مجازات در انتظار چهارشنبه سوزها
رسانه های همگانی باید خانوادهها و جوانان را از خطرات زیاد استفاده از ابزارهای پرخطر چهارشنبه سوری آگاه کنند
رسانه های همگانی باید خانوادهها و جوانان را از خطرات زیاد استفاده از ابزارهای پرخطر چهارشنبه سوری آگاه کنند
بسیار اتفاق افتاده کودک یا نوجوان حین ساخت مواد محترقه با اشتباهی کوچک انفجاری مهیب را رقم زده و هست و نیست خانواده خود را سوزانده است
شعب ویژه رسیدگی، نسبت به پیشگیری و برخورد جدی با عوامل تهیه، نگهداری و توزیع مواد محترقه و آتشزای غیرمجاز و غیراستاندارد تشکیل می شوند
سالهاست که رسم قدیمی چهارشنبه سوری ایرانیان توسط برخی از افراد سودجو تحریف شده و رسمی ناخوشایند را طی سالهای اخیر ابداع شده است
چهارشنبه سوری، یک جشن بهاری پیش از رسیدن نوروز است که مردم در این روز برای دفع شر و بلا و برآورده شدن آرزوهایشان مراسمی را برگزار میکردند
قوه قضاییه و پلیس برای مقابله با افرادی که مخل آسایش و نظم جامعه در روزهای پایانی سال هستند عزم جدی داشته و این افراد تا پایان تعطیلات ،مهمان پلیس خواهند بود
زن و مرد و پیر و جوان یا زن باردار نمیشناسند و فقط به فکر تفریح و تخلیه هیجانات خود بوده و هیچ عابر پیاده و سوارهای را هم بینصیب نمیگذارند. خیابانهای شهرها را به مثابه میدان جنگ فرض کرده و هرلحظه و از هرطرفی صدایی مهیب، شیشههای ساختمانها را میلرزاند. به طوری که بسیاری از افراد جرات حضور در خیابانها را ندارند هرچند که در منازل نیز خبری از آرامش نیست و دقایقی بدون سرو صدا سپری نمیشود و هر لحظه با صداهای مهیب، تن افراد لرزیده میشود. حال، خدا میداند آیا بیماران چه در بیمارستانها و چه در منازل، در مقابل این سرو صداها توان تحمل دارند؟
روایت بالا گوشهای از اتفاقاتی است که هر ساله در روزهای پایانی سال بهویژه چهارشنبه آخر سال شاهد آن هستیم. روزهایی که بهواسطه استرس و فشار کار زیاد نیاز به آرامش مضاعف دارد اما با تنش و دلهره سپری میشود. این درحالی است که چهارشنبه سوری، یک جشن بهاری پیش از رسیدن نوروز است که مردم در این روز برای دفع شر و بلا و برآورده شدن آرزوهایشان، مراسمی را برگزار میکردند. در این روز ایرانیان بیرون از خانه ، جلو درب منازل خود و در فضایی مناسب آتشی میافروختند و اهلخانه، زن و مرد و کودک از روی آتش می پریدند و با گفتن« زردی من از تو ، سرخی تو از من» بیماریها، ناراحتیها و نگرانیهای سال کهنه را به آتش سپرده تا سال نو را با آسودگی و شادی آغاز کنند. این در حالی است که سالهاست رسم قدیمی چهارشنبه سوری ایرانیان توسط برخی از افرادسودجو تحریف شده و جوانان کشور نیز به تاسی از این سودجویان، رسمی ناخوشایند را طی سالهای اخیر ابداع کردهاند که شاید به جرات بتوان گفت هیچ یک از افراد جامعه از آن دلخوشی نداشته و همه ساله منجر به مجروح و مصدوم شدن و در مواردی نیز کشته شدن افراد شده و درروزهای پایانی سال، خاطراتی تلخ را برای خانوادهها رقم می زند. بسیار اتفاق افتاده کودک یا نوجوان حین ساخت مواد محترقه با اشتباهیکوچک، انفجاری مهیب را رقم زده و هست و نیست خانواده خود را سوزانده وخسارتهای زیادی به بارآورده است. هرچند که باید گفت کودک و نوجوان به دلیل عدم آگاهی شاید مسئولیتی در قبال این اعمال نداشته و افراد بزرگسال که با علم خطرناک بودن و جرم بودن این اعمال، باز اقدام به فروش مواد محترقه میکنند، مسئولیت داشته و باید پاسخگو باشند. در این زمینه باید گفت اصولا ساخت، حمل، نگهداری و ... در خصوص مواد محترقه خود جرم بوده و درصورتی که در نتیجه استفاده از این مواد آسیبی به فردی وارد شود، فرد آسیب زننده ضامن خواهد بود زیرا بر اساس ماده 492 قانون مجازات اسلامی، «جنایت در صورتی موجب قصاص یا دیه است که نتیجه حاصله مستند به رفتار مرتکب باشد اعم از آنکه به نحو مباشرت یا به تسبیب یا به اجتماع آنها انجام شود» و طبق ماده12 قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیر مجاز، هرکس به شکل غیرقانونی و غیرمجاز مواد محترقه و شوکدهندهها (شوکرها) را خریداری، نگهداری و حمل کند یا مبادرت به توزیع و فروش آنها کند یا معامله دیگری با آنها انجام دهد، به حبس از 91روز تا 6 ماه محکوم خواهد شد. همچنین طبق تبصره ماده 12 این قانون، خرید و حمل مواد محترقه غیرمجاز که برای جشنها و مراسم استفاده میشود، مستوجب جزای نقدی از 500 هزار ریال تا 10 میلیون ریال است.
