الزام به انجام تعهد - جبران ضرروزیان مادی و معنوی ناشی از عدم اجرای تعهدات قراردادی - تجاوز از حدود خواسته
شماره پرونده : 74/1509
شماره وتاریخ دادنامه : 192-20/2/77
مرجع رسیدگی : شعبه 131 دادگاه عمومی تهران
خواهان : میرابوطالب ...
خوانده : شرکت سهامی ...
خواسته : الزام به چاپ و نشر کتاب
رای دادگاه
در تاریخ 8/7/74 آقای میرابوطالب ... به طرفیت شرکت سهامی ... دادخواستی به خواسته رسیدگی و الزام به چاپ و نشرکتابهای موضوع دو فقره قراردادهای سال 1371 و جبران ضرر و زیان مادی ومعنوی ناشی از عدم ایفای تعهد تقدیم داشته است. حسب دو فقره قرارداد تنظیم شده در9/8/72 بین خواهان و خوانده چاپ و نشر دو عنوان کااب به نامهای چهار عارف نامدار ایرانی ، و سی حکیم وفیلسوف مسلمان از ناحیه خواهان به خوانده واگذار شده است در بند دوم قراردادها آمده است (شرکت مکلف است حداکثر ظرف یک سال ازتاریخ صدور مجوز از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به چاپ کتاب و آماده نمودن آن برای توزیع اقدام نماید) در ماده پنجم قرارداد هم می خوانیم ( هر یک از طرفین قرارداد که در اجرای تعهدات خود مسامحه نمایند مکلف به جبران خسارت وارده به رف دیگر خواهدبود) در جلسه 27/6/75 خوانده نماینده ای معرفی و اعزام ننموده ولایحه ای ارسال نداشته که دادگاه برای بررسی و ادامه رسیدگی جلب نظر کارشناس را ضروری دانسته لذا باارجاع موضوع به کارشناسی از کارشناس سئوالات ذیل را مطرح کرده است :
1- آیا خوانده به تعهد خود عمل نموده است یا خیر
2- در صورت عدم ایفای تعهد این ترک فعل ناشی از عدم صدور مجوزهای لازم از ناحیه مراجع ذیصلاح بوده است یا خیر
3- اگر خسارتی حادث شدهاست میزان آن چه مقدرا می باشد کارشناس منتخب دادگاه به موجب گزراش شماره 3341-28/9/75 پاسخ داده اند( ... عدم ایفای تعهد به دلیل عدم صدور مجوزهای لازم نبوده است و در اثر عدم ایفای تعهد زیان وضرر متوجه خواهان شده است میزان خسارت وارده ... ) شرکت خوانده نسبت به گزارش کارشناس معترض بوده و لایحه ای بدین منظور تقدیم نموده اند: دادگاه برای جلوگیری از تضییع حق احتمالی خوانده و رعایت دقت وامعان توجه کافی به اعتراض خوانده بشرح منعکس در پرونده موضوع را به هیئتی از کارشناسان خبیر و بصیر محلو کرده و هیئت کارشناسان منتخب که خود جملگی از ناشران با حسن شهرت صنعت چاپ و نشر می باشند در گزارش 3991-27/12/76 خود با جواب دادن به پرششهای دادگاه خوانده رامسئول شناخته و جبران ضرر و زیان را به لحاظ عدم ایفای تعهد بر عهده وی دانسته اند هرچند این اظهارنظر مورد اعتراض خوانده قرار گرفته است اما اعتراض مطروحه موجه ومتکی به دلیل نبوده و چون از جانب دیگر اظهارنظر کارشناسان در اساس موضوع منطبق با اوضاع واحوال محقق ومسلم قضیه می باشد اعتراض خوانده را مردود اعلام می نماید. و نظر به اینکه :
1- استناد شرکت خوانده در لایحه 3223-20/9/75 به عدم تصویب شورای آموزش شرکت سهامی ... بیمه ... در چاپ انتشار کتاب سی حکیم و فیلسوف مسلمان و اعلام آن ذیل شماره 973/5/2 مورخ 26/6/74 به خواهان پس از انعقاد قرارداد موثر در مقام نیست زیرا اگر چنین ضرورتی وجود داشت شرکت خوانده می بایست قبل از اقدام به انعقاد قراردادنظر شورای آموزش شرکت را تحصیل می نمود.
2- شرکت خوانده در لایحه 2222-20/9/75 با استدلال ( ... تکلیف طرف قرارداد برای چاپ کتاب ظرف یک سال بوده و پس از آن تکلیفی به چاپ ندارد ممکن است به استناد ماده 5 قرارداد بحث مطالبه خسارت مطرح باشد که در این خصوص چون بیمه ... ظرف مدت کوتاهی از انعقاد قراردادمراتب عدم چاپ را اعلام داشته و قصور احتمالی مرتکب نگردیده بحث مطالبه خسارت منتفی است... الف - روشن ومدلل ننموده است که به چه مجوزی اختیار فسخ قرارداد را به دست آورده است. با ذکر مطلب فوق تلویحا" به عدم ایفای تعهدخوداقراردارند
3- شرکت خوانده در لایحه 3773-8/11/75 آورده اند:(الف ... تصمیم به عدم چاپ کتاب سی حکیم و فیلسوف مسملان نیز در تاریخ 15/12/72 (یعنی حدود چهارماه پس از انعقاد قرارداد) اتخاذ شده و بلافاصله نیز به اطلاع خواهان رسیده است بدین ترتیب آقای خواهان می توانسته نسبت به چاپ کتاب از طریق دیگر اقدام نماید.00(هرچند تصمیم یک جانبه شرکت خوانده در26/6/74 به اطلاع خواهان رسانده شده است اما چون به موجب ماده سوم قرارداد صاحب اثر کلیه حقوق خود نسبت به اثر موضوع قرارداد را به مدت پنج سال به شرکت خوانده واگذار کرده است بالطبع مجازنبوده که خلاف شرایط قراردادی نسبت به چاپ کتاب از طریق دیگر اقدام نماید از این رو این استدلال بلاوجه و مردود می باشد.
ب - خوانده مدعی است که مولف به طور ضمنی و عملی با تقلیل تیراژ کتاب چاپ شده چهار عادل نامدار موافقت کرده است که با انکار مولف بار اقامه دلیل بر عهده شرکت خوانده می باشد که خوانده نیز صرفا" به بیان ادعا اکتفا نموده و دلیل و متسندی ابراز نداشته است
ج - خوانده با ذکر عبارت ( ... با توجه به اینکه شرکت سهامی بیمه ... صرفا" چهارماه موجب معطلی آقای خواهان در جهت چاپ کتاب گردیده چه مبلغی باید به اصطلاح تحت عنوان خسارت پرداخت کند.00) فی الحقیقه بر تخلف خودازاجرای شرایط قراردادی گواهی داده و بدون توجه به مدت پنج ساله قرارداد که برای طرفین لازم الاتباع بودهاست بدون استدلالی از کنارآن به سادگی گذشته اند.
