قانون موافقتنامه حاکمیت بر جزایر فارسی و العربی و تحدید حدود فلات قاره بین ایران و عربستان سعودی
ماده واحده - موافقتنامه مربوط به حاکمیت بر جزایر فارسی و العربی و
تحدید حدود فلات قاره بین ایران و عربستان سعودی مشتمل بر یک مقدمه و پنج
ماده و دو نامه ضمیمه و یک نقشه که در تاریخ دوم آبان ماه 1347 برابر با
24 اکتبر 1968 بین نمایندگان مختار دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی
عربستان سعودی در تهران به امضا رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد
تصویب آن داده می شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و موافقتنامه ضمیمه آن که در تاریخ روز شنبه
یازدهم آبان ماه 1347 به تصویب مجلس سنا رسیده بود در جلسه روز یکشنبه
نوزدهم آبان ماه یک هزار و سیصد و چهل و هفت شمسی مورد تصویب مجلس شورای
ملی قرار گرفت .
رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی
موافقتنامه مربوط به حاکمیت بر جزایر فارسی و العربی و تحدید حدود فلات
قاره بین ایران و عربستان سعودی
دولت شاهنشاهی ایران به نمایندگی جناب آقای دکتر منوچهر اقبال رئیس هیات
مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران از یک طرف و دولت پادشاهی عربستان
سعودی به نمایندگی جناب آقای شیخ احمد زکی یمانی وزیر نفت و منابع معدنی
از طرف دیگر:
نظر به تمایلی که بحل و فصل اختلاف فیمابین درباره حق حاکمیت بر جزایر
فارسی و العربی دارند و
نظر به تمایلی که همچنین به تعیین خط مرزی جداکننده نواحی تحت البحری
مربوطه که هر یک از طرفین نسبت به آن به موجب قوانین بین المللی دارای
حقوق حاکمیت می باشد - به طریق دقیق و عادلانه دارند.
علیهذا با توجه به اصول قانونی و شرایط خاص -
و بعد از مبادله اختیارنامه ها به شرح زیر توافق نمودند:
ماده 1 - طرفین متقابلا حق حاکمیت ایران را بر جزیره فارسی و حق حاکمیت
عربستان سعودی را بر جزیره العربی به رسمیت می شناسند. هر یک از جزایر
دارای کمربندی از دریای ساحلی به عرض دوازده میل دریایی از حد پست ترین خط
جزر از هر یک از جزایر مذکور خواهد بود.
در ناحیه ای که کمربندهای مزبور تداخل می نمایند یک خط مرزی که دریای ساحلی
دو جزیره را جدا نموده و در تمام طول خود از حد پست ترین جزر هر یک از دو
جزیره به فاصله مساوی باشد - ترسیم خواهد گردید.
ماده 2 - خط مرزی که نواحی تحت البحری متعلق به ایران را از نواحی
تحت البحری متعلق به عربستان سعودی جدا می نماید خطی خواهد بود که ذیلا مقرر
گردیده است .
طرفین متقابلا حق حاکمیت یکدیگر را نسبت به کف وزیر کف نواحی تحت البحری در
سمت مربوطه خط مرزی - جهت انجام عملیات اکتشافی و بهره برداری از منابع
طبیعی آن ناحیه به رسمیت می شناسند.
ماده 3 - خط مرزی مذکور در ماده 2 به این شرح خواهد بود:
الف - جز در مجاورت جزایر فارسی و العربی - خط مرزی مورد بحث به وسیله
خطوط مستقیم بین نقاط زیر که طول و عرض جغرافیایی هر یک ذیلا تصریح شده -
تعیین می گردد.
