فسخ بهر لفظ یا فعلی که دلالت بر آن نماید حاصل می شود (نه ترک فعل ) لیکن در قرارداد حسب توافق طرفین صرف عدم حضور در دفترخانه بصورت شرط نتیجه جهت تحقق فسخ معامله منظور گردیده است
تاریخ رسیدگی : 9/9/70
شماره رای : 749/21
مرجع رسیدگی : شعبه 21 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
آقای (ف ) دادخوساتی علیه خانم (ت )بخواسته الزام خوانده بانتقال سند رسمی وتسلیم ششدانگ خانه جزء پلاک 3118/2395 بخش ده تهران مقوم بمبلغ دو میلیون ریال که بعدا" با اضافه کردن تسلیم مبیع ازدیاد یافته است بدادگاه حقوقی یک تهران تسلیم داشته است متقابلا" خوانده دادخواست متقابل بخواسته فسخ قولنامه 22/7/67 به مبلغ هفتاد هزار تومان بدادگاه داده که به ترتیب بشماره 68/107و 68/256 ثبت وتواما" مور رسیدگی قرار گرفته است مستند خواهان فتوکپی قولنامه مورخه 22/7/67 است که مفادا" حاکی است خانه ای دو طبقه بمساحت 9/111 مترمربع را خواهان از خوانده اصلی خریداری نموده دویست هزار تومان پرداخت وتوافق شده طرفین در ظرف دو ماه از تاریخ تنظیم قرارداد در ]دفتر[ 278 تهران حاضر شده و تشریفات انجام معامله که عبارت از تنظیم سند رسمی معامله و ثبت در دفتر و رد ثمن است بجا آوردندو در صورت عدم حضور خریدار در محضر د مدت مقرر برای انجام معامله حقی به بیعانه ندارد و در صورت استنکاف فروشنده دویست هزار تومان مجانا" وبلاعوض پرداخت نماید ظهر قولنامه حاکی است ک در9/9/67 دو قطعه چک یکی بمبلغ دویست و هفت هزار تمان و دیگری دویست هتفاد هزار تومان بفروشنده تحویل شده وکل پرداختها هفتصد هزار تومان است در نسخه دیگری که ارائه شده این رقم هفتصد صهرا ریال ذکر شده یعنی جمع پرداختها هفتصد هزا ریال نوشته شده ک این مسئله مورد بحث طرفین قرار گرفته است خواهان در جلسه دادرسی ضمن توضیح این مطلب بیان داشته که چون در موقع تحویل کاربن نبوده در و نسخه نوشته شده در یکی صحیح ودر دیگری بجای توماناشتباها" ریال نوشته اند و دو فقره چک بدستور خوانده تحویل شوهرش دکتر(ع ) شده واو نیز ظهرنویسی واز بانک وصول کردهاست و تقاضای صدور گواهی کرده و بانک نیز این مطلب را گواهی نمودهالنهایه در مشاره یکی از چکها اختلاف 2و3 نیست و در تاریخ صدو آن نیز بانک گواهی کرده که چک در15/9/67 ازبانک صادر شده در صورتی که در ظهر قولنامه تحویل آن در9/9/67 بوده وخوانده با اینمتمسک ومدعی است آ;چه در هظر قولنامه نوشته شده الحاقی و جعلی است ودو قولنامه با هم مغایر است خوانده در عرضحال متقابل بیان داشته که خواهان اصلی در دادخواست نوشته هفتصدهزار تومان داده است و حال آ;که خیلی کمتر داده وی خانه را تصرف عدوانی نموده و از او شکایت کرده وباتهام تصرف عدوانی تحت تعقیب جزائی واقع وکیفرخواست صادر شده ودر شعبه 167 دادگاه کیفری 2 تحت تعقیب است و مبلغ هفتصد هزار ریال که در ظهر قولنامه نوشته ودر شعبه 167 دادگاه کیفری 2 تحت تعقیب است ومبلغ هفتصد هزار ریال که در ظهر قولنامه نشوته شده کمتر از میزان ودیعه ای است که میبایستی بپردازد دادگاه پس از استماع اظهارات طرفین ولوایح آنها واستعلام بانک درباره شماره وتاریخ چکها واینکه چه کسی وصول کردهکه معلوم شده شوهر خوانده اصلی آنها را دریافت نموده و تحقیق از واسطه معامله وآقای دکتر(ع ) شوهر خوانده اصلی واظهار نظر مشاور سرانجامادعای خواهان اصلی را ثابت تشخیص داده ونظربر محکومیت خوانده بالزام تنظیم سند رسمی وتحویل منزل داده که مورد اعتراض خوانده واقع شده است و وجه اعتراض بشرح لایحه این است که بیع واقع نشده ثمن اخذنگردیده ومبیع نیز تسلیم نگردیده است و خواهان اصلی کهعرفا" باید یک نسخه قولنامه را داشته باشدسه برگ متفاوت ارائه داده که مندرجات آنها اختلاف دارد ومحتویات آنها متضاد است ودر شماره پالک موردمعامله نیز اختلاف نیست بدفاع و اعتراض او توجه نشده وشماره پلاکی که مبنای خرید قرار داده انددر هیچیک از قولنامه ها ذکر نشده ودادگاه علی الراس شماره پلاک را معین نموده اند ومرا ملزم بانتقال ملک غیر نموده اند و پلاک غیررا قولنامه کرده اند خواهان در موعددر محضر حاضر نشده و چکهای مورد ادعای خواهان را شخص دیگری بشوهرم داده نه خواهان اصلی ( حسب محتویات پرونده فرزند خواهان داده است ) وخواهان خواسته خود را تغییر نداده شماره پلاک را اصلاح نکرده است اصلاح پلاک مشمول ماده 189 قانون ائین دادرسی مدنی نیست ومحقق نیست که چکها راشوهرم گرفته باشد و مسئله هفتاد هزار تومان یا هفتصد هزار تومان مورد توجه واقع نشدهاست وتقاضای فخس نظریه را نموده و آقای (ع ) نیز طی نامه ضمیمه پرونده است نوشته هر چک و سفته ای که وصول کرده ام در رابطه با معاملات شخص وروابط مالی خودم بوده است وهر گونه نتیجه گیری نظیز نظریه محتاج ادعای صاحبان سند واثبات آنها با دلائل کافی است اضافه می نماید که در نظریه دادگاه شماره پلاک 3118/2395 ذکر شده که خواهان بموجب لایحه ای تقاضای اصلاح آنرا به شماره 31187/2395 نموده و دادگاه نظر اصلاحی داده اند متعاقبا" آقای ... هم با تقدیم وکالتنامه ولایحه وارده بشماره 245/21-11/9/70 خود را وکیل خوانده اصلی معرفی ونسبت باظهارنظر دادگاه اعتراض ودرخواست رسیدگی می نماید در هر صورت پرونده باین کیفیت حسب تصمیم و دستور مورخ 4/4/70 دادگاه بدیوانعالی کشور ارسال و باین شعبه ارجاع می گردد. لوایح اعتراضیه هنگام شور قرائت خواهد شد.
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید وپس از قرائت گزارش آقای ... عضو ممیز واوراق پرونده ونظریه دادگاه ولوایح اعتراضیه پیوست پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهند:
رای
با توجه بایراد واعتراض معترض واستناد به بندهای ب وج قرار داد مورخ 22/7/67 مستند دعوی نظر باینکه مستفاد از بندج قرارداد مذکور باین شرح هر گاه فروشنده در ظرف مدت مقرر حاضر برای عقد معامله نشود علاوه بر رد مبلغ دریالفتی بشرح بند یک این قولنامه مبلغ دویست هزار تومان مجانا" و بلاعوض در وجه خریدار نامبرده بپردازد و بالاخص عبارت : (علاوه بر رد مبغل دریافتی (بیعانه ) اینستکه اولا" - برای طرفین در مدت مقرر بموجب بند ب و ج اختیار فسخ معامله (خیار شرط) منظور گردیده است ثانیا" هرچندبموجب ماده 449 قانون مدنی (فسخ بهر لفقظ یا فعلی که دلالت بر آن نماید حاصل می شود(نه ترک فعل ) لیکن در قراردادمذکور حسب توافق طرفین صرف عدم حضور در دفترخانه بصورت شرط نتیجه جهت تحقق فسخ معامله منظور گردیده و بحکایت پرونده طرفین در مدت مقرر(22/7/67 الی 22/9/67 مذکور در قرارداد) جهت انجاممعامله در دفترخانه حاضر نشده اند لذا با این کیفیت اظهارنظر دادگاه واجد ایراد قضائی تشخیص و مستندا" بماده 15 قانون تشکیل دادگاههای حقوقی یک و دو پرونده جهت اقدام مقتضی بدادگاه اعاده می گردد.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آراء دیوان عالی کشور- خیارات واحکام راجع به آن - به اهتمام یداله بازگیر - انتشارات فردوسی - چاپ اول 1379 - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 749
تاریخ تصویب : 1370/09/09
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
صرف عدم حضور در محضر (ترک فعل ) جهت استفاد از خیار شرط کافی نیست حسب قرارداد خواهان محق بوده درصورت حصول شرائط تا تاریخ 66 11 5 معامله را فسخ نماید این مدت با توافق طرفین دو مرتبه تمدید ونهایتا 68 11 5 تمدید شده و خواهان دلیلی بر استیفاء حق خود در مهلت مقرره ارائه نداده است
