورت یا معافیت قانونی برای مردان« را از شرایط استخدام در دستگاههای اجرایی میشمارد. مصرح است که معافیت پزشکی جزء معافیتهای قانونی مورد اشاره است. آییننامه معافیت پزشکی شامل لیست بلندی از بیماریهاست که طیف گستردهای از بیماریها با شرایط و مشکالت مختلف را شامل میشود. لذا معافیت پزشکی نمیتواند تعیینکننده وضعیت سالمت فرد باشد. چه بسا فردی مبتال به یک بیماری حاد باشد که در دوره اوج بیماری اقدام به اخذ معافیت پزشکی نموده اما شرایط جسمی و سالمتی وی با گذشت چند ماه یا چند سال و به لطف خداوند رو به بهبود نهاده است چرا که وضعیت سالمت افراد امری ثابت و الیتغیر نیست.
برای رسته شغلی محیطبان داوطلبان پس از موفیت در آزمون کتبی و معرفی به عنوان چند برابر ظرفیت باید در آزمون سنجش آمادگی جسمانی شرکت نمایند که پس از کسب حد نصاب معین افراد برتر به مصاحبه دعوت میشوند. لذا افرادی که از نظر سالمتی و جسمانی مشکلی داشته باشند، خودبخود در این مرحله حذف میگردند. مطابق روال آزمونهای استخدامی افرادی که در مرحله مصاحبه موفق میشوند، تکمیل فرایند استخدامی آنان مستلزم تأیید پزشک متخصص طب کار و همچنین طی آزمایشات و تستهای پزشکی خاص زیر نظر مرکز بهداشت، میباشد که در این صورت نیز افراد فاقد سالمت در این مرحله فیلتر میشوند. بنابر آنچه گفته شد، داوطلبان باید آزمون عملی آمادگی جسمانی )با کسب حدنصاب معین(، معاینات پزشک متخصص و آزمایشات پزشکی را با موفقیت پشت سر گذارند که در صورت مشکل جسمی و عدم توانایی یا خدشه سالمتی در هر یک از این مراحل رد میشوند. لذا با وجود مراحل متعدد برای سنجش وضعیت سالمت فرد ممنوعیت ثبت نام برای دارندگان کارت معافیت پزشکی بالوجه بوده و ناعادالنه است. یادآور میشوم که هیأت عمومی دیوان عدالت اداری اخیرًا در دادنامهای شرط معدل برای آزمون استخدامی را ابطال نموده است. غرض از این یادآوری این بود که در متن رأی مذکور علت حذف شرط معدل را برگزاری آزمون استخدامی دانسته، زیرا با وجود موفقیت فرد در آزمون کتبی شرط معدل بالوجه است. چرا که قبولی در آزمون کتبی و کسب حد نصاب نمره مؤید صالحیت علمی فرد است. در اینجا نیز گذر از مراحل متعدد سنجش توانایی جسمانی و سالمتی مؤید وضعیت سالمتی فرد است و شرط »نداشتن معافیت پزشکی« بالوجه است." متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است: " شرایط اختصاصی شغل محیطبان:
............
۱۲ـ در شغل مامور اجرایی محیط زیست دارندگان معافیت پزشکی، امکان شرکت در آزمون را ندارند."
علیرغم ابالغ دادخواست و ضمائم آن به سازمان امور اداری و استخدامی کشور، تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری پاسخی از طرف آن مرجع واصل نشده است. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۱/۱/۳۰ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
براساس بند )ج( ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶« انجام خدمت دوره ضرورت یا معافیت قانونی برای مردان« یکی از شرایط عمومی استخدام در دستگاههای اجرایی عنوان شده است که معافیتهای پزشکی یکی از موارد معافیتهای قانونی میباشد.
براساس بند )ز( ماده مذکور نیز »داشتن سالمت جسمانی و روانی و توانایی برای انجام کاری که استخدام میشوند براساس آئیننامهای که با پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد« از دیگر شرایط عمومی استخدام در دستگاههای اجرایی عنوان شده است. براساس ماده ۲ آییننامه اجرایی بند )ز( مـاده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۹ مقرر شده است: »استخدام داوطلبانی که صرفًا دارای اعتیاد به مواد مخدر، الکل و دخانیات میباشند ممنوع است.« براساس ماده ۳ این آییننامه نیز مقرر شده: »دستگاههای اجرایی میتوانند صالحیت و توانایی انجام کار داوطلبانی که برای آن استخدام میشوند از طریق آزمون علمی، مصاحبه تخصصی و معاینات پزشکی احراز نمایند.« همچنین براساس ماده ۴ آییننامه مذکور مقرر شده است:
»در صورت بروز مشکل و اعتراض داوطلبان استخدام، مرجع نهایی رسیدگی به توانایی جسمی و روانی انجام کار، شورای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان مربوط میباشد.« بنابراین بند ۱۲ از قسمت شرایط اختصاصی شغل محیطبان در صفحه ۱۲ دفترچه راهنمای ثبت نام هشتمین امتحان مشترک فراگیر دستگاههای اجرایی کشور در سال ۱۳۹۹ که علیاالطالق بیان داشته: »در شغل مامور اجرایی محیط زیست دارندگان معافیت پزشکی، امکان شرکت در آزمون را ندارند« مغایر بندهای )ج( و )ز( ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶ و مواد ۲ و ۳ و۴ آییننامه اجرایی بند )ز( ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۹ و خارج از حدود اختیارات مرجع صادرکننده آن است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیالت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ ابطال میشود.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری
منبع : روزنامه رسمی