نقطه طول شمالی طول شرقی
-------------------------------------------------------------------
درجه دقیقه ثانیه درجه دقیقه ثانیه
-------------------------------------------------------------------
1 27 و 10 و 00 50 و 54 و 00
2 27 و 18 و 05 50 و 45 و 05
3 27 و 26 و 05 50 و 37 و 00
4 27 و 56 و 05 50 و 17 و 05
5 28 و 08 و 05 50 و 06 و 05
6 28 و 17 و 06 49 و 56 و 02
7 28 و 21 و 00 49 و 50 و 09
8 28 و 24 و 07 49 و 47 و 08
9 28 و 24 و 04 49 و 47 و 04
10 28 و 27 و 09 49 و 42 و 00
11 28 و 34 و 08 49 و 39 و 07
12 28 و 37 و 02 49 و 36 و 02
13 28 و 40 و 09 49 و 33 و 05
14 28 و 41 و 03 49 و 34 و 03
ب - در مجاورت جزایر فارسی و العربی خطی به شرح زیر ترسیم خواهد شد:
در نقطه ای که خط مذکور در بند (الف ) حد کمربند دریای ساحلی اطراف جزیره
فارسی را قطع می نماید - خط مرزی بر روی حد کمربند مزبور در طرف مقابل
عربستان سعودی ادامه خواهد یافت تا با خط مرزی مذکور در ماده یک که دریای
ساحلی جزایر فارسی و العربی را جدا می نماید تلاقی کند و از آن جا بر روی
خط مزبور به سمت شرق ادامه خواهد یافت تا حد کمربند دریای ساحلی اطراف
جزیره العربی را قطع کند و از آن پس بر روی حد کمربند مزبور در طرف مقابل
ایران ادامه خواهد یافت تا مجددا خط مرزی مشروحه در بند (الف ) را قطع
نماید.
نقشه تهیه شده توسط هیات نقشه برداری رسته مهندسی ارتش آمریکا که در تاریخ
1966 تنظیم گردیده به عنوان مبنای اندازه گیری مختصات مشروحه فوق مورد
استفاده قرارگرفته و خواهد گرفت و خط مرزی در نسخه ممضی از نقشه مزبور
نشان داده شده و ضمیمه این موافقتنامه می باشد.
ماده 4 - هر یک از طرفین موافقت می نماید که در داخل منطقه ای به عرض پانصد
متر از خط مرزی مشروحه در ماده 3 و در امتداد خط مزبور در نواحی
تحت البحری سمت مربوطه او عملیات حفاری نفتی راسا و یا به وسیله مقامات
مجاز از طرف او انجام نگیرد منطقه مذکور مرزی نامبرده اندازه گیری
خواهدشد.
ماده 5 - این موافقتنامه در دو نسخه به زبانهای فارسی و عربی تنظیم
گردیده و هر دو متن متساویا معتبر است ترجمه انگلیسی این موافقتنامه نیز
به امضای طرفین رسیده و ضمیمه می باشد.
این موافقتنامه از تاریخ مبادله اسناد تصویب که در اسرع وقت ممکنه در جده
انجام خواهدگرفت لازم الاجرا خواهدشد.
بنا به مراتب - نمایندگان نامبرده در فوق که از طرف دولتهای متبوع خود
دارای اختیار کافی می باشند این موافقتنامه را امضا نمودند.
به تاریخ دوم آبان یک هزار و سیصد و چهل و هفت مطابق با دوم شعبان 1388
و برابر 24 اکتبر 1968 در تهران امضا گردید.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران از طرف دولت پادشاهی عربستان سعودی
دکتر منوچهر اقبال شیخ احمد زکی یمانی
رئیس هیات مدیره و مدیر عامل وزیر نفت و منابع معدنی
شرکت ملی نفت ایران
تهران - 24 اکتبر 1968 عربستان سعودی
عالی جناب
عطف به موافقتنامه مرزی فلات قاره که به تاریخ امروز به وسیله ما به
نمایندگی از طرف دولتین متبوعه خود امضا گردیده است و (از این پس
موافقتنامه نامیده خواهد شد) افتخار دارد ترتیبات فنی زیر را به منظور
تسهیل تعیین موقعیتهای جغرافیایی در نواحی دریایی فریدون /مرجان پیشنهاد
نماید:
هرچه زودتر پس از لازم الاجرا شدن موافقتنامه مزبور کمیسیون فنی مشترکی مرکب
از چهار عضو کارشناس که هر یک از دولتین دو نفر از آنان را تعیین
می نمایند تشکیل خواهد گردید. این کمیسیون عهده دار وظیفه تعیین موقعیت های
مورد توافق در محلهای دریایی زیر که در حال حاضر علائم بارز مختلفی بر روی
آنها موجود است با ذکر طول و عرض جغرافیایی به موجب نقشه ضمیمه
موافقتنامه - خواهدبود.
