در سالهای اخیر، بحث حق طلاق زن و مرد همواره یکی از چالشبرانگیزترین موضوعات حقوق خانواده در ایران بوده است، اما حالا با تصویب قانون جدید طلاق و مهریه شرایط به گونهای دیگر رقم خورده و تغییرات مهمی در حقوق زوجین در زمان طلاق ایجاد شده است.
اما قانون جدید حق طلاق زن و حق طلاق مرد سال 1404 چیست؟ بر اساس این قانون، مرد همچنان از حق یک جانبه طلاق برخوردار است. در مقابل، زن نیز در صورت داشتن شروط ضمن عقد، اثبات عسر و حرج، خیانت، اعتیاد، ترک زندگی یا نپرداختن نفقه میتواند بهراحتیتری نسبت به گذشته درخواست طلاق دهد و دیگر لازم نیست صرفاً با وکالت از سوی مرد اقدام کند.
حق طلاق چیست؟
بر اساس ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، حق طلاق در اصل از حقوق مرد محسوب میشود و او میتواند هر زمان که اراده کند برای طلاق اقدام نماید. با این حال، طبق مقررات موجود، مرد میتواند این حق را در قالب وکالت به همسر خود نیز واگذار کند.
در عین حال، زن نیز در صورت وجود شرایط قانونی میتواند با مراجعه به دادگاه، درخواست طلاق دهد و روند جدایی را آغاز کند. در دعاوی مربوط به طلاق، بهرهگیری از مشاوره یا وکالت یک وکیل باتجربه، میتواند در کاهش زمان و هزینه بسیار مؤثر باشد و مسیر رسیدن به حق قانونی را هموارتر سازد.
همانطور که گفته شد، طلاق در اصل حقی است که در اختیار مردان قرار دارد و تنها در صورتی که مرد این حق را به همسر خود تفویض کند، زن میتواند از آن استفاده کند. در ادامه به روشهای قانونی واگذاری این حق و همچنین قانون جدید حق طلاق زن و حق طلاق مرد سال 1404 میپردازیم.
راههای واگذاری حق طلاق به زن
مرد معمولاً از دو طریق میتواند این حق را به همسر خود منتقل کند:
۱. حق طلاق ضمن عقد
مطابق ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی، زوج میتواند در زمان عقد نکاح، با گنجاندن این موضوع در شروط ضمن عقد، اختیار طلاق را به همسر خود واگذار کند. همچنین میتوان در قباله ازدواج شرایطی را مشخص کرد که در صورت تحقق آنها، زن از طرف مرد وکالت در طلاق داشته باشد.
۲. دادن حق طلاق محضری به زن
زوج میتواند پس از شروع زندگی مشترک با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی، بهصورت محضری وکالت طلاق را به همسرش بدهد. در صورتی که مرد در خارج از کشور باشد و امکان مراجعه حضوری نداشته باشد، میتواند از طریق سفارت یا کنسولگری ایران در کشور محل اقامت خود، این وکالت را بهصورت اینترنتی به زن یا وکیل قانونیاش اعطا کند.
در تنظیم این وکالتنامه میتوان زمان مشخص کرد، آن را بهصورت بلاعزل تنظیم نمود یا شروط خاصی را در نظر گرفت، برای مثال، مرد میتواند شرط کند که زن در صورت استفاده از حق طلاق، تمام یا بخشی از مهریهاش را ببخشد. بدیهی است که در تمام این مراحل، کمک گرفتن از یک وکیل متخصص میتواند روند طلاق را سادهتر و سریعتر کند.
مزایای حق طلاق برای زن
از مهمترین مزایای داشتن حق طلاق زنان در قانون جدید حق طلاق زن و حق طلاق مرد سال 1404، امکان اقدام به طلاق بدون نیاز به حضور مرد است. در واقع، زمانی که زن از این حق برخوردار باشد، میتواند روند طلاق را با سهولت بیشتری پیگیری کند.
در سند حق طلاق، حدود و اختیارات زن به طور دقیق درج میشود و مهریه بهعنوان یکی از حقوق مالی زن در این سند قید میگردد. زن میتواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را مطالبه کند، اما در برخی موارد، مرد شرط میکند که در صورت اعطای حق طلاق، زن از مهریه یا نفقه خود صرفنظر کند. در چنین شرایطی، زن باید برای دریافت حق طلاق، مهریه خود را ببخشد.
