رای شماره 1748 هیات عمومی دیوان عدالت اداری
رأی شماره ١٧4٨ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال قسمتی از بند ٢ـ٣ از بخش سوم دفترچھ راھنمای آزمون و قسمت آخر بند ٢ـ٢ دفترچھ راھنمای انتخاب رشتھ چھل و چھارمین دوره آزمون پذیرش دستیاری تخصصی (سال تحصیلی ١٣٩٧ ـ ١٣٩6 ) مصوب وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی
آرای ھیات عمومی دیوان عدالت اداری
مرجع تصویب: ھیات عمومی دیوان عدالت اداری
شماره ویژه نامھ: ١١٢6
سھ شنبھ،٣٠ بھمن ١٣٩٧
سال ھفتاد و پنج شماره ٢١5٣٨
رأی شماره ١٧4٨ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: ابطال قسمتی از بند ٢ـ٣ از بخش سوم دفترچھ راھنمای آزمون و قسمت آخر بند ٢ـ٢ دفترچھ راھنمای انتخاب رشتھ چھل و چھارمین دوره آزمون پذیرش دستیاری تخصصی (سال تحصیلی ١٣٩٧ ـ ١٣٩6 ) مصوب وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی
٢٨/٨/١٣٩٧ ٩6٠١٠45 شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عـدالت اداری به شـماره دادنامـه ٩٧٠٩٩٧٠٩٠5٨١١٧4٨ مورخ ١٣٩٧/٨/١5 با موضوع: «ابطال قسمتی از بند ٢ـ٣ از بخش سوم دفترچه راھنمای آزمون و قسمت آخر بند ٢ـ٢ دفترچه راھنمای انتخاب رشته چھل و چھارمین دوره
آزمون پذیرش دستیاری تخصصی (سال تحصیلی ١٣٩٧ ـ ١٣٩6 (مصوب وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین تاریخ دادنامه: ١٣٩٧/٨/١5 شماره دادنامه: ١٧4٨ شماره پرونده: ١٠45/٩6
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای سامان شریفی عقیلی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمتی از بند ٢ـ ٣ از بخش سوم دفترچه راھنمای آزمون و قسمت آخر بند ٢ـ ٢ دفترچه راھنمای انتخاب رشته چھل و چھارمین دوره آزمون پذیرش دستیاری تخصصی (سال تحصیلی ١٣٩٧ ـ ١٣٩6) مصوب وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی
گردش کار: شاکی به موجب دادخواست و لایحه تکمیلی ابطال ١ (تصمیم و مقرره وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی مبنی بر لزوم کسب ٨5 %حدنصاب قبولی در رشته محل انتخابی جھت تعلق سھمیه مناطق محروم به داوطلبان بومی در آزمون دستیاری ٢( الزام وزارت بھداشت به اصلاح نتیجه قبولی در دوره 44 آزمون دستیاری بدون لحاظ و اعمال تصمیم و مقرره مورد اعتراض (کسب ٨5% حدنصاب قبولی) در فرایند پذیرش وفق قانون اصلاح بند ٢ قانون برقراری عدالت آموزشی و معرفی به دانشگاه محل پذیرش [ قسمتی از بند ٣/٢ از بخش سوم دفترچه راھنمای آزمون و قسمت آخر بند ٢ـ ٢ دفترچه راھنمای انتخاب رشته محل چھل و چھارمین دوره پذیرش دستیاری تخصصی را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«ریاست محترم دیوان عدالت اداری
با سلام و احترام، اینجانب پزشک عمومی، بومی استان گلستان و متقاضی سھمیه مناطق محروم در چھل و چھارمین دوره آزمون دستیاری که در رشته تخصصی طب اورژانس دانشگاه علوم پزشکی شاھرود واقع در استان سمنان پذیرفته شده ام ضمن اعتراض به نحوه پذیرش و در جھت تبیین خواسته ھای مطروحه به استحضار می رسانم:
١ـ به دلالت ماده واحده قانون اصلاح بند٣ قانون برقراری عدالت آموزشی مصوب٧/١٠ /١٣٩٢ مجلس شورای اسلامی، وزارت بھداشت درمان و آموزش پزشکی موظف است ٣٠ درصد ورودی رشته ھای دستیاری تخصصی پزشکی را از طریق جذب دانشجوی بومی با اولویت مناطق محروم پذیرش نماید.