در طرف ایران :
1 - موقعیت چاه معروف به شماره 3 فریدون .
2 - موقعیت چاه معروف به شماره 2 فریدون .
در طرف عربستان سعودی :
3 - موقعیت چاه معروف به شماره 7 فریدون و یا در صورتی که علائم بارز در
موقعیت این چاه وجود نداشته باشد. موقعیت چاه معروف به شماره (1) مرجان
تفاهم حاصل است هرگاه چاه جدیدی در طرف عربستان سعودی حفر و بر روی آن
علائم بارزی نصب گردد و چاه مزبور به طور مناسبی نزدیک به خط مرزی باشد -
چنین چاهی نیز جز نقاط مورد مراجعه منظور خواهد شد به طوری که جمعا چهار
نقطه مورد مراجعه موجود باشد.
موقعیت این نقاط - که به وسیله کمیسیون فنی مشترک مشخص می گردد چنانچه ظرف
مدت یک ماه پس از تقدیم گزارش کمیسیون فنی مزبور که در تاریخ واحدی به هر
دو دولت تسلیم خواهد گردید از طرف هیچ یک از دو دولت مورد اعتراض قرار
نگیرد - قطعی تلقی خواهد شد.
از آن پس برای کلیه مقاصد ناشی از این موافقتنامه موقعیت های مربوط به
عملیات نفتی - که در ناحیه مرجان /فریدون به موجب اجازه هر یک از دولتین
اجرا شود. - با مراجعه به نقاط مذکور و بر طبق اصول متداول نقشه برداری
تعیین خواهد شد.
چنانچه پیشنهاد فوق مورد قبول آن جناب باشد - این نامه و پاسخ آن جناب
دائر به موافقت در این باره به منزله توافق بین دولتهای متبوعه تلقی
خواهد شد و از تاریخ اعتبار موافقتنامه لازم الاجرا خواهدبود.
با تجدید احترامات فائقه .
شیخ احمد زکی یمانی
وزیر نفت و منابع معدنی
جناب آقای دکتر منوچهر اقبال
رئیس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران
تهران - 24 اکتبر 1968
عالی جناب
افتخار دارم وصول نامه جنابعالی را که عینا در زیر نقل می شود اعلام نمایم :
تهران - 24 اکتبر 1968
عالی جناب
عطف به موافقتنامه مرزی فلات قاره که به تاریخ امروز به وسیله ما به
نمایندگی از طرف دولتین متبوعه خود امضا گردیده است و (از این پس
موافقتنامه نامیده خواهد شد) افتخار دارد ترتیبات فنی زیر را به منظور
تسهیل تعیین موقعیتهای جغرافیایی در نواحی دریایی فریدون /مرجان پیشنهاد
نماید:
هرچه زودتر پس از لازم الاجرا شدن موافقتنامه مزبور - کمیسیون فنی مشترکی
مرکب از چهار عضو کارشناس که هر یک از دولتین دو نفر از آنان را تعیین
می نمایند تشکیل خواهد گردید. این کمیسیون عهده دار وظیفه تعیین موقعیتهای
مورد توافق در محلهای دریایی زیر که در حال حاضر علائم بارز مختلفی بر روی
آنها موجود است - با ذکر طول و عرض جغرافیایی به موجب نقشه ضمیمه
موافقتنامه خواهدبود.
