توافق صرفا برای امکان فسخ معامله است و نه مخیر بودن فی ما بین فسخ و یا الزام به تعهد
تاریخ رسیدگی : 18/4/70
شماره دادنامه : 237/22
مرجع رسیدگی : شعبه 22دیوان عالی کشور
خلاصه جریان پرونده : 1 آقای (ر) دادخواستی در تاریخ 9/9/66 به طرفیت شرکت نوسازی و عمران ... به خواسته رسیدگی و اجرای مفاد قرارداد مورخ 11/5/54 راجع به فروش یک دستگاه آپارتمان مقوم به مبلغ 000/010/2 ریلا به دادگاه تسلیم و اعلام داشته خوانده طبق قرارداد مزبور متعهد گردیده درشهرک اکباتان یک دستگاه آپارتمان ظرف 2سال به اینجانب تحویل دهد و پنجاه درصد قیمت آن را12 سال پیش دریافت کرده ولی از تحویل ملک مزبورخودداری می نمایدومی گوید چون مراجعه نکردی در سال 1363 آن را به دیگری فروختم اینک از دادگاه تقاضای صدور حکم علیه وی می نمایم این پرونده به کلاسه 66/354 ثبت شده است 2 همچنین آقای (خ) با وکالت از آقای (ر) دادخواستی در تاریخ 6/10/67 به طرفیت شرکت مزبور2 سازمان تامین اجتماعی به خواسته ابطال سند شماره 18103152/11/65 دفترخانه 327 تهران به استناد فتوکپی قرارداد فروش مورخه 11/5/54 و سند مزبور و وکلالتنامه و محتویات پرونده 66/354 فوق به دادگاه تسلیم و اظهار کرده شرکت مزبور برخلاف قانون آپارتمان مزبور را به سازمان تامین اجتماعی فروخته لذا ابطال سند مزبور و الزام آن به انتقال رسمی و تحویل آپارتمان مزبور به موکل مورد تقاضا است و خواسته برای ابطال تمبر ... /010/2 ریال می باشد این پرونده به کلاسه 67/397 ثبت گردیده 3 و همچنین آقای (ف) به وکالت ازآقای (ر) دادخواستی در تاریخ 11/4/68 به طرفیت 1 سازمان تامین اجتماعی 2 آقای (ص) به خواسته ابطال سند رسمی 103153 مورخ 18/11/65 به عنوان (تکمیل دادخواست قبلی) و از نظر الصاق تمبر ... /010/2 ریال تقدیم شده به پیوست فتوکپی 1 سند مزبور2 و مستندا" به پروندهای 66/354و67/397 مطروحه در شعبه 12 دادگاههای حقوقی یک تهران به دادگاه تسلیم و اظهار نموده در جریان رسیدگی به دعاوی موکل علیه شرکت سهامی عمران ونوسازی تهران و سازمان تامین اجتماعی بشرح 2 فقره پرونده فوق الاشعارسازمان تامین اجتماعی که من غیرحق آپارتمان مورد بحث را اتقال گرفته بود بلافاصله طبق سند شماره 103153 به آقای (ص) مقدم (خواده ردیف 3) فروخته و عمل آنان غیرمشروع وناموجه است و این دعوی با 2فقره دعاوی فوق الذکر ارتباط دارد و تقاضای رسیدگی و احقاق حق می نمایم این پرونده به کلاسه 68/104ثبت گردیده و هر سه پرونده در شعبه 12دادگاه حقوقی یک تهران تواما" مورد رسیدگی قرار گرفته ماحصل دفاعیات شرکت سهامی نوسازی وعمران ... (خوانده اول) این است که استنباط خواهان دعوی و وکیل وی از قرارداد (مستند دادخواست) به عنوان بیع وجهه قانونی ندارد و خواهان به شرکت اختیار تغییر قیمت تفویض نموده و در آن قرارداد پیش بینی احداث آپارتمان د رچند سال بعد بوده با تعریف عقدبیع منافات ندارد و مالا" تقاضای رد دعوی خواهان را نموده ماحصل دفاعیات سازمان تامین اجتماعی خوانده ردیف 2 این است که رقبه مورد دعوی در زمان انعقاد قرارداد موردبحث حدوث نیافته وقرارداد مزبور حاکی از تعهد خوانده ردیف 1 نسبت به خواهان دعوی مبنی بر انتقال احدی از آپارتمانهای که سازمان طرف قرارداد قصد احداث آن را داشته و سازمان تامین اجتماعی متعهد سند مستند ادعانبوده و توجه وانتساب مستند خواهان به این سازمان غیرموجه و موثر در اثبات دعوی نخواهد بود و تقاضای رد دعوی خواهان به این سازمان غیرموجه و موثر در اثبات دعوی نخواهد بود و تقاضای رد دعوی خواهان اعلام اعتبار اسناد رسمی را می نماید آقای (ص) مقدم (خوانده ردیف 3) هم به خلاصه اظهار نموده من خریدار دوم از سازمان تامین اجتماعی می باشم که هیچگونه اطلاعی از مخدوش بودن سند نداشته وبا توجه به صحیح بودن اسناد خرید نسبت به خرید آن اقدام و اسناد خرید در محضر شماره 117 تهران امضاء نمودم و به نظر می رسد این اسناد قانونی بوده است و خواستار اتخاذ تصمیم شایسته می باشم دادگاه طی جلسات متعدد با استماع توضیحات و پاسخ آقای وکیل خواهان و مدافعات آقایان خواندگان