٢ـ با عنایت به قوانین موضوعه ملاحظه می گردد چه در بند ٣ سابق مصوب ١٣٨٩/١/٢٩ چه در متن بند٣ اصلاحی ھیچ گونه نصاب نمره ای برای تعلق سھمیه مناطق محروم به داوطلبان بومی پیش بینی نگردیده است و مقنن در این باب سکوت نموده است اما ھمین قانونگذار در بند4 و 5 ھمین قانون(قانون برقراری عدالت آموزشی) شرط استفاده از سھمیه ھای آن بندھا را منوط به کسب حداقل ٨٠ %نمره آخرین فرد پذیرفته شده نموده است که بیانگر صلاحیت مقنن در این امر است به عبارت دیگر در بند (٣) تحقق دو شرط بومی بودن و انتخاب مناطق محروم کافی است تا سھمیه به داوطلب تعلق یابد.
٣ـ از طرفی طبق ضوابط و مقررات آزمون، صرفاً داوطلبی مجاز به انتخاب رشته است که کف نمره قبولی آزمون را کسب کرده باشد (١5٠ نمره از 6٠٠ نمره) بنابراین چنین داوطلبانی از نظر علمی جھت تحصیل در رشته ھای تخصصی مجاز شناخته شده و باید در رقابتی جداگانه و داخل در سھمیه مناطق محروم و بدون مقایسه با نمرات داوطلبان آزاد، مورد پذیرش قرارگیرند.
4ـ با این توصیف در قسمتی از بند ٣/٢ دفترچه راھنمای آزمون و ھمچنین قسمت آخر بند ٢ـ٢ دفترچه راھنمای انتخاب رشته ـ محل چھل و چھارمین دوره آزمون پذیرش دستیار تخصصی، تعلق سھمیه مناطق محروم به داوطلبان بومی منوط به کسب ٨5 %حدنصاب قبولی در رشته محل انتخابی توسط داوطلبان بومی گردیده است.
5 ـ ملاحظه می گردد این قسمت از مفاد دفترچه ھا که تصمیم اتخاذ شده از سوی وزارت بھداشت است مغایر با حکم صریح مقنن بوده و موافق با روح و متن قانون اصلاحی مورد استناد نیست و علی رغم این که قانونگذار با وجود علم و اشراف بر موضوع در این باب سکوت نموده ولیکن وزارت بھداشت به غیراز بومی بودن و محروم بودن منطقه که شروط مورد نظر قانونگذار است، قید سومی را مبنی بر لزوم کسب ٨5 %حدنصاب قبولی در رشته محل انتخابی به متن بند٣ موضوع ماده واحده استنادی الحاق کرده که مقرره ای الزام آور و محدود کننده می باشد چرا که در صورت عدم کسب چنین حدنصابی، ھدف مقنن که جذب ٣٠ در صد داوطلب بومی است محقق نخواھد شد (مراجعه به آمار پذیرفته شدگان روشن کننده موضوع است) حال جای این سوال است که آیا وزارت بھداشت اجازه اتخاذ چنین تصمیم محدود کننده ای را دارد یا موظف است در صورت دارا بودن شرایط مورد نظر مقنن وکسب کف نمره آزمون توسط داوطلبان بومی، سھمیه مناطق محروم را به آنان اختصاص دھد؟