در طرف ایران :
1 - موقعیت چاه معروف به شماره 3 فریدون .
2 - موقعیت چاه معروف به شماره 2 فریدون .
در طرف عربستان سعودی :
3 - موقعیت چاه معروف به شماره 7 فریدون و یا در صورتی که علائم بارز در
موقعیت این چاه وجود نداشته باشد - موقعیت چاه معروف به شماره (1) مرجان .
تفاهم حاصل است هرگاه چاه جدیدی در طرف عربستان سعودی حفر و بر روی آن
علائم بارزی نصب گردد و چاه مزبور به طور مناسبی نزدیک به خط مرزی باشد -
چنین چاهی نیز جز نقاط مورد مراجعه منظور خواهد شد به طوری که جمعا چهار
نقطه مورد مراجعه موجود باشد.
موقعیت این نقاط - که به وسیله کمیسیون فنی مشترک مشخص می گردد چنانچه ظرف
مدت یک ماه پس از تقدیم گزارش کمیسیون فنی مزبور که در تاریخ واحدی به هر
دو دولت تسلیم خواهد گردید از طرف هیچ یک از دو دولت مورد اعتراض قرار
نگیرد - قطعی تلقی خواهد شد.
از آن پس برای کلیه مقاصد ناشی از این موافقتنامه موقعیت های مربوط به
عملیات نفتی - که در ناحیه مرجان /فریدون به موجب اجازه هر یک از دولتین
اجرا شود. - با مراجعه به نقاط مذکور و بر طبق اصول متداول نقشه برداری
تعیین خواهد شد.
چنانچه پیشنهاد فوق مورد قبول آن جناب باشد - این نامه و پاسخ آن جناب
دائر به موافقت در این باره به منزله توافق بین دولتهای متبوعه تلقی
خواهد شد و از تاریخ اعتبار موافقتنامه لازم الاجرا خواهدبود.
با تجدید احترامات فائقه .
شیخ احمد زکی یمانی - وزیر نفت و منابع معدنی
جناب آقای دکتر منوچهر اقبال
رئیس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران
بسیار خوش وقتم به اطلاع جناب عالی برسانم که مفاد نامه آن جناب که متن آن
عینا در فوق نقل شده مورد موافقت دولت این جانب قرار دارد و نامه آن جناب
و پاسخ حاضر به منزله توافق بین دولتهای متبوعه ما در این خصوص تلقی
خواهد شد و از تاریخ اعتبار موافقتنامه لازم الاجرا خواهد بود.
با تجدید احترامات فائقه - دکتر منوچهر اقبال رئیس هیات مدیره و مدیر
عامل شرکت ملی نفت ایران .
جناب آقای شیخ احمد زکی یمانی .
وزیر نفت و منابع معدنی عربستان سعودی .
تهران - 24 اکتبر 1968
عالی جناب
عطف به موافقتنامه مرزی فلات قاره که به وسیله ما به تاریخ امروز به
نمایندگی از طرف دولتین متبوعه خود امضا گردیده است - افتخار دارم به
منظور اجرای موثرتر این موافقتنامه (که از این پس "موافقتنامه " نامیده
خواهد شد) موارد تفاهم زیر را پیشنهاد نمایم :
الف - عملیات حفاری نفتی که انجام آن به موجب ماده 4 موافقتنامه در ناحیه
مشروحه در ماده مذکور ممنوع اعلام گردیده است (از این پس "ناحیه ممنوعه "
نامیده خواهد شد) شامل عملیات بهره برداری مستقیم از این ناحیه ممنوعه و
همچنین شامل کلیه عملیات حفاری که ممکن است در ناحیه ممنوعه از تاسیسات
منصوبه در خارج ناحیه ممنوعه انجام شود - خواهدبود.