احترام به آتشنشانان شهید
هرچند که شاید چهارشنبه سوزی امسال را با سالهای قبل متفاوت دانست. حادثه پلاسکو و کشته شدن تعدادی از آتشنشانان هرچند روزهای تلخ و فراموش نشدنی را برای هموطنان، بهویژه همشهریانتهرانی رقم زد اما مردم بهواسطه قدرشناسی از آتشنشانان و برای اینکه چهارشنبه سوری امسال کمتر آنها برای انجام ماموریت به زحمت بیفتند، در فضاهای مجازی شروع به فرهنگ سازی کرده تا «چهارشنبه سوزی» هرساله به چهارشنبه سوری واقعی ایرانیان تبدیل شود و البته اینطور که از شواهد پیداست، طی روزهایی که گذشته نسبت به سالهای قبل کمتر شاهد انفجار مواد محترقه بهویژه در شهرتهران بودهایم.
هشدار دادستانی به عوامل حادثهآفرین چهارشنبهسوری
در این بین هستند برخی از افراد که از تجارب گذشته درس عبرت نگرفته و با سماجت سعی دارند این روزها راهم برای خود و هم خانوادههایشان تلخ کنند. در این زمینه طی روزهای گذشته، بیاحتیاطی و تهیه مواد محترقه دستساز، سبب انفجار خانه مسکونی در اردبیل شد که طی آن 7 نفر کشته و 4 نفر نیز مصدوم شدند. این درحالی است که بارها مسئولان و کارشناسان نسبت به عواقب این اعمال خطرناک هشدار دادهاند و مسئولیت افراد و خانوادهها را در قبال اعمال خطر آفرین تشریح کردهاند؛که در این زمینه روز گذشته، معاون دادستان کل کشور با صدور بخشنامهای به دادستانهای مراکز استانها، از آنان خواست با تشکیل شعب ویژه رسیدگی، نسبت به پیشگیری و برخورد جدی با عوامل تهیه، نگهداری و توزیع مواد محترقه و آتشزای غیرمجاز و غیراستاندارد و جلوگیری از بروز حوادث و خسارت های جانی و مالی در روزهای باقی مانده تا چهارشنبه آخر سال اقدام کنند.در بخشی از این بخشنامه آمده است: در مواجهه با موارد هنجارشکن که منجر به وقوع جرم می گردد، در اجرای مواد 618 ،619 و 620 قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات و تبصره ذیل ماده 12 قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات مصوب سال 1390 و ماده 3 آییننامه اجرایی قانون مجازات قانون اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز، مصوب 21/10/1392، نسبت به برخورد با مرتکبین جرایم مذکور در روزهای منتهی به چهارشنبه آخر سال اقدام قانونی لازم ،معمول و شعب ویژهای به منظور رسیدگی به آن اختصاص دهند.
