لیست بهترین وکلای نشر اکاذیب ایران

شناسه : 1586

هر کس به قصد ضرر زدن به دیگران یا تشویش اذهان عمومی اقدام به بیان اکاذیب کند، مجرم محسوب می‌شود. جرم نشر اکاذیب از جرایم مطلق است و تحقق آن موکول به وقوع نتیجه ضرر یا تشویش نیست. در اظهارجرم نشر اکاذیب اعمال معینی به شخص یا اشخاص نسبت داده نمی‌شود بلکه اخبار یا مطالب بی‌اساس به‌طور کلی اظهار می‌شود. عناوین نشر اکاذیب یا اشاعه اکاذیب برگرفته از متن ماده 698 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی و شامل هر دو مصداق اعمال مجرمانه جرم یعنی اظهار جرم نشر اکاذیب و جرم انتساب اعمال خلاف حقیقت به دیگران است.

هر کس به قصد ضرر زدن به دیگران یا تشویش اذهان عمومی اقدام به بیان اکاذیب کند، مجرم محسوب می‌شود. جرم نشر اکاذیب از جرایم مطلق است و تحقق آن موکول به وقوع نتیجه ضرر یا تشویش نیست. در اظهارجرم نشر اکاذیب اعمال معینی به شخص یا اشخاص نسبت داده نمی‌شود بلکه اخبار یا مطالب بی‌اساس به‌طور کلی اظهار می‌شود. عناوین نشر اکاذیب یا اشاعه اکاذیب برگرفته از متن ماده 698 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی و شامل هر دو مصداق اعمال مجرمانه جرم یعنی اظهار جرم نشر اکاذیب و جرم انتساب اعمال خلاف حقیقت به دیگران است.

به موجب ماده 698 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، «هرکس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله نامه یا شکواییه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هر گونه اوراق چاپی یا خطی با امضا یا بدون امضا اکاذیبی اظهار کند یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت راساً یا به عنوان نقل قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی تصریحاً یا تلویحاً نسبت دهد، اعم ازاینکه از طریق مزبور به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شود یا خیر، علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا 74 ضربه محکوم شود.»در این ماده، قانونگذار «اظهار کردن» را به عنوان رفتار مرتکب شرط وقوع جرم دانسته است. اظهار کردن در مفهوم متداول، مترادف گفتن است اما در لغت به ‌معنای فاش کردن، آشکار کردن، بیان کردن و گفتن است که بیشتر معنای آشکار و فاش کردن مد نظر مقنن بوده است بنابراین ظاهر یا علنی شدن کذب ضروری است.

عنصر قانونی جرم نشر اکاذیب

جرم نشر اکاذیب ، در ماده 698 قانون مجازات اسلامی ، باب پنجم تعزیرات ، مصوب سال 1375 ، اشاره شده است.

گرچه جرم نشر اکاذیب ، در 286 قانون مجازات اسلامی ، مصوب سال 1392 ، نیز اشاره شده است.

همچنین جرم نشر اکاذیب ، در ماده 746 قانون مجازات اسلامی ، باب پنجم تعزیرات ، مصوب سال 1375 ، نیز اشاره شده است.

بنابراین عنصر قانونی در این جرم متعدد است و در قسمت های مختلفی در قانون از آن نام برده شده است.

عنصر مادی جرم نشر اکاذیب

پیکره مادی جرم نشر اکاذیب عبارتند از :

الف) اظهار کردن مطالب خلاف واقع است .

ب) نسبت دادن مطلب خلاف واقع به شخص حقیقی یا شخص حقوقی

عنصر معنوی جرم نشر اکاذیب

عنصر معنوی از اجزایی تشکیل می شود که بدین شرح است.

الف) سوءنیت عام

شخص مرتکب باید قصد و اراده و اختیار داشته باشد . در جرم مذکور ، شخص باید قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی را داشته باشد .

ب) سوءنیت خاص

جرم نشر اکاذیب ، جرم مقید به نتیجه نمیباشد و این موضوع صراحتا در قسمت اخیر ماده 698 باب پنجم تعزیرات مصوب سال 1375 ذکر شده است.

بنابراین چه ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شود یا نشود ، جرم نشر اکاذیب به وقوع پیوسته است .

مجازات نشر اکاذیب

کسی که اظهارات خلاف واقع را با قصد ضرر رساندن به دیگری عنوان کند، و سبب ایجاد تشویش اذهان عمومی شود، مجرم محسوب می شود، و باید مجازات شود. در ماده ی ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی که به آن اشاره شد، قانونگذار، این عمل را یک رفتار مجرمانه می داند. برای نشر اکاذیب واژه ی “اظهار کردن” را به کار می بریم، که ممکن است در اصطلاح عامه به معنای “گفتن” باشد، اما اگر به ریشه ی آن توجه کنیم، در می یابیم، هدف استفاده از واژه ی “اظهار کردن” از نظر قوه ی قضایی به عنوان مرجع رسیدگی به مجرمین خلاف قانون اساسی کشور، آشکار ساختن یا ظاهر کردن می باشد؛ و نشر اکاذیب به معنای علنی نمودن کذب و یا فاش کردن امورات خلاف واقعیت می باشد.

اگر فردی اظهارات خلاف واقع خود را به چاپ برساند، و هیچ کسی غیر از خودش از آن خبردار نشود، مجرم محسوب نمی شود. حتی اگر این اظهارات در نامه ای به مسئولین نگارش شود، و به مراجع تحویل داده نشود، فرد به عنوان تشویش کننده ی اذهان عمومی شناخته نمی شود و از جرم نشر اکاذیب مبراء است.

قانونگذار از واژه ی جمع در نشر اکاذیب به جای نشر کذب، استفاده نموده است، اما نشر یک کذب نیز برای مجرم محسوب نمودن اظهار کننده کافی می باشد. مجازات نشر اکاذیب طبق ماده ۶۹۸ به این شرح است: «… علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم شود.» اثبات کذب بودن اظهارات بر عهده ی شاکی است، و اگر اظهار کننده بتواند صحت اظهارات خود را اثبات نماید، تبرئه می شود.
اگر در دادگاه شاکی خصوصی گذشت نماید، قاضی می تواند در مجازات تخفیف دهد و یا قرار منع تعقیب برای مجرم صادر نماید. اگر نشر کذب سبب از بین رفتن حیثیت شاکی شده باشد، دادگاه می تواند با انجام اقداماتی مانند درج حکم در روزنامه، حیثیت از بین رفته ی شاکی را باز گرداند. برای این منظور، شاکی باید از دادگاه اعاده حیثیت کند.