بشرح منعکس در اوراق پرونده ها با کسب نظر آقای مشاور که دعاوی مزبور را غیر ثابت دانسته ونظر خود را بر بطلان آنها اعلام داشته مالا" دادگاه طبق نظریه مورخ 12/12/68 طی استدلالی در هر سه مورد اظهارنظر به بطلان دعاوی مطروحه نموده و نظریه مزبور مورد اعتراض وکیل خواهان واقع پرونده ها پس از رسیدگی در شعبه 22دیوانعالی کشور (این شعبه)نظریه مزبور را مخدوش و غیر قابل تایید اعلام داشت وپس ازاعاده پرونده ها به شعبه 12 دادگاه حقوقی یکتهران با رونوشت دادنامه شماره 397 12/6/69 این شعبه دادگاه مزبور در وقت احتیاطی 29/7/69 پس ازکسب نظر آقای مشاور مبنی بر تایید نظریه قبلی و اعلام پایان رسیدگی طبق دادنامه ها با اعلام ماحصل دعاوی مطروحه و جریان رسیدگی و توضیحات وکیل خواهان ها و مدافعات خوانده ها بشرح مندرجات پرونده اعلام داشته استنباط این دادگاه آنست که با تنظیم قراردادعادی مورخه 11/5/1354 مالکیت شرکت نوسازی وعمران ... نسبت به آپارتمان موضوع دعوی به خواهان منتقل نشده و برای خواهان حق عینی ایجاد نگردیده بلکه شرکت فقط تعهد داشته که بر طبق شرایط مندرج در قرارداد عقد بیع را در دفترخانه با خواهان منعقد نمایدو قبل از انجام این تعهد شرکت همان آپارتمان را رسما" به سازمان تامین اجتماعی به بیع قطعی انتقال دارد و خریدار نیز بلافاصه در همان روز آن را به آقای (ص) مقدم در همان دفترخانه رسما" واگذار کرده است و عقد بیع بشرح بالا طبق ماده 190 قانون مدنی بوده و خللی بر ارکان آن وارد نمی باشد و موجبی برای ابطال اسناد مزبور وجود ندارد لذا تنظیم سند رسمی انتقال بین خواهان و شرکت خوانده امکانپذیر نمی باشد دادگاه در ادامه استدلال خود به رای اصراری شماره 112/2/69 هیئت عمومی دیوانعالی کشور ردیف 68/58 که در مورد نظیر حکم شماره 10173/4/68 بین دادگاه را تایید نموده در دادنامه خود اشاره کرده و در پایان دعوی خواهان را در هر سه پرونده ثابت تشخیص و حکم بر بطلان دعاوی مطروحه صادر نموده پس از ابلاغ آن و تجدیدنظرخواهی وکیل خواهان نسبت به دادنامه های 30/7/2827969/281 صادره مزبور پرونده به دیوانعالی کشور واصل و به شعبه 22ارجاع شده لایحه تجدیدنظرخواه و همچنین لایحه شرکت سهامی نوسازی و عمران ... واصله هنگام طرح پرونده قرائت خواهدشد
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردیدپس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز واوراق پرونده و مشاوره نموده بااکثریت آراءآقایان ... و ... چنین رای می دهند.
بسمه تعالی
رای اکثریت : همانگونه که دردادنامه تجدیدنظرخواسته به رای اصراری شماره 112/12/69 هیئت عمومی دیوانعالی کشور اشاره شده این شعبه نیز طبق دادنامه شماره 503/22 عقیده برتایید رای صادره از آن دادگاه در پرونده فرجامی کلاسه ... داشته است و با توجه به اینکه قبلا" نیز با اکثریت آراء بر همان عقیده واستدلال باقی است و مفاد بند6 قرارداد مدرکیه را دال بر این معنی می داند که چنانچه شرکت خوانده به تعهدات خود عمل ننماید خریدار تنها دارای حق خیار فسخ معامله است و نه مخیر بودن فی مابین فسخ و یا الزام به تعهد و چون با این وصف نوعی مفهوم برای بند6 مزبور ثابت گردیده که مفاد9 عبارت از عدم ثبوت حق الزام خوانده به وفا به تعهد است به این جهت د رمانحن فیه به کیفیتی که در دادنامه تجدیدنظر خواستهاشاره شده این شعبه نیز حقی برای تجدیدنظرخواه ثابت نمی داند و دادنامه مزبور براساس استدلال فوق صحیحا" صدور یافته فلذا تجدیدنظرخواهی مشارالیه مردود اعلام می گردد.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آیینه آراء دیوان عالی کشور - عقود وتعهدات
به اهتمام یدالله بازگیر- انتشارات فردوسی - چاپ اول - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 237
تاریخ تصویب : 1370/04/18
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
کلمات وعبارات مندرج در قرارداد از قبیل (فروشنده) و (خریدار) و سیاق آن حکایت از قصد و رضای طرفین و وقوع بیع داشته است اصاله السلامه تا زمان قطع بر خلاف آن ، می تواند مستند صحت معامله باشد