6 ـ بی گمان با توجه به وصف آمره بودن قانون و نظر به این که در متن قانون اصلاحی و تبصره ھای پنج گانه آن، حقی برای وزارت بھداشت در مقام وضع آیین نامه یا بخشنامه یا ھر مصوبه دیگری که مرتبط با قانون اصلاحی باشد پیش بینی نشده است و با عنایت به این که تعیین حدنصاب نمره برای ھر سھمیه منوط به حکم صریح مقنن یا ماذون از قبل قانونگذار است و موید این مطلب نیز رجوع به قوانین مشابه مانند سھمیه رزمندگان یا تبصره ماده٧٠ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران یا بند 4 و 5 قانون عدالت آموزشی مصوب ١٣٨٩ است که در ھمه موارد، قانونگذار حدنصاب نمره را به عنوان شرط لازم برای استفاده از ھر سھمیه تعیین نموده نه وزارت بھداشت. شایان ذکر است اختیار حاصل از قانون تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی برای وزارت بھداشت مجوزی جھت تعیین حدنصاب نمره سھمیه ھای قانونی نبوده و این امر ھمانند سایر سھمیه ھا نیاز به حکم صریح مقنن دارد لذا تصمیم وزارت بھداشت در تعیین ضابطه ای مغایر و فراتر از متن بند ٣ اصلاحی قانون برقراری عدالت آموزشی به شکلی که تعلق سھمیه مناطق محروم به داوطلبان بومی را منوط به کسب ٨5 درصد حدنصاب قبولی در رشته محل انتخابی نموده است، اقدامی خارج از حدود اختیارات آن وزارتخانه بوده و به دلیل این که موافق با حکم صریح مقنن نیست بی شک اقتضای ابطال آن را دارد. لذا خواھشمند است با بررسی قضیه بیان شده اولاً : نسبت به ابطال تصمیم و مقرره وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی که مبین تصریح به کسب حداقل ٨5% حدنصاب قبولی در رشته محل انتخابی جھت تعلق سھمیه مناطق محروم به داوطلبان بومی این مناطق است و در قسمتی از بند ٣/٢ از بخش سوم دفترچه راھنمای آزمون و ھمچنین درقسمت آخر بند ٢ـ ٢ دفترچه راھنمای انتخاب رشته ـ محل چھل و چھارمین دوره آزمون پذیرش دستیار تخصصی سال تحصیلی ٩٧ ـ ٩6 درج شده اقدام و اتخاذ تصمیم نمایند. ثانیاً : با ابطال تصمیم و مقرره مورد اشاره، وزارت بھداشت درمان و آموزش پزشکی را ملزم نمایید بدون لحاظ و اعمال تصمیم و مقرره یاد شد در فرایند پذیرش، نسبت به اصلاح نتیجه قبولی اینجانب در آزمون دستیاری دوره 44 با توجه به اولویتھای انتخاب رشته ـ محل وفق قانون اصلاح بند ٣ قانون برقراری عدالت آموزشی و لحاظ اولویت مقرر در تبصره ٣ آن اقدام و نتیجه را به دانشگاه محل پذیرش جدید اعلام نمایند. تفصیل مطالب معروضه به شرح لایحه مضبوط به این دادخواست است که خواستار بذل عنایت به آن می باشم. ضمناً مستحضر می دارد پرینت مدارک استنادی مربوط به آزمون دستیاری از سایت مرکز سنجش آموزش پزشکی به آدرس ir.sanjeshp.www اخذ شده است ."