4- لایحه 389-20/2/77 شرکت خوانده که در اعتراض به گزارش هیئت کارشناسان تنظیم وتقدیم شده است در آن قسمت که بعنوان اعتراض است که قبلا" اظهارنظر شده است ودر قسمتی که در ماهیت امراست بیشتر تکرار وتایید مطالب لوایح قبلی است و خلاف اعتقاد خوانده شرط مندرج در ماده پنجم قراردادناظر به جبران خسارت می باشد از این رو خلاف شرع شمردن مطالبه خسارت قانونا" مقبول نیست. بنابراین با توجه به مواد221 و222 و 226 قانون مدنی و مواد دوم و پنجم و نوزدهم قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 11/10/48 و ماده یک قانون مسئولیت مدنی مصوب 7/2/1339 ادعای خواهان را من حیت المجموع وارد و ثابت دانسته و با ملحوظ داشتن ماده 2قانون مسئولیت مدنی ونظر به اینکه عمل خوانده در عدم ایفای تعهد به گونه ای نبوده و نیست که موجب خسارت معنوی خواهان شده باشد و با عنایت به اینکه خواهان نسبت به گزارش آقای کارشناس بدوی اعتراض نکرده است و بدین وصف مبالغ معینه از ناحیه وی را پذیرفته است خوانده را بابت جبران خسارت مادی ناشی از عدم ایفای تعهدات قراردادی خوا به پرداخت بمبلغ 500/912/16 ریال در حق خواهان محکوم می نماید خواسته خواهان نسبت به مازاد محکوم به رد بوده و صدور اجرائیه نیز منوط به پرداخت هزینه دادرسی است در مورد خواسته الزام به چاپ و نشر کتابهای موضوع دو فقره قراردادهای سال 1371 نیز با قبول ادعای مطروحه خوانده را ملزم به چاپ ونشر دو هزار جلد دیگر از کتاب چهار عارف نامدار و پنج هزار جلد از کتاب سی حکیم و فیلسوف مسلمان منطبق با قراردادهای منعقده می نماید این رای حضوری و ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر استان تهران است.
رئیس شعبه 131 دادگاه عمومی تهران
(2)
شماره پرونده : 77/26/983
شماره و تاریخ دادنامه : 1137-22/9/77
مرجع رسیدگی : شعبه 26 دادگاه تجدیدنظراستان تهران
تجدیدنظرخواه : شرکت سهامی ...
تجدیدنظرخوانده : آقای میرابوطالب ...
تجدیدنظرخواسته : دادنامه شماره 192 - 20/3/77 صادره از شعبه 131 دادگاه عمومی تهران
رای دادگاه
اعتراض تجدیدنظرخواه نسبت به آن قسمت از دادنامه 192-20/3/77 صادره از شعبه 131 دادگاه عمومی تهران که مشعر بر الزام وی به پرداخت خسارت مادی ناشی از عدم ایفای تعهدات مندرج در قرارداد چاپ و انتشار کتاب است موجه به نظر می رسد زیرا در دادخواست تقدیمی خواهان بدوی جزمطالبه خسارت دادرسی و خسارت کارشناسی بابت خسارات مادی خواسته ای نداشته است و در مارحل بعدی نیز خواسته را افزایش نداده است تا موجبات ورود دادگاه در رسیدگی به آن برابر موازین قانونی فراهم گردد ارجاع امر به کارشناسی نیز که به منظور برآورد خسارت بوده است ضرورت نداشته است لذا در پرونده موضوع دادخواست بدوی اظهارنظر نسبت به خواسته ای که مورد مطالبه نبودهاست توجیه قانونی نداشته است با نقض این قسمت ازدادنامه چون محکومیت تجدیدنظرخواه به الزام به چاپ و نشر پنج هزار جلد از کتاب چهار عارف نامدارد و پنج هزار جلد از کتاب سی حکیم و فیلسوف مسملان که منطبق با خواسته و منبعث از حقوق وی ناشی از قراردادهای منعقده فیمابین می باشد صحیحا" و موجها" اصداریافته است با رد اعتراض تائید و استوار می گردد. ضمنا" تجدیدنظرخواه ملزم به پرداخت مبلغ 11200 ریال در حق تجدیدنظرخوانده بابت خسارات دادرسی مرحله اول خواهد بود. رای صادره قطعی است.
رئیس شعبه 26 دادگاه تجدیدنظراستان تهران مستشاردادگاه
مرجع :
کتاب نقد آراء قضائی - کتاب اول - زیرنظر دکتر محمدصالحی راد - چاپ روزنامه رسمی
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 192
تاریخ تصویب : 1337/10/02
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
هیئت حل اختلاف نمیتواندبه بخشنامه استنادنمایدودرغیراینصورت رای هیات مذکورنقض میشود تقدیم دادخواست به وسیله تلگراف تجویزگردیده ولذااعتراض به حکم غیابی ازطریق تلگراف نیزقانونی است