اصطلاح "عملیات حفاری نفتی " به طوری که در ماده 4 موافقتنامه به کار رفته
است ناظر بر حفاری برای نفت و یا گاز خواهد بود:
دولتین متبوعه ما اطمینان حاصل خواهندنمود که چاههای حفر شده در مجاورت
بلافصل ناحیه ممنوعه چاههای عمودی باشد. معهذا هرگاه جلوگیری از انحراف
چاه از لحاظ فنی و با صرف هزینه معقولی اجتناب پذیر نباشد چنین انحرافی
تخطی از موافقتنامه تلقی نخواهد شد مشروط بر آنکه از لحاظ روش صحیح حفاری
این انحراف به میزان حداقل بوده و بعلاوه طرف مربوطه از چنین انحرافی قصد
تخلف از مقررات مندرج در موافقتنامه و نامه حاضر را نداشته باشد.
چنانچه دولتین متبوعه ما توافق نمایند که تزریق گاز و یا حفاری یک چاه
مشاهداتی از لحاظ فنی برای مخزن فریدون /مرجان مفید و مناسب است دولتین
متبوعه ما نسبت به موقعیت و انجام حفاری چاهها و عملیات آنها در ناحیه
ممنوعه منحصرا به منظور معینه در این بند توافق خواهندنمود مشروط بر آنکه
چاه هایی که حفر خواهد شد مستقیما توسط هر یک از دولتین یا عامل مجاز هر
یک در طرف مربوطه ناحیه ممنوعه خود و تحت شرایط و مقررات مورد توافق دو
دولت انجام گردد.
ب - دولتین متبوعه ما مستقیما یا از طریق عاملین مجاز خود کلیه اطلاعاتی
را که ضمن حفاری چاههای واقعه تا فاصله دو کیلومتری خط مرزی درباره
اندازه گیری انحراف چاهها تحصیل می گردد - با یکدیگر مبادله خواهندنمود.
مبادله اطلاعات مذکور بر اساس متقابل و به طور مداوم انجام خواهدگرفت .
ج - هر یک از دولتین اطمینان حاصل خواهندنمود که شرکتهای عامل مجاز از
طرف هر یک از آنان به انجام عملیاتی مبادرت نخواهندنمود که احیانا به علت
مغایرت با اصول حفاظت فنی طبق روشهای صحیح متداول در صنعت نفت برای مخازن
نفت و گاز در ناحیه فریدون /مرجان زیان بخش تلقی گردد.
این نامه و پاسخ آن جناب در این باره به منزله توافقی بین دولتهای متبوعه
ما تلقی خواهد شد و از تاریخ اعتبار موافقتنامه لازم الاجرا خواهدبود.
با تجدید احترامات فائقه شیخ احمد زکی یمانی
جناب آقای دکتر منوچهر اقبال وزیر نفت و منابع معدنی
رئیس هیات مدیره و مدیر عامل
شرکت ملی نفت ایران
تهران - 24 اکتبر 1968
عالی جناب
افتخار دارم وصول نامه جناب عالی را که عینا در زیر نقل می شود اعلام نمایم
- تهران - 24 اکتبر 1968 - عالی جناب
عطف به موافقتنامه مرزی فلات قاره که به وسیله ما به تاریخ امروز به
نمایندگی از طرف دولتین متبوعه خود امضا گردیده است - افتخار دارم به
منظور اجرای موثرتر این موافقتنامه (که از این پس "موافقتنامه " نامیده
خواهد شد) موارد تفاهم زیر را پیشنهاد نمایم :
الف - عملیات حفاری نفتی که انجام آن به موجب ماده 4 موافقتنامه در ناحیه
مشروحه در ماده مذکور ممنوع اعلام گردیده است (از این پس "ناحیه ممنوعه "
نامیده خواهد شد) شامل عملیات بهره برداری مستقیم از این ناحیه ممنوعه و
همچنین شامل کلیه عملیات حفاری که ممکن است در ناحیه ممنوعه از تاسیسات
منصوبه در خارج ناحیه ممنوعه انجام شود - خواهدبود.