الف: لزوم کسب ٨5 درصد حدنصاب قبولی در رشته محل انتخابی جھت تعلق سھمیه مناطق محروم به داوطلبان بومی موافق با روح و متن ماده واحده قانون اصلاح بند ٣ قانون برقراری عدالت آموزشی نیست. نیاز مناطق محروم به نیروی متخصص پزشکی بر کسی پوشیده نیست و مشکلات ناشی از اقامت افراد غیربومی در این مناطق نیز از جمله عواملی است که ماندگاری پزشکان غیربومی در مناطق محروم را متزلزل می نماید. شرایط خاص و نیاز شدید مناطق محروم به پزشک متخصص به حدی بوده که قوه مقننه در جھت رفع نیاز مناطق محروم با تصویب قانون و اختصاص سھمیه به متقاضیان خدمت در مناطق محروم که بومی آن منطقه نیز باشند در مقابل ایجاد شرایط سھل تر جھت پذیرش در رشته ھای تخصصی ماندگاری آنان را در مناطق محروم با اخذ تعھد خدمت به میزان ٣برابر مدت تحصیل پایدارتر نموده. به ھمین جھت با اصلاح بند ٣ قانون برقراری عدالت آموزشی وزارت بھداشت موظف گردید ٣٠ درصد ورودی رشته ھای دستیاری تخصصی پزشکی را از طریق جذب دانشجوی بومی با اولویت مناطق محروم پذیرش نماید. بی شک تمام داوطلبان بومی که کف نمره قبولی در آزمون دستیاری یعنی ١5٠ نمره از 6٠٠ نمره را کسب نموده اند و مجاز به انتخاب رشته شده اند می باید مشمول این ٣٠ درصد قرار بگیرند و ھرگونه محدود نمودن پذیرش این دسته از داوطلبان بومی در رشته محل ھای انتخابی به دلیل عدم کسب ٨5 درصد حدنصاب آن رشته محل، موافق با حکم صریح قانون گذار نیست. چرا که چنین داوطلبی صلاحیت علمی آزمون دستیاری را احراز کرده و جھت انتخاب رشته مجاز شناخته شده و دیگر لزومی به کسب حدنصاب مجدد ندارد و باید از سھمیه قانونی استفاده کند مگر این که خود مقنن در متن قانون لزوم کسب حدنصاب خاصی را جھت استفاده از سھمیه صریحاً مورد حکم قرار داده باشد.
ب ـ تعیین حدنصاب نمره جھت استفاده از سھمیه مناطق محروم نیازمند حکم صریح قانون گذار یا ماذون از قبل مقنن است نگاھی بر قوانین جاری یا آیین نامه ھای اجرایی آن به خوبی نشان می دھد در تمامی موارد، حدنصاب نمره جھت استفاده از آن سھمیه در متن قانون ذکر شده یا اجازه تعیین آن در آیین نامه اجرایی به مجری قانون داده شده است در این راستا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
١ـ ماده 4 قانون ایجاد تسھیلات برای ورود رزمندگان و جھادگران داوطلب بسیجی به دانشگاه ھا و مؤسسات آموزش عالی: در این ماده تعیین حدنصاب قبولی موکول به تدوین آیین نامه اجرایی، آن ھم با ھمکاری چندین وزارتخانه و تصویب ھیأت وزیران شده است که نشان از اھمیت این موضوع از نظر قانونگذار دارد به عبارت دیگر لزوم کسب حدنصاب نمره برای استفاده از ھر سھمیه موضوعی است که ضرورت وجود آن را مقنن تشخیص می دھد و تعیین آن نیز یا به حکم صریح قانونگذار است یا ماذون از قبل مقنن است. در این رابطه می توان به رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره ٣6٢ـ ١٣٨٠/١١/١4 اشاره نمود که ماده ١٠ اصلاحی آیین نامه اجرایی قانون فوق الذکر که حدنصاب نمره لازم در مورد رشته ھای تخصصی پزشکی را بدون رعایت شرایط و ضوابط مورد نظر مقنن تغییر داده،
ابطال نموده است.
٢ـ تبصره ذیل ماده ٧٠ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران که در این تبصره مقنن به صراحت حدنصاب لازم جھت استفاده از سھمیه مربوطه را تعیین نموده است.
٣ـ بند 4 و 5 قانون بـرقراری عدالت آموزشی مصوب ١٣٨٩ در مورد سھمیه مربیان رسمی و سھمیه نیروھای مسلح کـه در ایـن بندھای قانونی نیز بـه تفکیک قانونگذار استفاده از سھمیه ھای آن بندھا را منوط بـه کسب حداقل ٨٠ درصد حدنصاب نمره آخرین فرد پذیرفته شده نموده است. بنا به مراتب به خوبی مشخص است اگر قانونگذار لازم می دید که استفاده از سھمیه مناطق محروم نیز منوط به کسب حدنصاب خاصی از نمره آخرین فرد پذیرفته شده گردد می توانست این حدنصاب را در متن بند ٣ ھمانند بند ھای 4 و 5 قانون مورد حکم قرار دھد ولی آن چه مشخص است چه در بند ٣ سابق چه در بند ٣ اصلاحی قانون برقراری عدالت آموزشی استفاده از سھمیه مناطق محروم منوط به کسب حدنصاب نمره ای نشده و مقنن با وجود علم به موضوع در این باب سکوت نموده است ضمن این که تدوین آیین نامه اجرایی یا مصوبه دیگری نیز در این خصوص پیش بینی نگردیده است.
