شناسه : 1569
حبس ابد به درجه ای مجازات اطلاق می شود که به علت شدت جرم و بعضاً تکرار آن در جرایم حدی برای مجرم مجازات حبس ابد تعیین می شود که تا مادامی که مجرم در قید حیات است بایست در حبس بماند و نمی تواند هیچ زمانی از طعم شیرین آزادی بهره مند شود البته مرخصی مطابق با قانون آیین دادرسی کیفری شامل حالش می شود.
حبس ابد به درجه ای مجازات اطلاق می شود که به علت شدت جرم و بعضاً تکرار آن در جرایم حدی برای مجرم مجازات حبس ابد تعیین می شود که تا مادامی که مجرم در قید حیات است بایست در حبس بماند و نمی تواند هیچ زمانی از طعم شیرین آزادی بهره مند شود البته مرخصی مطابق با قانون آیین دادرسی کیفری شامل حالش می شود.
حبس ابد حدی و حبس ابد تعزیری
در تعریف مجازات حدی آمده است که موجب، نوع، میزان و کیفیت اجرای آن مجازات حدی در شرع مقدس تعیین شده است.در واقع قانونگذار نمی تواند تغییری در این مجازات اعمال کند و بایست عیناً در قانون آورده شود و همچنین قضات نمی تواند تغییری در میزان مجازات حدی دهند و در صورت اثبات حدی بودن مجازات، بایست مجازات حدی را در خصوص این اشخاص اعمال کنند. برای مثال شرب خمر دارای مجازاتی حدی است و در صورت اثبات این اتهام، قاضی مکلف است به حکم قانون متهم را به ۸۰ تازیانه شلاق محکوم کند.
در تعریف مجازات های تعزیری که بعضاً نگاهی بازدارنده دارد تا نگاهی مطلق مثل مجازات های حدی، به مجازات هایی اطلاق می شود که نوع، مقدار، کیفیت اجرا و مقررات مربوط به تخفیف، تعلیق، سقوط و سایر احکام تعزیری تماماً در قانون آمده است.
در واقع مجازات جرایمی است که در قوانین کیفری، مالیاتی و … آمده و تعیین میزان آن با توجه به نص قانون، بر عهده قاضی رسیدگی کننده به پرونده است. با این توضیح، مجازات حبس ابد حدی از جمله مجازات هایی است شرع مقدس تعیین و قانون آن را بازنویسی کرده است.
از جمله می توان به مجازات سرقت در مرتبه سوم اشاره کرد که اگر در هر سه سرقت شرایط سرقت حدی احراز شده باشد، سارق در مرتبه سوم به حبس ابد حدی محکوم می شود اما در خصوص حبس ابد تعزیری، قانون با توجه به مقتضای زمانی و میزان، کیفیت و شدت و حدت جرم، مجازات حبس ابد تعزیری تعیین کرده است که از آن جمله می توان به حمل و نگهداری مواد مخدر صنعتی با حجم بخصوص که در این صورت مجرم به حبس ابد تعزیری محکوم می شود.
اما تفاوت مهم نسبت به تخفیف اعمال مجازات است که در انتهای بحث به صورت کلی بیان خواهد شد.
حبس ابد و ابد یک روز چیست
حبس ابد و ابد یک روزحبس ابد به درجهای مجازات اطلاق میشود که به علت شدت جرم و بعضاً تکرار آن در جرایم حدی برای مجرم مجازات حبس ابد تعیین میشود که تا مادامی که مجرم در قید حیات است بایست در حبس بماند و نمیتواند هیچ زمانی از طعم شیرین آزادی بهرهمند شود البته مرخصی مطابق با قانون آیین دادرسی کیفری شامل حالش میشود.
حبس ابد و یک روز که در میان عموم مردم بیشتر رواج دارد و حتی فیلم سینمایی نیز در سالهای اخیر با همین عنوان ساخته و به جرایم مرتبط با حمل و نگهداری ماده مخدر شیشه پرداخته، ماهیتی قانونی ندارد.
یعنی در هیچ جای قانون اعم از قانون مجازات اسلامی یا سایر قوانین کیفری صحبتی از مجازات حبس ابد یک روز به میان نیامده است ولیکن این رویه در برههای از زمان در میان محاکم کیفری جاری بوده است و در حال حاضر حبس ابد یک روز نیز محلی از اعراب ندارد.
در تعریف حبس ابد یک روز میتوان گفت که حتی اگر مجرم مشمول عفو و تخفیف مجازات قرار گیرد به دلیل اینکه به حبس ابد، یک روز اضافه شده است، نمیتواند از عفو و تخفیف مجازات استفاده کند که این خود نوعی رویه سازی برخلاف قانون است.
در مقابل اگر شخصی به مجازات حبس ابد محکوم شود، ممکن است در طول تحمل کیفر اگر رئیس قوه قضائیه صلاح ببیند و پیشنهاد تخفیف در مجازات یا عفو این چنین مجرمینی را به مصلحت مجرم و جامعه و حتی خانواده ایشان بداند، پیشنهاد مزبور را به مقام معظم رهبری تقدیم و ایشان نسبت به قبول یا رد پیشنهاد تخفیف یا عفو از حبس ابد تصمیم گیری میکند.
نتیجه گیری
نتیجتاً حبس ابد نگاه سختگیرانه قانونگذار یا شارع مقدس است نسبت به جرایم نابخشودنی، اما در عصر کنونی دیگر این ضمانت اجراها پاسخگوی نیازهای جامعه نیست بلکه بایست با آموزش، فرهنگ سازی و سایر مؤلفه یک تمدن نوین تلاش کرد تا از بروز جرایم پیشگیری کرد؛ که البته برخی از کشورهای اروپایی توانسته اند با این الزامات میزان جرایم را در کشور خود بقدری کاهش دهند که منتهی به بسته شدن برخی از زندانهای عمومی شده یا تبدیل زندان به هتل.