شرط مجهول به طورمطلق از شروط باطله نبوده و ممکن است موجب جهل به عوضین نشود
کلاسه پرونده : 5/27416
شماره دادنامه : 57/3
تاریخ رسیدگی : 31/1/73
تجدیدنظرخواه : آقای ((الف ))
تجدیدنظرخوانده : آقای ((ب ))
تجدیدنظرخواسته : دادنامه شماره 10123/5/71 صادره ازشعبه دادگاه حقوقی یک ...
مرجع رسیدگی : شعبه سوم دیوان عالی کشور
هیئت شعبه : آقایان ...
خلاصه جریان پرونده : درتاریخ 18/10/67آقای ( ج ) وکیل دادگستری به وکالت ازآقای ( الف ) دادخواستی به طرفیت آقای ( ب ) به خواسته ابطال قرارداد مورخه 5/6/63 تنظیمی بین موکل وپسرخوانده مربوط به فروش سرقفلی وفسخ اجاره دو باب مغازه واقع در... پلاکهای 82 و 83 به دادگاه حقوقی یک ...تسلیم وتوضیح داده موکل مستاجرخوانده دردو باب مغازه فوق بوده به علت گرفتاری به زندان افتاده وپس ازآزادی آقای ( ه ) فرزندخوانده به عنوان نماینده پدرش قرارداد مورخه 5/6/63 را با وی تنظیم نموده وبه موجب آن موکل باید تاتاریخ 1/8/63 به دفتر اسنادرسمی مراجعه ونسبت به فسخ اجاره اقدام نماید با زندانی شدن مجدد موکل خوانده مغازه استیجاری رابااینکه اثاث موکل درآن بوده متصرف می شود ومستند عمل خود راقراردادمذکوردانسته حال آنکه این قرارداد فاقد اعتباراست زیرارابطه طرفین استیجاری بوده وچون محل کسب موکل است دارای حق کسب وپیشه است وطبق ماده 2 قانون روابط موجرومستاجرتوسل به این طریق برای تصرف محل کسب موکل غیرقانونی وباطل است . ازطرفی درذیل قراردادآمده است که 180 هزارتومان نقدا" وسی هزارتومان باید در محضرپرداخت شود بدون اینکه عنوان این پرداخت معلوم شودولی ظاهرامراین است که این مبلغ بایدبه حساب سرقفلی به موکل پرداخت گرددکه دراین صورت قراردادشامل دوقسمت است یکی تعهد به فسخ اجاره درقبال انتقال حق سرقفلی موکل به خوانده وقسمت دوم انتقال سرقفلی به مبلغ 210 هزارتومان به شرط اینکه مخارج بیمه ، دارایی وعوارض رامستاجر تقبل نماید. این شرط درحالی که میزان بیمه ومالیات وعوارض مشخص نیست شرط مجهول است که جهل به آن رضایت فروشنده را زائل خواهدکرد زیرافروشنده اگر می دانست که معادل همین مبلغ یا بیشتر باید مالیات بپردازدمعامله راانجام نمی داد لذاتقاضای صدورحکم به شرح فوق دارد.