ممکن است این پرسش برای شما ایجاد شود که اگر زن حق طلاق داشته باشد، مرد میتواند طلاق ندهد؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت به طور کلی خیر، اما نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که در برخی موارد، حق طلاقی که زن در قالب شروط ضمن عقد دریافت میکند، ممکن است بهصورت مشروط باشد. بهعنوان مثال، ممکن است در عقدنامه ذکر شود که زن تنها در صورت ترک منزل توسط شوهر برای مدت مشخص، ازدواج مجدد همسر یا شرایط خاص دیگر، بتواند از این حق استفاده کند.
در چنین حالتی، زن فقط در همان شرایط تعیینشده امکان اقدام برای طلاق را خواهد داشت. اما اگر حق طلاق بدون هیچ قید و شرطی به زن واگذار شده باشد، او میتواند هر زمان که بخواهد برای طلاق اقدام نماید.
معایب دادن حق طلاق به زن چیست؟
در قانون جدید حق طلاق زن و حق طلاق مرد سال 1404، دادن حق طلاق به زن مسئلهای است که ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و حقوقی دارد و همانند بسیاری از موضوعات دیگر، دیدگاههای متفاوتی نسبت به آن وجود دارد. برخی افراد با اعطای این حق به زنان موافقاند، در حالی که گروهی دیگر مخالف آن هستند. در ادامه به برخی از معایب این موضوع از منظر مخالفان پرداخته میشود:
1.تضعیف اقتدار مرد از منظر اجتماعی
در باور عمومی جامعه، حق طلاق به طور قانونی در اختیار مرد است و اگر زنی این حق را داشته باشد، تصور میشود که اقتدار مرد تحتالشعاع قرار گرفته است. برخی افراد بر این باورند که اعطای چنین حقی به زن نشانه ضعف مرد محسوب میشود.
2. تصمیمگیریهای عجولانه
از منظر روانشناسی، زنان دارای روحیهای حساس و لطیف هستند که این ویژگی میتواند در تصمیمگیریهای مربوط به زندگی مشترک اثرگذار باشد. بر اساس این دیدگاه، اعطای حق طلاق به زن ممکن است زمینهساز افزایش آمار طلاق شود، چراکه ممکن است زنان در برخی مواقع تحت تأثیر احساسات، تصمیمات عجولانهای اتخاذ کنند.
3. سوءاستفادههای مالی احتمالی
یکی از مهمترین نگرانیها درباره اعطای حق طلاق به زن، امکان سوءاستفادههای مالی است. زمانی که زن وکالتنامه طلاق را بهصورت بلاعزل دریافت میکند، میتواند بدون حضور و رضایت مرد، مراحل طلاق را طی کند.
با توجه به قانون جدید حق طلاق زن و حق طلاق مرد سال 1404 در فرآیند طلاق، صرفنظر از اینکه چه کسی متقاضی طلاق باشد، تمامی حقوق مالی زن از جمله مهریه و نفقه پابرجاست، این وکالتنامه ممکن است به ابزاری برای فشار بر مرد تبدیل شود.
اگر زن دارای حق طلاق باشد، طلاق چقدر طول میکشد؟
در پاسخ به این پرسش که اگر حق طلاق با زن باشد طلاق چقدر طول میکشد؟ باید گفت: زنی که حق طلاق را در اختیار دارد، میتواند بدون نیاز به حضور مرد، مراحل قانونی طلاق را با کمک یک وکیل طی کند. داشتن وکیل در این نوع طلاق ضروری است، زیرا در واقع این وکیل از سوی مرد، وکالت در طلاق را به زن منتقل کرده و نماینده وی در جلسات دادگاه خواهد بود.
زمانی که زن وکالتنامه رسمی و قانونی برای طلاق در اختیار داشته باشد، میتواند با سرعت و سهولت بیشتری روند طلاق را پیگیری کند. به بیان ساده، زوجه با داشتن این وکالتنامه میتواند پس از ثبت دادخواست طلاق، اقدامات لازم برای ثبت آن را بدون نیاز به حضور شوهر انجام دهد.
حق طلاق برای زن خوب است یا بد؟
در پاسخ به این سؤال که حق طلاق برای زن خوب است یا بد؟ باید گفت با توجه به دشواریهایی که زن در شرایط معمول برای گرفتن طلاق با آن روبهروست، داشتن این حق یک مزیت قابلتوجه به شمار میرود. چراکه در حالت عادی، زن باید عسر و حرج خود را در دادگاه ثابت کند تا بتواند مجوز طلاق دریافت نماید. اما با در اختیار داشتن وکالت در طلاق، دیگر نیازی به اثبات شرایط خاص نیست و زن میتواند در مدتزمان کوتاهتری، خود را از یک زندگی نامناسب و پرتنش رها کند.
