در دنیای حقوق، اعتراض به رای دادگاهها یکی از مهمترین حقوق افراد محسوب میشود. اما این اعتراضها شکلها و مراحل مختلفی دارند که دانستن تفاوت آنها ضروری است. یکی از موضوعاتی که گاهی باعث سردرگمی افراد میشود، تفاوت بین استیناف و تمیز (فرجام خواهی) است.
بسیاری نمیدانند که رای استیناف قابل تمیز نیست یعنی چه و این عبارت چه تأثیری در روند دادرسی دارد. در این مقاله به بررسی مفهوم استیناف، تفاوت آن با تجدیدنظر و تمیز و همچنین نکات قانونی مرتبط با آن میپردازیم.
استیناف چیست و چه تفاوتی با تجدیدنظر دارد؟
استیناف یکی از روشهای اعتراض به آرای صادره از دادگاههای بدوی بوده که به معنای درخواست رسیدگی مجدد به یک پرونده در دادگاه تجدیدنظر استان است. هنگامی که یک رای قابل استیناف باشد، یعنی امکان بازبینی آن در مرجع بالاتر وجود دارد و طرفین پرونده میتوانند از این حق استفاده کنند.
اما تجدیدنظر در دیوان عالی کشور (تمیز) متفاوت است. این مرحله بالاتر از استیناف قرار دارد و تنها برای بررسی درستی اجرای قوانین در آرای صادرشده بهکار میرود. به عبارت دیگر، دیوان عالی کشور حکم را از نظر انطباق با قوانین مورد بررسی قرار میدهد، اما به جزئیات پرونده ورود نمیکند.
به همین دلیل، همه آرای صادرشده از دادگاه تجدیدنظر استان قابلیت فرجامخواهی ندارند. زمانی که گفته میشود رای استیناف قابل تمیز نیست یعنی چه، یعنی این رای نهایی شده و دیگر امکان اعتراض در دیوان عالی کشور وجود ندارد.
اما برای ارائه دادخواست استیناف، فرد باید تمامی مستندات لازم را به همراه استدلالهای حقوقی خود تنظیم کرده و در تاریخ مقرر به دادگاه ارائه دهد. داشتن یک وکیل مجرب در این زمینه میتواند نقش مهمی در موفقیت پرونده داشته باشد.
قابل استیناف یعنی چه؟
رای قابل استیناف به این معناست که میتوان نسبت به آن در دادگاه تجدیدنظر استان اعتراض کرد. برخی دعاوی حقوقی و کیفری بسته به نوع جرم یا موضوع دعوا، قابل استیناف هستند، درحالی که برخی دیگر از ابتدا قطعی محسوب میشوند و امکان اعتراض به آنها وجود ندارد.
در مواردی که رای قابل استیناف باشد، طرفین پرونده میتوانند با ارائه ادله جدید یا استناد به اشتباهات حقوقی، درخواست رسیدگی مجدد دهند. درمقابل، آرایی که قابل استیناف نیستند، از همان ابتدا قطعی محسوب شده و امکان اعتراض به آنها وجود ندارد.
در صورتی که دادخواست استیناف به موقع ثبت نشود، فرد ممکن است حق اعتراض خود را از دست بدهد. بنابراین، آگاهی از تاریخهای قانونی و مشورت با یک وکیل خبره اهمیت زیادی دارد.
تمیز در حقوق به چه معناست؟
در علم حقوق، تمیز به معنای اعتراض به یک رای در دیوان عالی کشور است که به آن فرجام خواهی نیز گفته میشود. این فرآیند برای نظارت بر صحت اجرای قوانین در دادگاهها صورت میگیرد.
دیوان عالی کشور در مرحله تمیز به جزئیات پرونده ورود نمیکند، بلکه بررسی میکند که آیا رای صادرشده مطابق با اصول قانونی بوده است یا خیر! اگر دیوان عالی کشور تشخیص دهد که رای صادره خلاف قانون است، حکم را نقض کرده و پرونده را برای رسیدگی مجدد به دادگاه صالح ارجاع میدهد.
استیناف در حقوق چه کاربردی دارد؟
استیناف در حقوق به معنای درخواست بررسی مجدد یک رای از سوی دادگاه تجدیدنظر است. این امکان به طرفین پرونده داده میشود که اگر از رای دادگاه بدوی ناراضی باشند، بتوانند درخواست رسیدگی مجدد کنند. در دادگاه تجدیدنظر، ممکن است رای تأیید، نقض یا تغییر یابد.
در این مرحله، دادگاه تجدیدنظر به دلایل ماهوی (بررسی محتوا و مدارک) و شکلی (رعایت اصول دادرسی) میپردازد. درحالی که تمیز (فرجام خواهی) تنها از جنبه قانونی به بررسی تطابق رای با قوانین، بدون توجه به محتوا و روند دادرسی میپردازد. بنابراین، استیناف فرصت بیشتری برای اصلاح یا تغییر رای دادگاه بدوی فراهم میآورد، درحالی که تمیز بیشتر بر تطابق حکم با قانون تأکید دارد.
چرا برخی آراء استیناف قابلیت تمیز ندارند؟
همانطور که اشاره شد، برخی احکام صادرشده از دادگاه تجدیدنظر استان قطعی و غیرقابل فرجامخواهی هستند. این موضوع معمولا در مواردی اتفاق میافتد که قانونگذار، رسیدگی در مرحله تجدیدنظر را کافی دانسته و نیازی به بررسی بیشتر در دیوان عالی کشور احساس نکرده است.
بهعنوان مثال، برخی دعاوی مالی با ارزش کم، اختلافات خانوادگی و برخی جرایم سبک پس از رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر، دیگر امکان فرجامخواهی ندارند.
چگونه میتوان تشخیص داد که یک رای قابلیت استیناف یا تمیز دارد؟
برای تشخیص این موضوع، باید به قوانین مربوط به هر پرونده مراجعه کرد. در برخی قوانین، امکان استیناف یا تمیز به وضوح مشخص شده است. به طور کلی:
1. اگر رای از دادگاه بدوی صادر شده باشد، میتوان درخواست استیناف داد.
2. اگر رای از دادگاه تجدیدنظر استان صادر شده باشد، در برخی موارد قابل فرجامخواهی در دیوان عالی کشور است، اما در برخی موارد قطعی محسوب میشود.
آیا استیناف در زبان عربی معنای خاصی دارد؟
استیناف در زبان عربی به معنای از سر گرفتن یا تجدید کردن یک امر است. این واژه در متون حقوقی عربی نیز با همین مفهوم بهکار میرود و به معنای تجدیدنظر در آرای قضایی است.
معادل فارسی استیناف در جدول چیست؟
در جداول معانی لغات، استیناف معادل تجدیدنظرخواهی یا بررسی مجدد حکم آورده شده است. در برخی متون، پژوهشپذیر نیز برای آن استفاده میشود، اما این اصطلاح کمتر رایج است.
معادل انگلیسی استیناف چیست؟
در زبان انگلیسی، استیناف با واژه Appeal شناخته میشود. دادگاههای تجدیدنظر که وظیفه بررسی پروندههای استینافی را دارند، در انگلیسی Court of Appeal نامیده میشوند.
ماده ۶ قانون ثبت اسناد و املاک چیست و چه نقشی دارد؟
ماده ۶ قانون ثبت اسناد و املاک به تشکیل هیات نظارت در هر استان اختصاص دارد که وظیفه آن رسیدگی به اختلافات و اشتباهات مرتبط با امور ثبتی است. براساس این قانون، در هر دادگاه استان، یک هیات متشکل از رئیس ثبت استان یا قائممقام او و دو نفر از قضات دادگاه استان تشکیل میشود. این دو قاضی توسط وزیر دادگستری انتخاب میشوند.
این هیات به تمامی موارد مربوط به اختلافات ثبتی در محدوده استان رسیدگی میکند و نقش مهمی در اصلاح اشتباهات احتمالی دارد. همچنین، برای جلوگیری از ایجاد خلل در بررسی پروندهها، یک عضو علیالبدل نیز تعیین میشود که میتواند یکی از قضات دادگستری یا کارمندان ثبت مرکز استان باشد و با حکم وزیر دادگستری منصوب میشود.
نقش هیات نظارت این است که به تصحیح اشتباهات، رسیدگی به شکایات و حل اختلافات ثبتی بپردازد تا اجرای قوانین ثبتی دقیق و بدون خطا انجام شود.
ماده ۶ قانون ثبت درباره استیناف چه میگوید؟
ماده ۶ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول بیان میکند که:
1. تمامی دستگاههای اجرایی که در روند نقل و انتقال املاک نظر میدهند، باید پاسخ استعلام را از طریق سامانه ثبت الکترونیک اسناد ارائه دهند.
2. در صورت عدم پاسخگویی در مهلت مقرر، معامله قابل انجام خواهد بود و سند رسمی انتقال ملک تنظیم میشود.
این ماده تأکید دارد که روند قانونی نقل و انتقال املاک باید به طور شفاف و در مهلت تعیینشده انجام شود.
مسیر اعتراض در دادرسی را بشناسیم!
درک تفاوت میان استیناف، تجدیدنظر و تمیز (فرجام خواهی) برای هر فردی که درگیر مسائل حقوقی بوده، ضروری است. استیناف فرصتی برای بررسی مجدد رای در دادگاه بالاتر است، درحالی که تمیز تنها بر بررسی درستی اجرای قانون تمرکز دارد. این تمایز بسیار مهم است؛ زیرا در برخی موارد، امکان اعتراض مجدد وجود ندارد و پرونده بسته میشود.
بسیاری از افراد میپرسند که رای استیناف قابل تمیز نیست یعنی چه و این موضوع چه تأثیری بر پرونده آنها دارد. پاسخ این است که اگر رای در مرحله استیناف قطعی شود، دیگر امکان فرجام خواهی در دیوان عالی کشور وجود ندارد. بنابراین، آگاهی از این فرآیند میتواند از بروز مشکلات حقوقی و از دست رفتن فرصتهای قانونی جلوگیری کند.
درنهایت، شناخت دقیق قوانین و رویههای دادرسی به افراد کمک میکند تا بهترین مسیر را برای احقاق حقوق خود انتخاب کنند. بنابراین داشتن یک وکیل مجرب میتواند در تنظیم دادخواست استیناف و ارائه استدلالهای حقوقی موثر کمک کننده باشد.
سهم مغازه از مشاعات ساختمان چگونه تعیین میشود؟ ابطال نشدن بخشنامه قوه قضاییه در باره معدوم کردن سگ های بدون صاحب و خودداری از عقیم سازی آنها
نظرات (1)
darkmarket list darknet drug market darknet markets nexus onion mirror