پرونده باکلاسه 62/422 درشعبه 12 دادگاه مرقوم درجریان رسیدگی قرار گرفته وکیل مرقوم درجلسه دادرسی اضافه می کند حق سرقفلی درتاریخ معامله حداقل یک میلیون تومان ارزش داشته وایشان به طورفاحش مغبون شده وتقاضای ابطال قرارداد رابه لحاظ غبن وجهل به شرط مجهول دارد.خوانده پاسخ داده درقرارداد مدرکیه مبلغ 210 هزارتومان سرقفلی تعیین کردیم 180 هزارتومان آن راگرفت وقرارشد درتاریخ 1/8/62 مراجعه نموده سی هزارتومان بقیه رااخذنماید واثاثه خودرا تحویل بگیرد. دکان بیست مترمربع است ودوتادرداردوقیمت سرقفلی آن درتاریخ تنظیم قرارداد همین بوده وارزش بیشتری نداشته ومالیات هم درآن تاریخ حدود هزارتومان بوده { است } به علاوه درشعبه 25 دادگاه حقوقی یک ...پرونده داریم که منتهی به صدور نظریه به نفع من شده است .قرارداد مورخه 5/6/63 راپسرم ( ه) با خواهان تنظیم نموده و قبول دارم به علاوه اخیرا"دادگاه حکم به نفع من صادرکرده وطبق سند شماره ... دفتراسناد رسمی شماره ... اجاره شماره ...فسخ گردیده و تقاضای رد دعوی رادارد دادگاه نظرقضایی خودرامبنی برصدورحکم بر بطلان دعوی ابرازداشته درمقام رسیدگی به اعتراض وکیل خواهان برابر دادنامه شماره ... نظرابرازی راتنفیذنموده پس ازوصول پرونده کفایت رسیدگی اعلام وخلاصتا"به شرح زیررای صادرگردیده است :
نظربه مفادقراردادمورخه 5/6/63 و توجه به اینکه برابر دادنامه های شماره ...صادره ازشعبه 25 دادگاه حقوقی یک ... درپرونده های کلاسه ... و...درمورد دعوی آقای (ب ) به طرفیت آقای ( الف ) حکم برالزام خوانده به حضوردردفتراسنادرسمی وفسخ سند اجاره شماره ... و تحویل گرفتن وسایل واثاثیه موضوع بندهای 1 و5 قراردادعادی مورخه 5/6/62 وبطلان دعوی تقابل آقای (الف ) به طرفیت آقای (ب ) به خواسته خلع یداز دو باب مغازه موضوع سند اجاره مزبورصادر و به مرحله اجراءدر آمده ونظربه اینکه قرارداد مورخ 5/6/63 باتوجه به دادنامه های فوق الذکرمنافات ومباینتی با قانون روابط موجر و مستاجر نداشته و نظربه اینکه شرط مجهول به طورمطلق از شروط باطله نبوده وبه حکم بند 2ماده 233 قانون مدنی شرط مجهولی که موجب جهل به عوضین گردد سبب بطلان عقداست ودرمانحن فیه شرط مندرج درقرارداد یادشده ابهامی درعوضین به وجودنمی آورد لذا دعوی غیرثابت بوده وحکم بربطلان آن صادرمی نماید خواهان درخواست تجدیدنظر نموده وذیل دادخواست در خواست اعمال ماده 25 قانون تشکیل دادگاههای کیفری یک ودو وشعب دیوان عالی کشوردرخواست نقض دادنامه صادره رانموده است واعتراضات وی خلاصتا"این است که ازسالهای 60الی 62درصددفروش مغازه بوده اما پسرمالک اوراتهدیدبه قتل نموده واوایل سال 62بدون اطلاع ازمیزان سرقفلی مغازه اینکه درصورت فروش دارایی مطالبه مالیات می کنداجبارا" مبادرت به نظیم قراردادنموده و سرممیز مالیاتی قیمت ملک رایک میلیون تومان تعیین کرده ومتجاوزازسیصدهزارتومان بایدمالیات بپردازدکه این عادلانه نیست . دادگاه رای خودرا فاقد اشکال قانونی دانسته و پرونده جهت رسیدگی به دیوان عالی کشورارسال وبه این شعبه ارجاع شده لایحه اعتراضیه هنگام شورقرائت می شود .
هیئت شعبه درتاریخ بالا تشکیل گردید.پس ازقرائت گزارش آقای ... عضوممیزواوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد.
( ازناحیه تجدیدنظرخواه اعتراض خاص و موجهی که نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته به شماره 32 - 10/5/71 صادره ازشعبه 12 دادگاه حقوقی یک ... را ایجاب نماید عنوان نشده است وبا عنایت به اوراق پرونده و استدلال دادگاه وخواسته دعوی دادنامه تجدیدنظرخواسته صحیح و بلااشکال است وباموازین قانونی مطابقت داردوتاییدوابرام می شود.)
مرجع :
کتاب آرای دیوان عالی کشور درامورحقوقی ، جلددوم
تالیف ، یداله بازگیر، کارشناس قضائی وزارت دادگستری
انتشارات ققنوس ، چاپ اول ، چاپ سحاب ، 1377
84
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 57
تاریخ تصویب : 1373/01/31
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
دعوی اعتراض شخص ثالث باید به طرفیت طرفین دعوی اصلی اقامه شودوچون درمانحن فیه دعوی معترض ثالث صرفا به طرفیت خواندگان دعوی اصلی طرح شده است قابلیت استماع ندارد چون فروشنده زمین و ذینفع شرط مذکور در سند یا قائم مقام واقعی او دردادرسی مداخله نداشته صدور حکم به ابطال آن شرط موجه بنظر نمی رسد