قانون جدید طلاق از طرف مرد چیست؟
اصل طلاق در اختیار مرد است، اما اگر زن به هر دلیلی با این تصمیم موافق نباشد، تنها نتیجه آن طولانی شدن روند دادرسی خواهد بود، گاهی این فرایند ممکن است تا یک سال یا حتی بیشتر به طول انجامد.
مراحل طلاق در قانون جدید حق طلاق زن و حق طلاق مرد سال 1404، به این صورت است که مرد ابتدا درخواست خود را ثبت میکند، سپس دادگاه وقت رسیدگی تعیین کرده و احضاریهای برای زن ارسال مینماید. پس از آن، زوجین برای داوری معرفی میشوند و اگر زن به رأی طلاق اعتراض داشته باشد، تنها موجب طولانیتر شدن رسیدگی در دادگاه خانواده میشود.
در صورتی که زن با طلاق مخالفت کند، دفترخانه چند نوبت او را برای حضور و انجام مراحل طلاق فرا میخواند. اگر زن همچنان حاضر به مراجعه نباشد، پس از گذشت مراحل قانونی، روند طلاق پایان مییابد و حتی با وجود عدم رضایت زن، مرد میتواند طلاق را در دفترخانه ثبت کند.
دلایل محکمهپسند برای طلاق از طرف مرد در سال 1404
۱. عدم تمکین زن
در قانون مدنی، تمکین به دو صورت عام و خاص تعریف شده است. تمکین عام به اطاعت زن از شوهر در امور مشروع، عرفی و قانونی گفته میشود. دلایلی که ممکن است برای اثبات عدم تمکین مطرح شوند، شامل موارد زیر است:
- بیماری زن
- اشتغال زن بدون رضایت شوهر
- ادامه تحصیل زن در شرایطی که منجر به ترک وظایف همسری شود
مرد موظف است در کنار اثبات عدم تمکین، تمام تعهدات مالی مانند نفقه را پرداخت کرده و با استناد به این موضوع از دادگاه تقاضای طلاق کند.
۲. سوء رفتار زوجه
یکی دیگر از دلایل مورد قبول دادگاه برای طلاق از سوی مرد، سوء رفتار زن است. این رفتار میتواند شامل اذیت و آزار جسمی یا روحی، فحاشی، ناسازگاری شدید یا حتی خیانت باشد. اگر مرد بتواند چنین رفتارهایی را در دادگاه اثبات کند، مسیر طلاق برای او هموارتر خواهد شد.
۳. اعتیاد زن
اعتیاد به مواد مخدر، الکل یا سایر موارد مخرب، از جمله دلایلی است که برای هر دو طرف ازدواج، امکان طرح طلاق را فراهم میکند.
۴. بیماری زن
اگر زن به بیماریای مبتلا باشد که درمانناپذیر بوده و موجب آزار مرد شود، این امر میتواند دلیل موجهی برای طلاق از سوی مرد تلقی گردد. همچنین، نازایی یا عقیم بودن زن نیز از جمله دلایلی است که در قانون مدنی به عنوان نشانهای از ناتوانی در بارداری مطرح شده است. در صورتی که مرد قصد داشتن فرزند داشته باشد و همسرش به دلیل عقیم بودن امکان بارداری نداشته باشد، حق طلاق برای مرد محفوظ است.
۵. خیانت زن
خیانت به معنای داشتن رابطه جنسی با مردی غیر از شوهر قانونی، یکی از مهمترین دلایل طلاق از سوی مرد است. اگر مرد بتواند این رفتار زن را در دادگاه اثبات کند، قاضی بدون تعلل رای به طلاق خواهد داد.
جمعبندی در مورد قانون جدید حق طلاق زن و حق طلاق مرد سال 1404
در قانون جدید حق طلاق زن و حق طلاق مرد سال 1404، اگرچه حق طلاق همچنان در اصل با مرد است، اما محدودیتها و مراحل جدیدی برای حفظ حقوق زن در نظر گرفته شده است. زنان نیز در صورت داشتن وکالت رسمی یا تحقق شروط قانونی، میتوانند بدون رضایت مرد اقدام به طلاق کنند. این تغییرات تلاش دارد تعادلی میان حقوق زوجین در فرآیند طلاق ایجاد کند.
منظور از طلاق توافقی چیست و چه مدت طول میکشد؟ قانون حق الثبت مهریه 1404 | همه چیز درباره محاسبه هزینهها و تغییرات مهم