ج ـ بر اساس تبصره ٣ ماده واحده قانون اصلاح بند ٣ قانون برقراری عدالت آموزشی تحصیل دانشجویان بومی در دانشگاه ھای استان مربوطه در اولویت می باشد طبق این اولویت قانونی صرف نظر از نمره می باید امتیاز ویژه ای برای آن دسته از داوطلبان بومی که اولین
اولویت انتخاب رشته خود را از دانشگاه استان بومی خود برای تحصیل انتخاب نموده اند در نظر گرفته شود تا بتوانند از این اولویت قانونی جھت پذیرش در رشته ھای دانشگاه استان خود بھره مند گردند. حال جای این سوال است که اولویت تبصره یاد شده چگونه در فرایند پذیرش داوطلبان بومی موثر واقع شده است؟
در پایان ضمن درخواست صدور حکم به شرح خواسته ھای مطروحه در دادخواست تقدیمی و اصلاح نتیجه قبولی در آزمون دستیاری دوره چھل و چھارم وفق ماده واحده قانون اصلاح بند ٣ قانون برقراری عدالت آموزشی، امیدوارم توانسته باشم دلایل اعتراض خود را به نحوه اجرای قانون یاد شده در آزمون پذیرش دستیاری به استحضار آن مقام رسانده باشم. »
متن مقرره ھای مورد اعتراض به قرار زیر است: دفترچه راھنمای انتخاب رشته ـ محل آزمون پذیرش دستیار تخصصی چھل و چھارمین دوره (سال تحصیلی ١٣٩٧ـ ١٣٩6)
٢ـ ٢ـ سھمیه مناطق محروم:
در دفترچه راھنمای ثبت نام شرایط استفاده از مناطق محروم به طور کامل توضیح داده شد و علاقمندان به استفاده از این سھمیه در صورت داشتن شرایط اقدام نمودند. در این دفترچه ظرفیت دانشگاھھا برای داوطلبان سھمیه مناطق محروم در ھر رشته جھت سپردن تعھد به مناطق محروم استانھا در چھل و چھارمین دوره آزمون پذیرش دستیار تخصصی در جدول شماره ٣ آمده است داوطلبان واجد شرایط استفاده از مناطق محروم می بایست با توجه به ظرفیت ھر رشته که در جدول آمده و نیاز استان خود (محل تعھد) رشته مورد نظر را انتخاب و برای تحصیل در آن رشته می توانند نسبت به انتخاب رشته مورد نظر در کلیه دانشگاھھای کشور اقدام نمایند. متقاضیانی که موفق به کسب ٨5 درصد حدنصاب قبولی در رشته محل انتخابی خود گردند با رعایت کلیه مندرجات این راھنما در زمینه پذیرش، سھمیه مذکور به آنھا تعلق می یابد.»
٣/٢ـ سھمیه مناطق محروم:
بر اساس قانون برقراری عدالت آموزشی مصوب مجلس شورای اسلامی و اصلاحیه ماده٣ آن، ٣٠ %ظرفیت دانشگاھھای علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی ١٠ قطب آموزشی (کلان منطقه) کشور (در قالب ظرفیت) در رشته ھای مورد نیاز (که متعاقباً اعلام می گردد) به متقاضیان واجد شرایط پذیرش استفاده از سھمیه مناطق محروم که موفق به کسب حداقل ٨5 %حدنصاب قبولی در رشته محل انتخابی خود گردند با رعایت کلیه مندرجات این راھنما در زمینه پذیرش در سھمیه مذکور تعلق می یابد. (شرایط انتخاب رشته ـ محل در دانشگاھھای قطب آموزشی مربوطه متعاقباً در راھنمای مربوطه اعلام خواھد گردید.)»
در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست دفتر امور حقوقی وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره ١٠٧/٢٢4٢ ـ ١٣٩6/١٢/5 توضیح داده است که:
«ریاست محترم ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با اھدای سلام
احتراماً در خصوص پرونده کلاسه ١٠45/٩6 موضوع شکایت آقای سامان شریفی عقیلی به خواسته ابطال قسمتی از بند ٣/٢ از بخش سوم دفترچه راھنما و قسمت آخر بند ٢ـ٢ دفترچه انتخاب رشته/محل چھل و چھارمین دوره پذیرش دستیاری (موضوع لزوم کسب ٨5 درصد حدنصاب قبولی در رشته/محل انتخابی جھت تعلق سھمیه مناطق محروم به داوطلبان بومی در آزمون دستیاری) مراتب ذیل به استحضار می رسد:
١ـ شاکی وفق مفاد دادخواست تقدیمی ادعا نموده متقاضی پذیرش با استفاده از سھمیه قانون برقراری عدالت آموزشی در چھل و چھارمین دوره آزمون پذیرش دستیار تخصصی بوده و در رشته تخصصی طب اورژانس دانشگاه علوم پزشکی شاھرود پذیرفته شده است. ایشان حسب ادعای مطروحه مدعی می باشد در ماده ٣ قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره ھای تحصیلات تکمیلی و تخصصی مصوب ١٣٨٩/١/٢٩ و قانون اصلاح بند ٣ ماده واحده قانون مذکور مصوب سال ١٣٩٢ اشاره به تعیین حدنصاب نشده است، معھذا در دفترچه راھنمای آزمون دوره مذکور، پذیرش در سھمیه مذکور منوط به کسب حداقل ٨5درصد حدنصاب قبولی در رشته/ محل انتخابی شده است. نامبرده در حال حاضر به این موضوع معترض بوده و متقاضی ابطال قسمتی از بند ٣/٢ از بخش سوم دفترچه راھنمای آزمون و قسمت آخر بند ٢/٢ دفترچه راھنمای انتخاب رشته/محل چھل و چھارمین دوره پذیرش دستیاری (موضوع لزوم کسب ٨5 درصد حدنصاب قبولی در رشته/محل انتخابی جھت تعلق سھمیه مناطق محروم به داوطلبان بومی در آزمون دستیاری) شده است.
٢ـ در خصوص شکایت مطروحه لازم به ذکر است، مطابق بند ١ ماده ١ قانون تشکیلات و وظایف وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی، یکی از وظایف این وزارتخانه تدوین و ارائه سیاستھا، تعیین خط مشی ھا و نیز برنامه ریزی برای فعالیتھای مربوط به تربیت نیروی انسانی گروه پزشکی، پژوھش، خدمات بھداشتی، درمانی، دارویی، بھزیستی و تأمین اجتماعی می باشد.
٣ـ برابر ماده ٧ قانون تشکیل وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی سیاستگذاری، تعیین خط مشی و برنامه ریزی آموزشی پزشکی به عھده این وزارتخانه است. ھمچنین مطابق بند4 ماده ١ قانون تشکیلات و وظایف وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعیین رشته ھا و مقاطع تحصیلی مورد نیاز کشور و اجرای برنامه ھای تربیت نیروی انسانی گروه پزشکی در جھت نیل به خودکفایی از وظایف وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام شده است.
4ـ وفق قانون تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی رشته ھای پزشکی مصوب سال ١٣5٢ وظایف زیر بر عھده شورای مذکور می باشد:
بررسی و تعیین احتیاجات آموزشی رشته ھای پزشکی و تخصصی، ارزشیابی و تعیین محتوای برنامه ھا و روشھای کلی آموزش و ایجاد ھماھنگی لازم، بررسی و تعیین احتیاجات نیروی انسانی لازم در کشور در رشته ھای پزشکی و علوم وابسته و تخصصھای پزشکی و تعیین ضوابط جھت تربیت متخصص در دانشکده ھای پزشکی و بیمارستانھای وابسته به دانشگاھھا از جھات زیر:
الف: برنامه و روشھای آموزشی ب: بررسی و اظھارنظر درباره ضوابط مربوط به صلاحیت آموزشی مؤسسات پزشکی و تصویب صلاحیت آموزشی مذکور و نحوه وابستگی آنھا به دانشگاھھا بر اساس ضوابط مقرر ج: تنظیم آیین نامه ھا و مقررات اجرایی امتحانات تخصصی و ھمچنین بررسی نحوه اجرای ضوابط و برنامه ھا
5 ـ در بند ٣ ماده واحده قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره ھای تحصیلات تکمیلی و تخصصی مصوب ١٣٨٩/١/٢٩مقرر گردیده است، ده درصد (١٠%) سھمیه مازاد بر ظرفیت در رشته ھای دستیاری پزشکی (رشته ھای مورد نیاز وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی) به مناطق محروم به داوطلبان بومی اختصاص می یابد و پذیرفته شدگان مکلفند به مدت سه برابر طول مدت تحصیل را صرفاً در مناطق محروم خدمت کنند و افرادی که سابقه خدمت در این مناطق را دارند حداکثر تا 5 سال از تعھد خدمتشان کسر می گردد. ھمچنین مطابق قانون اصلاح بند (٣) ماده واحده قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره ھای تحصیلات تکمیلی و تخصصی، وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است سی درصد (٣٠ %) ورودی ھای رشته ھای پزشکی عمومی، دستیاری تخصصی پزشکی و سایر رشته ھای گروه پزشکی را از طریق جذب دانشجوی بومی با اولویت مناطق محروم و متناسب با نیاز استانھا و در چارچوب نظام سطح بندی پذیرش نماید. لذا ھمان گونه که آن مقام ملاحظه می فرمایند در قانون مذکور و اصلاحیه آن صرفاً اولویت مناطق محروم و پذیرش داوطلب بومی و رعایت تناسب با نیاز استانھا در رعایت چارچوب نظام سطح بندی مورد تأکید قرار گرفته و ممنوعیتی دایر بر تعیین حدنصاب اعلام نگردیده، بلکه چگونگی تعیین پذیرش با در نظر گرفتن موارد فوق بر عھده این وزارتخانه نھاده شده است.
6 ـ در موضوع ٢ ھشتادمین نشست شورای آموزش پزشکی و تخصصی وزارت بھداشت شیوه نامه پذیرش دانشجوی بومی در سھمیه مناطق محروم منطبق با قانون برقراری عدالت آموزشی مطرح و به تصویب می رسد. در شیوه نامه مذکور کاھش حدنصاب قبولی برای متقاضیان این سھمیه مورد تصویب قرار می گیرد. لذا بر این اساس متقاضیان استفاده از سھمیه مذکور در صورت کسب ٨5 درصد حدنصاب قبولی رشته/محل انتخابی (با در نظر گرفتن اولویتھای انتخابی متقاضی) امکان پذیرش در سھمیه مذکور را دارند.
لذا مفاد دفترچه راھنمای آزمون چھل و چھارم که ایشان متقاضی ابطال برخی از بندھای آن می باشند بر مبنای مصوبه نشست شورای آموزش پزشکی و تخصصی می باشد.
٧ـ اشاره می نماید در ھیچ قسمتی از قانون مذکور و اصلاحیه آن، اعلام نشده است که مقررات کلی پذیرش مرتبط با نحوه پذیرش دستیار تخصصی برای متقاضیان این سھمیه مورد عمل قرار نگیرد. مقررات کلی پذیرش با رعایت ضوابط و سھمیه ھای اعلامی با اولویتھای ذیل می باشد: نمره کل تراز شده آزمون پذیرش دستیار در ھر رشته به طور جداگانه اولین انتخاب رشته/محل
٨ ـ اولویت پذیرش در شرایط مساوی با سایر شرکت کنندگان، مورد اقدام خواھد گرفت.
٩ـ لازم به توضیح است، وفق مفاد قانون، در ھر رشته/محل ٣٠ درصد ظرفیت به افراد واجد شرایط و متقاضی استفاده از سھمیه مناطق محروم تخصیص داده شده و ظرفیت مورد نظر صرفاً توسط افراد متقاضی سھمیه تکمیل شده است و این گروه از متقاضیان در رقابت با سایر شرکت کنندگان قرار نگرفته اند. ضمن اینکه در میان متقاضیان استفاده از سھمیه مورد نظر با رعایت مقررات کلی پذیرش و وفق انتخاب رشته/محل داوطلبان اقدام به پذیرش شده است.
١٠ـ ایشان به تعیین حدنصاب ٨5 درصد برای سھمیه مذکور معترض می باشند. دراین خصوص لازم به ذکر است، برعکس تصور شاکی تعیین نصاب مذکور در راستای مساعدت به این گروه از متقاضیان بوده است. زیرا ھمان گونه که فوقاً اشاره گردید، قبولی در آزمون دستیاری در ابتدا منوط به کسب حدنصاب قبولی می باشد، لذا در صورت عدم تعیین نصاب ٨5 درصد، متقاضی پذیرش ملزم به کسب حدنصاب آن رشته/محل برای استفاده از سھمیه موضوع قانون برقراری عدالت آموزشی بوده است و این امکان وجود داشته اکه ایشان اصلاً در آزمون پذیرفته نشود. با توجه به مراتب فوق الذکر رد دعوای مطروحه از آن مقام مورد تقاضا می باشد.»
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٧/٨/١5 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
مطابق بنـد ٣ مـاده واحـده قانـون بـرقراری عـدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره ھای تحصیلات تکمیلی و تخصصی مصـوب سـال ١٣٨٩ مقرر شده است، ده درصد سھمیه مازاد بـر ظرفیت در رشته ھای دستیاری پزشکی (رشته ھای مورد نیاز وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی) به مناطق محروم به داوطلبان بومی اختصاص می یابد و پذیرفتهشدگان مکلفند به مدت ٣ برابر طول مدت تحصیل را صرفاً در مناطق محروم خدمت کنند و افرادی که سابقه خدمت در این مناطق را دارند حداکثر تا پنج سال از تعھد خدمتشان کسر می گردد. در قانون اصلاح بند ٣ قانون پیش گفته مصوب سال ١٣٩٢ مقرر شده وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است سی درصد ورودی ھای رشته ھای پزشکی عمومی، دستیاری تخصصی پزشکی و سایر رشته ھای گروه پزشکی را از طریق جذب دانشجوی بومی با اولویت مناطق محروم و متناسب با نیاز استانھا و در چھارچوب نظام سطح بندی پذیرش نمایند. نظر به اینکه در بند ٣/٢ از بخش سوم صفحه ١٢ دفترچه راھنمای آزمون و قسمت آخر بند ٢ـ ٢ صفحه ٧ دفترچه راھنمای انتخاب رشته محل چھل و چھارمین دوره پذیرش دستیاری ملھم از تصمیم ھشتادمین نشست مورخ ١٣٩٣/٩/١ شورای آموزش پزشکی و تخصصی که به تأیید وزیر بھداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده، اعمال سھمیه مناطق محروم مصرح در قوانین یاد شده به کسب ٨5 %حدنصاب قبولی در رشته محل انتخابی موکول شده، مقررات مذکور موجب تحدید حکم مقنن شده و وضع آن ھم از حدود اختیارات شورای آموزش پزشکی و تخصصی و وزیر بھداشت، درمان و آموزش پزشکی خارج است و ھم مغایر قوانین مذکور است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.
منبع : روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
رای شماره 1749 - 1750 هیات عمومی دیوان عدالت اداری نمایندگان زمینه مثبت فراهم شده را با عفو عمومی تکمیل کنند