اصطلاح "عملیات حفاری نفتی " به طوری که در ماده 4 موافقتنامه به کار رفته
است ناظر بر حفاری برای نفت و یا گاز خواهد بود:
دولتین متبوعه ما اطمینان حاصل خواهند نمود که چاههای حفر شده در مجاورت
بلافصل ناحیه ممنوعه چاههای عمودی باشد. معهذا هرگاه جلوگیری از انحراف
چاه از لحاظ فنی و با صرف هزینه معقولی اجتناب پذیر نباشد چنین انحرافی
تخطی از موافقتنامه تلقی نخواهد شد مشروط بر آنکه از لحاظ روش صحیح حفاری
این انحراف به میزان حداقل بوده و بعلاوه طرف مربوطه از چنین انحرافی قصد
تخلف از مقررات مندرج در موافقتنامه و نامه حاضر را نداشته باشد.
چنانچه دولتین متبوعه ما توافق نمایند که تزریق گاز و یا حفاری یک چاه
مشاهداتی از لحاظ فنی برای مخزن فریدون /مرجان مفید و مناسب است دولتین
متبوعه ما نسبت به موقعیت و انجام حفاری چاهها و عملیات آنها در ناحیه
ممنوعه منحصرا به منظور معینه در این بند توافق خواهندنمود مشروط بر آنکه
چاه هایی که حفر خواهد شد مستقیما توسط هر یک از دولتین یا عامل مجاز هر
یک در طرف مربوطه ناحیه ممنوعه خود و تحت شرایط و مقررات مورد توافق دو
دولت انجام گردد.
ب - دولتین متبوعه ما مستقیما یا از طریق عاملین مجاز خود کلیه اطلاعاتی
را که ضمن حفاری چاههای واقعه تا فاصله دو کیلومتری خط مرزی درباره
اندازه گیری انحراف چاهها تحصیل می گردد - با یکدیگر مبادله خواهند نمود.
مبادله اطلاعات مذکور بر اساس متقابل و به طور مداوم انجام خواهدگرفت .
ج - هر یک از دولتین اطمینان حاصل خواهند نمود که شرکتهای عامل مجاز از
طرف هر یک از آنان به انجام عملیاتی مبادرت نخواهندنمود که احیانا به علت
مغایرت با اصول حفاظت فنی طبق روشهای صحیح متداول در صنعت نفت - برای
مخازن نفت و گاز در ناحیه فریدون /مرجان زیان بخش تلقی گردد.
این نامه و پاسخ آن جناب در این باره به منزله توافقی بین دولتهای متبوعه
ما تلقی خواهد شد و از تاریخ اعتبار موافقتنامه لازم الاجرا خواهدبود.
با تجدید احترامات فائقه - شیخ احمد زکی یمانی وزیر نفت و منابع معدنی
جناب آقای دکتر منوچهر اقبال رئیس هیات مدیره
و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران .
بسیار خوشوقتم به اطلاع جنابعالی برسانم که مفاد نامه آن جناب که متن آن
عینا در فوق نقل شده مورد موافقت دولت این جانب قرار دارد و نامه آن جناب
و پاسخ حاضر به منزله توافق بین دولتهای متبوعه ما در این خصوص تلقی
خواهد شد و از تاریخ اعتبار موافقتنامه لازم الاجرا خواهدبود.
با تجدید احترامات فائقه
جناب آقای شیخ احمد زکی یمانی دکتر منوچهر اقبال رئیس هیات مدیره
وزیر نفت و منابع معدنی عربستان سعودی و مدیر عامل شرکت ملی نفت
ایران
موافقتنامه فوق مشتمل بر یک مقدمه و پنج ماده و دو نامه متبادله و یک
نقشه منضم به قانون موافقتنامه حاکمیت بر جزایر فارسی و العربی و تحدید
حدود فلات قاره بین ایران و عربستان سعودی است .
رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی
نوع : قانون
شماره انتشار :
تاریخ تصویب : 1347/08/19
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
آئین نامه سازمان بنادر و کشتیرانی قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستاجر
