نوشته مذکور را همسر ( ع) به وکالت از شوهرش تنظیم نموده , دادگاه در زمینه صحت و سقم وکالت بانو(ز) از شوهرش و تنظیم قرارداد به وکالت او رسیدگی مقتضی به عمل آورد
تاریخ رسیدگی : 2/5/64
شماره دادنامه : 389/21
مرجع رسیدگی : شعبه 21 دیوان عالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
در تاریخ 12/7/1362 آقایان (س) و (ی) وکلای دادگستری به وکالت آقای (ع) فرزند (ص) دادخواستی به طرفیت آقای (م) به خواسته خلع ید از اراضی مزروعی و باغ و دو حلقه چاه تلمبه های آبیاری مقوم به دو میلیون ریال تسلیم دادگاه عمومی حقوقی اصفهان نموده که به شعبه ششم ارجاع به کلاسه 62/553 ثبت شده در دادخواست به خلاف عنوان شده به موجب توافق رسمی شماره 64020-18/90/1334 دفتر خانه 14 اصفهان تنظیمی بیرورات (ص) خواهان مالک دو حبه و هشت نهم حبه دیگر هم به موجب سند رسمی شماره 13573-14/4/1344 دفتر خانه 89 اصفهان خریداری کرده وکلا" مالک نزد یک هفت حبه از 72 قریه مزبور شده که در جریان اصلاحات اصلی دو پنجم اراضی قریه مزبور بین زارعان صاحب فسق تقسیم و با آنها انتقال داده شده و پس از آن شش قطعه زمین مزروعی و دو باب باغ و دو باب انبار برای خواهان باقی بوده که یک قطعه باغ معروف به باغ توده را نیز فروخته و فعلا" در قریه مزبور مالک حدود هشتاد جریب در قطعات پراکنده شامل شش قطعه مزروعی و یک باغ و او باب انبار می باشد و از سال ها قبل با اخذ پروانه های لازم اقدام با حفر دو حلقه چاه در داخل باغ خود نموده و زراعت و بهره برداری می کرده در سال 1356 موتورچی تلمبه ها , آبیاری خود را بر کنار و خوانده را که یکی از کارگران روز مزد کشاورزی در محل بوده به سمت موتورچی استخدام می کند و چون بعدا" خواهان به علت ابتلا به بیماری مزمن خانه نشین می شود خوانده علاوه بر کار موتورها بعضی از امور امر بری و کارگردانی را از قبیل تهیه کارگر کشاورزی و مراقبت در کار آنها و اخذ دستمزد کارگران و پرداخت به آنها و بردن محصول به انبار خواهان و انبار شرکت تعاونی محل به هزینه خواهان را عهده دار می شودسال گذشته یک قطعه زمین را بدون اجازه مالک برای خود یونجه کاری کرده و در سال جاری سایر قطعات مزروعی را بدون استیندان خواهان و دستور او برای خود زراعت نموده به عنوان اینکه دخالت و تصرف او در انبارها و اراضی ملکی و باغ و چاه و موتورهای آبی خواهان بر خلاف میل و رضایت او غصب و خلاف شرع و حرام است رسیدگی و صدور حکم خلع ید غاصبانه از اراضی ملکی خواهان اعم از مزروعی و باغ و دو حلقه چاه و تلمبه های منصوبه روی آنها و رفع هر گونه مداخله در آنها را با منظور خسارات خواستار شده اند فتوکپی های دو سند رسمی صدر الاشعار و نامه 3105/3-7/7/1348 امور آبیاری و پروانه تعویض چاه شماره 1263/1657 الف – 27/3/1352 و نامه 19441-20/7/1348 ادراه اصلاحات اراضی شهرستان اصفهان و کارت کشاورزی شماره 389-22/7/61 و اظهارنامه 62/2177 وصورت مجلس تامین دلیل 6/7/62 را ضمیمه و در صورت لزوم استعلام از اداره ثبت را خواستار شده که وقت رسیدگی تعیین گردیده خوانده در جلسه دادگاه حاضر نشده لایحه ارسالی او برای بعد ا ز ساعت جلسه رسیده که شعبه ششم دادگاه عمومی حقوقی اصفهان به شرح دادنامه غیابی شماره934-5/11/1362 مالکیت خواهان را نسبت به شش قطعه زمین مزروعی و دو باب انبار و یک باب باغ مشجر واقع در قریه ارزنان قهات جزء پلاک 39 اصلی بخش 18 اصفهان و تصرفات خوانده را در غیاب مذکور با توجه به اسناد رسمی و صورت مجلس تامین دلیل و دیگر مستندات فوق محرز تشخیص و به عنوان اینکه خوانده در جلسه دادرسی حاضر نشده و جوازی بر تصرفات خود و ارائه نداده دعوی خواهان را محصول بر صحت دانسته و خوانده را به خلع ید از شش قطعه زمین مزروعی و یک باب باغ مشجرو دو باب انبار و دو حلقه چاه و تلمبه های آبیاری محکوم کرده است پس از ابلاغ دادنامه آقای (م) در مهلت قانونی دادخواست و واخواهی تسلیم دادگاه صادر کننده حکم غیابی نموده به شرح دادخواست و توضیحاتی در دادگاه ماحصل اعلام داشته غاصب نبود ه و محلی را غصب نکرده و تجاوزی به حقوق کسی ننموده آقای (ع) جریب از ملک را به آقایان (ح ) و (ت) فروخته و یک جریب به عنوان ده در صد حقوق زارعی او را از فروش مذکور به موجب نوشته ای به او (خوانده ) واگذار کرد و یک جریب دیگر هم برای دیگری به مبلغ 130 هزار تومان به او (واخواه ) فروخته که 23 هزار تومان آن را در یافت و از وصول بقیه وجه خودداری کرده است . همسر(ع) به وکالت از طرف شوهرش قرار داد مورخ 14/4/1362 با او تنظیم نموده که هر وقت خواست بقیه زمین ها را بفروشد ده در صد به عنوان حقوق او داده شود از سال 1342 به در خواست (ع) زمین بایری را به هزینه خود آباد نموده و بیست سال زارع و کشاورز زمین ها بوده که قرار داد 14/4/1362 و واگذاری یک جریب زمین به عنوان ده درصد حقوقش از فروش ده جریب زمین دلیل داشتن حقوق زارعانه است اگر مالک یا افراد دیگری می خواهند او را از زمین بیرون کنند باید لااقل حقوقش را مطابق مدارک موجود بدهند یا تسلیم فتوکپی های قرار داد یک جریبی حقوق زارعی و یک هزاز متر مربعی خریداری و قرارداد 14/4/1362 و استشهاد به فتوکپی لایحه تسلیم برای مرحله غیابی و استناد به تحقیق محلی فسخ حکم را خواستار شده که به کلاسه 1073/62 ثبت گردیده آقای (س) به وکالت آقای (ع) ضمن ایراد به دادخواست واخواهی از نظر امضاء ماحصل پاسخ داده اراضی حتی در زمان حیات مورث موکلش آباد بوده و موکلش با گر فتن کارگران روز مزد کشاورزی شخصا" بهره برداری میکرده و ادعای زارع و کشاورز بودن واخواه درست نیست ادعای فروش ده جریب زمین واخوانده صورت نگرفته است واخوانده برای اینکه واخواه را با احسان خود ماخوذ به حیاء نماید و از تخطی و تجاوزاتش جلوگیری کند حاضر به واگذاری یک هزار متر مربع زمین با قیمت نازلی به او شده و نوشته به صورت قول نامه تنظیم کرده و چون مبلغ مانده پرداخت نشده نوشته مزبور تاثیری ندارد قرارداد مربوط به یک جریب هم حکایتی از واگذاری عین یا منافع ندارد بر فرض که واگذاری آن بابت حق و حقوق واخواه و یا دلالی فروش ملک به دیگری باشد چون ملک تحویل نشده موضوع نوشته اساسا" منتفی گردیده و این زمین