جایگزینی برای آتش بازی خطرناک
در این زمینه احمد بیگدلی، نماینده مجلس، با تاکید بر ضرورت فرهنگسازی برای برگزاری چهارشنبه سوری بیخطر، به خانه ملت میگوید: علاوه بر فرهنگسازی، باید اقدامات ضربتی برای برگزاری این روز به کار گرفته شود و تنها نباید به حرف ها و نصیحت های تکراری بسنده کرد. این نماینده مجلس ادامه داد: متاسفانه طی سال های اخیر چهارشنبه سوری از حالت سنتی خود خارج و به مراسمی خطرناک تبدیل شده است. واقعیت آن است که نمیتوان تنها با آگاه سازی، این رسوم غلط را حذف کرد بلکه باید جایگزینی برای آن معرفی شود. مردم به جهت نبود جایگزینی برای برپایی این روز، اقدام به برگزاری چهارشنبه سوری و آتش بازی خطرناک میکنند. اما باید گفت با توجه به اینکه همه از خطرات آتش بازی ها در روز چهارشنبه آخر سال آگاه هستند اما هیچ گاه تلاشی برای بازگشت به رسوم و آیین قدیمی خود نداشتیم و به نظر می رسد باید یک واکاوی صورت گیرد که چرا رسم قدیمی چهارشنبه سوری در جامعه تبدیل به آتش بازی و به خطر افتادن جان مردم شده است. وی با انتقاد از اینکه برگزاری مراسم چهارشنبه آخرسال تنها جیب عده ای واسطه گر و سودجو را پر می کند، تصریح کرد: افرادی هستند که در سایه نبود نظارتها، تنها به منفعت و درآمد خود می اندیشند و آزادانه اقدام به فروش موادمحترقه می کنند.اما نکته ای که نباید فراموش کرد، نحوه ورود این موادمحترقه به کشور است. به نظرمیرسد اکثر این مواد که ساختکشورچینهستند، به راحتی توسط افراد سودجو وارد کشور شده و به فروش میرسند. به طوریکه به راحتی میتوان فروشندگان آن را کنار خیابانها در حالیکه مقادیر زیادی از اینگونه مواد را بساط کردهاند، دید؛ که در این زمینه نیاز است مسئولان، نظارت بیشتری بر مرزهای کشور اعمال کرده تا مانع ورود مواد محترقه به کشور شوند.
برگزاری چهارشنبه سوری بدون خطر
اما در این راستا عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه با روشغلطی که برای جلوگیری از برگزاری چهارشنبه سوری بیخطر به کار گرفتهایم، نمیتوان شاهد کاهش آسیبهای ناشی از آن بود، توضیحداد: باید این موضوع به صورت اصولی حل و فصل شود زیرا هرساله به جهت بی دقتی، نوجوانان و جوانان زیادی بهخاطر برگزاری نادرست چهارشنبه آخر سال آسیب زیادی دیده و گاهی افراد جان خود را از دست میدهند؛ در حالی که باید مسئولان تمهیداتی بیندیشند تا از بروز این گونه آسیب ها بتوان جلوگیری کرد. احمد وحدتی هلان، خاطرنشانکرد:برای برگزاری این سنت قدیمی، لازم است فرهنگسازی مناسبی از سوی دستگاه های ذی ربط از جمله رسانهها و صداوسیما صورت گیرد تا بتوان چهارشنبه سوری بدون خطری متناسب با فرهنگ و آیین قدیمی کشورمان برگزار کرد. وی یادآور شد: عدهای سودجو برای منفعت خود، به خطرات چهارشنبه سوری دامن میزنند؛ به گونهای که عمدتا وسایلی را به فروش میرسانندکه ممکن است برای جوانان و نوجوانان جذاب بوده؛ درحالی که خطرات بسیار زیادی برای آنها به همراه دارد.احمدوحدتیهلان ، با یادآوری راه اندازی کمپینی با عنوان «نه به چهارشنبه سوری پرخطر»، گفت: در این میان لازم است رسانه های همگانی وارد عمل شوند و خانواده ها و جوانان را از خطرات زیاد استفاده از ابزارهای پرخطر چهارشنبه سوری آگاه کنند زیرا خطرات این روز، نه تنها خانوادهها را بلکه جامعه را نیز با خطر مواجه خواهد کرد.
