با فرض اینکه مغبون شده باشد چون عالم به قیمت عادلانه بوده به استنادماده 418 ق 0م خیار فسخ نخواهد داشت
.
تاریخ رسیدگی : 6/7/70
شماره دادنامه : 453/22
مرجع رسیدگی : شعبه 22دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
در تاریخ 13/3/69 آقای (ب ) دادخواستی بطرفیت آقای (م )بخواسته الزام به تنظیم سند رسمی شعهب دوم دادگاه حقوقی یک کرج تقدیم و خلاصتا" توضیح داده که خوانده در سال 67 سه دانگ مشاع از باغ مشجر به پلاک ثبتی 125 فرعی از39 اصلی واقع در کوشک را به همسر اینجانب (ز) واگذار ودر تاریخ 12/1/69 سه دانگ بقیه را باینجانب فروخته لیکن از انتقال رسمی ملک خودداری که تقاضای صدور حکم به شرح خواسته راخواستار ومتقابلا" نیز در تاریخ 5/6/69آقای (م ) با وکالت آقای (ر)دادخواستی بطرفیت آقای (ب ) مبنی بر فسخ وابطال قولنامه تنظیمی مورخه 12/1/69 بهمین شعبه تقدیم و خلاصه ادعا این استا که موکل سه دانگ ملک مذکور را در تاریخ 14/6/67 به همسر خوانده منتقل کرده و پس از مدتی در تاریخ 12/1/69 قولنامه ای تنظیم کرده و یک فقره چک تحویل موکل داده که در بانک محال علیه بمیزان وجه چک موجودی نبوده و در نتیجه بمکل از اخذ گواهی عدم پرداخت بعلت کسر موجودی خودداری ومراتب را به خوانده ابلاغ ونظر به اینه موکل در انجام معامله در قیمت تعیین شده مغبون گردیده و موضوع این را بخوانده متذکر و خوانده هم با توجه بعدم تامین مبلغ چک وعدم توانائی نسبت به پرداخت آن در حضور عده ای ادعای موکل را قبول می کند و نهایتا" پس از چند روز با سوءاستفاده از وضع موکل از مشارالهی درخواست نمده باینکه وجه چک مورد بیع نامه را از بانک اخذ و عینا" بنامبرده مسترد نماید موکل نیزبدون آنکه از سوءنیت خوانده اطلاع داشته باشد در تاریخ 15/1/69 وجه چک را دریافت و بخوانده مراجعه و در صدور استرداد آن برآمده متاسفانه خوانده مدت یکماه خود را پنهان و حاضر بدریافت وجه چک نگردیده و موکل مجبور به پرداخت وجه چک بحساب خوانده می گردد که خوانده اظهارنامه ای در جهت تنظیم سند رسمی جهت مکل ارسال اینک نظر به اینکه اولا" موکل نسبت بهانجام معامله مغبون گردید وثانیا" خوانده هم در زمان صدور چک موجودی نداشته ثالثا" در حضور عده ای انصراف خود را نسبت به انجام معامله سه دانگ اعلام داشته صدور حکم به رد دعوی و ابطال و فسخ قولنامه را داردکه پرونده هاتواما" مورد رسیدگی قرار گرفت که دادگاه پس از ملاحظه لایحه طرفین و اخذ توضیحاتی از دلیل خوانده دعوت متقابل و پس از کسب نظر آقای مشاور مالا" مبادرت باظهار نظر باین خلاصه واستدلال نموده است. (اولا" تقاضای خوانده دعوی اصلی باستماع شهادت عده ای که مدعی است در جریان فسخ معامله بوده اند غیر موجه است زیرا چنانچه معامله مذکور در تاریخ 13/1/69 فسخ می گردید دیگر لزومی نداشته که فروشنده در تاریخ 14/1/69 یک روز بعد جهت وصول وجهه چک که قسمتی از ثمن معامله بوده به بانک مراجعه کند و بلحاظ اینکه وجه مذکور را ردیفلات نماید مجددا" روز15/1/69 به بانک مراجعه کند ثانیا" فروشنده طی اظهارنامه 33482-13/9/68 به مالک سه دانگ دیگر(خانم ز) اعلام نمده که قصد دارد سه دانگ سهمی خود را به مبلغ یک میلیون تومان بفروشد( تا وی بعد از فروش ادعای حق شفعه نکند) و با این وصف در تاریخ 12/1/69حاضر گردید که بیع را بمبلغ هفت میلیون و سیصد و پنجاه هزار تومان بفروشد بنابراتین به فرض اینکه مغبون شده باشد چون عالم به قیمت عادلانه بوده باستناد ماده 418 قانون مدنی خیار فسخ نخواهد داشت مضافا" از تاریخ اعلام معامله 12/1/69 تا تاریخ تقدیم دادخواست 5/6/69اقدامی در جهت عدم خیارغبن ننموده ثالثا" عقد بیع بنحو صحیح منعقد گردیده واشکالی بر آن بنظر نمی رسد لذا نظریه بر قبول دعوی اصلی و رد دعوی متقابل است ) که دلیل خوانده بدان اعتراض و پرونده بدیوانعالی کشور ارسال وباین شعبه ارجاع و هیئت شعبه پس از ملاحظه اعتراضات معنونه حسب اظهار نظر شماره 30/11/23-13/11/69 نظریه موصوف را فاقد اشکال قانونی دانسته و مضن رد اعتراض آن را تائید کرده است که پس از اعاده پرونده دادگاه با همان استدلال مقرر ومندرج در نظریه مبادرت به صدور رای به محکومیت خوانده بحضور در دفتر اسناد رسمی و انتقال قطعی سه دانگ مشاع از 6 دانگ پلاک 39-125 واقع در قریه کوشک شهریار بنفع خواهان ضمن رد دعوی متقابل نموده است که در این مرحله نیز پس از ابلاغ دادنامه آقایان ... و ... بوکالت آقای (م ) از آن تجدیدنظرخواهی نموده که قسمتی از اعتراضات تکرار مطالبی است ک در مرحله نخستین اظهار و عنوان گردیده و قسمتی نیزدر باب احراز غبن موکل و چگونگی ماجراو فسخ معامله می باشدکه این اعتراضیه کلا" در هنگام طرح و شور قرائت می گرددو خواهان نیز لایحه ای ضمن پاسخ باعتراضات وکلای خوانده نتیجتا" تائید و ابرام دادنامه را استدعا نموده است.
هییت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز وارواق و دادنامه 69/636 (تجدیدنظرخواسته ) مشاوره نموده چنین رای می دهند:
بسمه تعالی
رای : با ملاحظه محتویات پرونده اعتراض تجدیدنظرخواه نسبت بدادنامه تجدیدنظرخواسته بکیفیتی نیست که موثر در نقض آن باشد و با توجه به اینکه دادنامه مزبور وفق اصول شرعی و قانونی صدور یافته و با مقررات مربوط به قانون تعیین موارد تجدیدنظراحکام دادگاهها و نحوه رسیدگی آنها مخالفتی ندارد لذا اعتراض تجدید نظرخواه رد می شود.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آراء دیوان عالی کشور- خیارات واحکام راجع به آن - به اهتمام یداله بازگیر - انتشارات فردوسی - چاپ اول 1379 - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 453
تاریخ تصویب : 1370/07/06
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
استناد دادگاه بماده 418و420 ق 0م صحیح بوده است در تعیین مقدار غبن باید شرایط معامله نیز منظور گردد