هم در مالکیت واخوانده باقی است هر چند قرارداد 14/4/1362 به امضاء واخوانده نمی باشد ولی چون دارای امضاء واخواه است و از ناحیه او ارائه شده و در آن سمت او نزد (ع) و خانواده اش کارگردانی قید گردیده و تعهد وی به ادامه کار گرداین تعیین اجرای دستورات مالکی نسبت به ملک اوست به آن استناد می شود مفاد استشهادیه با اقرار کتبی واخواه در نوشته مزبور اختلاف دارد و قابل ترتیب اثر نمی باشد دادگاه قرار استماع شهادت شهود را صادر نموده با صلح حقوق (ع) نسبت به پلاک 39 به موجب صلح نامه رسمی شماره 54484 – 16/7/63 دفتر خانه 82 اصفهان به بانو (ز) و خانم ها (الف)و (ب) سه نفر اخیر به قائم مقام واخوانده مداخله و آقایان (و) به وکالت سه نفر مذکور دخالت و در دادگاه توضیح داده خریداران ادعائی زمین ده جریبی خواهر زاده های واخواه بودند که چون واخواه ملک را به آنها تحویل نداده قول نامه از بین رفت و دیگر قرار داد یک جریب به عنوان ده در صد بی اثر است بر فرض صحت نوشته ده در صدی چون فروش انجام نشده حقی ندارد و ده در صد هم وجه نقد است نه زمین اگر نسبت به یک جریب ادعای خریداری دادخواست علیحذه تسلیم شود موکلین مطالبی دارند عنوان خواهند نمود و بر فرض محال که واخواه مستاجر و یا زارع ملک بوده چون مدت شرط صحت عقود مزارعه و اجاره است واخواه باید مدت را اثبات نماید و به لحاظ اینکه اجاره ای در بین نبوده و مزارعه ای انجام نشده از زمانی که واخواه ارتباط خود را با مالک قطع و غاصبانه در امر کشت و برداشت مداخله نموده غاصب محسوب است دادگاه پس از تحقیق از شهود به شرح دادنامه فرجام خواسته صادره در تاریخ 26/9/1363 به خلاصه این استدلال که واخواه به موجب قرارداد 14/3/1362 اقرار نموده سمتش در زمین مورد بحث در سال های قبل و اخیر کارگردانی بوده که به موجب آن عملیات کشت و برداشت و اداره موتورهای آبیاری را زیر نظر مالک اداره نماید و نظر به اینکه از مفاد دادخواست و لوایح ارسالی واخوانده عدم رضایت وی بر ادامه تصرفات واخواه روی زمین ها ی مورد بحث احراز می گردد و با التفات به اینکه زارع یا مستاجر نبوده و خواه نیز با توجه به مفاد شهادت شهود و لحاظ این که اداره کشاورزی به موجب کارت های صادره واخواه را زارع زمین تشخیص نداده محرز می باشد اعتراض واخواه را وارد نداشته و رای غیابی را تایید نموده است پس از ابلاغ دادنامه آقای (م) در مهلت قانونی دادخواست فرجامی تسلیم دفتر دادگاه صادر کننده حکم نموده ضمن بیان مطالبی و اشاره به اینکه شهود سابقه بیست سال زراعی او را تائید کرده و دفاتر اداره کشاورزی و دفاتر اداره سیلو حاکی زا زارع بودن او در مدت بیست سال است و حدود هیجده هزار متر از زمین را غرس اشجار نموده که درختان چندین ساله دارد و دادگاه به استناد متن قرارداد 14/2/62 تنظیمی وسیله پسر فرجام خوانده که بیسواد بوده دادنامه بدوی را تایید و به مدافعات او توجه نشده نقض دادنامه را خواستار شده است وکیل فرجام خواندگان اعتراضات را تکراری و غیر وارد دانسته ابرام حکم را تقاضا نموده است که لوایح موقع شور قرائت خواهد شد .
پرونده پس از وصول به دیوان عالی کشور به کلاسه فرجامی بالاثبت این شعبه ارجاع شده است . هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردیدپس از قرائت گزارش آقای … عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهند .
اعتراض فرجام خواه بر دادنامه فرجام خواسته از نظر نقص در رسیدگی وارد است زیرا با توجه به اینکه در قرار داد 14/4/1362 تصریح شده هر گاه مالک خواست زمین ها را بفروشد با در نظر گرفتن حق و حقوق آقای (م) باشد که فرجام خواه مدعی بوده نوشته مذکور را همسر (ع) به وکالت از شوهرش تنظیم نموده و در نوشته دیگر بدون تاریخ منتسب به شخص (ع) هم یک جریب زمین از قریه ارزنان قباب در محل معروف به دم دروازه به عنوان حق و حقوق تحویل ملک قرار داد دم دروازه به (م) واگذار گردیده و در هر دو قرار داد تصریح بر وجود حق و حقوق برای فرجام خواه در زمین های (ع)شده است که در صورت صحت و اصالت آنها حقوق فرجام خواه نسبت به زمین های مذکور مورد تایید مالک وقت بوده و مداخله فرجام خواه را به هر صورتی که تصور شود سلب تعلق حقوق تایید شده مذکور را نمی نماید نو محاسبه حقوق منصوره او در قبال تحویل ملک با توجه به قائم مقامی فرجام خواندگان از (ع) در جریان دعوی نیز به اقامه دعوی جداگانه نداشته و فرجام خواه به موجب قرار داد دیگری مدعی خرید یک هزار متر مربع از زمین ها بوده که در صورت تحقق معامله صلح همان زمین به فرجام خواندگان وجهه قانونی نمی توانسته داشته باشد اقتضاء داشت (دادگاه در زمینه صحت و سقم وکالت بانو(ز) از شوهرش (ع) و تنظیم قرار داد 14/4/1364 به وکالت او و تحویل زمین دم دروازه به خریداران ادعائی (که به موجب تثبیت مالکیت فرجام خواه نسبت به یک جریب زمین واگذاری به عنوان حق و حقوق او در تحویل ملک مذکور می شده ) و تحقق و یا عدم تحقق بیع زمین یک هزار متر مربعی رسیدگی مقتضی معمول و با توجه به نتیجه حاصله از رسیدگی های یاد شده اقدام لازم دیگر هم انجام و سپس با توجه به مجموع دلائل و مدارک رسیدگی ها مبادرت به صدور رای شایسته می شود فلذا حکم فرجام خواسته به لحاظ نقص در رسیدگی به استناد صدر ماده 558 قانون آیین دادرسی مدنی نقض می شود و رسیدگی مجدد به تجویز ماده 572 قانون مزبور به شعبه دیگر دادگاه عمومی حقوقی اصفهان ارجاع می گردد .
مرجع :
کتاب وکالت و عقد ضمان و احکام راجع به آن
تالیف یدالله بازگیر , انتشارات فردوسی , چاپ گیتی , 79
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 389
تاریخ تصویب : 1364/05/02
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
عملکرد وکیل یعنی خواهان دعوی در این باب خارج از حیطه اذن بوده و چون رضای موکل را در برندارد موضوعا با فرض صحت انجام هم غیر قابل مطالبه می شود ادعای خوانده که احد از مدیران شرکت در هنگام انتقال حضور داشته اعتراضی نکرده قطع نظر از صحت و سقم آن , فاقد اثر حقوقی است , با توجه به عدم تنفیذ معامله توسط شرکت (ف) قرارداد مذکور غیر نافذ بوده است