نقش صداو سیما و فضای مجازی
بنابراین بایدگفت آگاهی بخشی و اطلاع رسانی به افراد و آموزش به کودکان میتواند از بروز حوادث در این روزها جلوگیری کندکه در این زمینه صدا و سیما به عنوان رسانه ملی میتواند با ساخت برنامههاییدر این زمینه، افراد را از عواقب کار مطلع کند یا اینکه با پخش برنامههای شاد و مهیج و مورد علاقه افراد، بهویژهجوانان در این روزها مانع رفتارهای خطرآفرین افراد شود؛ که در این زمینه باید گفت به نظر میرسد فضای مجازی بهتر توانسته با اطلاع رسانی و پیامهای گوناگون بهویژه با مطرح کردن شهادت آتشنشانان باعثکاهش این اعمال شود. در خاتمه نیز لازم به ذکر است قوه قضاییه و پلیس برای مقابله با افرادی که مخل آسایش و نظم جامعه در روزهای پایانی سال هستند عزم جدی داشته و همانطور که بارها از سوی مسئولان اعلام شده است هیچگونه اغماضی در مورد این افراد صورت نمیگیرد و تا پایان تعطیلات مهمان پلیس خواهند بود.
خسارات مادی و معنوی به همنوعان وارد نکنیم
صادق سلیمی
حقوقدان و استاد دانشگاه
طی سالهای اخیر درچهارشنبه آخر سال شاهد رفتارهای غیرمتعارف از سوی برخی از افراد هستیم که باید تاکید کنم که تفریح و خوشگذرانی یک یا چند نفر نباید موجب سلب آرامش و نقض حقوق شهروندی دیگران باشد. اصل 40 قانون اساسی نیز اجازه نمی دهد کسی اعمال حق خویش را وسیله اضرار دیگران قرار دهد. به لحاظ قانونی وحقوقی در این زمینه دو بحث متفاوت مطرح می شود یکی مساله سلب آسایش و آرامش عمومی، دیگری مساله خرید و فروش و قاچاق و احیانا تولید مواد منفجره و محترقه. البته مساله جراحات و نقص عضوهای غیرعمدی یا در مواردی عمدی حاصل از این اتفاقات نیز خود میتواند عنوان جزایی مستقلی باشد. اما دربحث ایجاد سرو صداهای نامتعارف که باعث برهم زدن آرامش افراد میشود باید گفت، براساس ماده 618 قانون مجازات اسلامی، چنانچه کسی با هیاهو و جنجال یا حرکات نا متعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی شود یا مردم را از کسب و کار بازدارد به حبس از سه ماه تا یک سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد. که البته این جرم مختص روز خاص مانند چهارشنبه سوری یا وسیله خاص مانند استفاده از مواد منفجره نیست و در کلیه زمان ها مصداق دارد. از سوی دیگر در مورد ورود مواد محترقه به کشور نیز باید گفت قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب 1390مصداق دارد. طبق این قانون هرگونه قاچاق اعم از وارد کردن به کشور، تولید، نگهداری، حمل و توزیع مهمات مواد منفجره و محترقه جرم بوده و میتواند تا 5 سال حبس در برداشته باشد. اما در خصوص مجازات برای فروشندگان موادمحترقه غیرمجاز نیز طبق ماده 12 قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز، هرکس به شکل غیرقانونی و غیرمجاز موادمحترقه و شوکدهندهها (شوکرها) را خریداری، نگهداری و حمل کند یا مبادرت به توزیع و فروش آنها کند یا معامله دیگری با آنها انجام دهد به حبس از 91 روز تا 6 ماه محکوم خواهد شد. و چنانچه ورود این نوع از محترقهها، مصداق ورود غیرقانونی و قاچاق کالا به کشور باشد، مرتکبین به آن، به مجازات مقرر در خصوص قاچاق کالا که ضبط کالا، جریمه نقدی و در مواردی به حبس محکوم خواهند شد.
اما در پایان امیدوارم دیگران را در شادی با خود شریک و سهیم کنیم نه اینکه به زعم خود شادی کنیم ولی خسارات مادی و معنوی زیادی به همنوعان خود وارد کنیم. اما از حیث زنده نگه داشتن سنت ها نیز باید گفت در گذشته هرگز این قدر رفتارهای خشن در استفاده از مواد انفجاری وجود نداشته و آیین و سنت ایرانیان در چهارشنبه سوری همان آتش روشن کردن و پریدن از روی آن بوده که متاسفانه طی سالهای اخیر این رسم خوب قدیمی به فراموشی سپرده شده و رفتارها یی اشتباه که باعث سلب آسایش شهروندان میشود جایگزین آن شده است.
منبع : روزنامه قانون
برگزاری علنی دادگاه جرائم اقتصادی از دستور کار مجلس خارج شد رای شماره 1270 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع اعلام تعارض در آرا صادر شده از شعب سوم و بیست و سوم دیوان عدالت اداری