ارائه نمونه دادخواست واخواهی، در واقع کلید ورود به مرحلهای تازه از دادرسی است. جایی که محکومعلیه میتواند با ارائه دلایل موجه و مستندات قانونی، خواستار بررسی مجدد حکم صادره شود. آشنایی با نحوه تنظیم صحیح این دادخواست، مهلتهای قانونی آن و نکات کاربردی مربوط به واخواهی، نه تنها از بروز اشتباهات حقوقی جلوگیری میکند، بلکه میتواند سرنوشت پرونده را نیز تغییر دهد. در ادامه مفهوم درخواست واخواهی و انواع آن را بررسی خواهیم کرد.
درخواست واخواهی چیست؟
واخواهی یکی از شیوههای اعتراض پیشبینیشده در قانون آیین دادرسی مدنی است که تنها درباره احکامی کاربرد دارد که بهصورت غیابی صادر شدهاند. از آنجا که رأی نسبت به خواهان همیشه حضوری تلقی میشود، امکان واخواهی فقط برای خوانده دعوا وجود دارد. آن هم درصورتیکه در جلسات دادرسی حاضر نبوده یا لایحهای ارسال نکرده باشد.
بر اساس ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی، حکم دادگاه اصولاً حضوری است، مگر آنکه خوانده، وکیل پایه یک دادگستری وی یا نماینده قانونی او در هیچیک از جلسات شرکت نکرده باشد، بهطور کتبی نیز از خود دفاعی ارائه نداده و ابلاغیه بهصورت واقعی به او ابلاغ نشده باشد. در چنین شرایطی، رأی صادرشده غیابی محسوب شده و خوانده میتواند نسبت به آن اعتراض کند.
استفاده از حق واخواهی باید در مهلت مقرر قانونی انجام شود. برای ساکنان ایران ۲۰ روز از زمان ابلاغ و برای مقیمان خارج از کشور ۲ ماه پس از ابلاغ خواهد بود. در صورت وجود دلایل موجه، امکان واخواهی خارج از موعد نیز پیشبینی شده است. نمونه دادخواست تجدید نظر و واخواهی را از دو حنبه میتوان تعریف کرد:
- در حوزه حقوقی، واخواهی تنها نسبت به احکامی مطرح میشود که بهصورت غیابی صادر شدهاند و قانونگذار برای شخصی که در غیاب او حکم صادر گردیده، این حق را پیشبینی کرده است تا بتواند از رأی صادره دفاع کند.
- در امور کیفری نیز واخواهی در مورد احکام غیابی کاربرد دارد. بر اساس ماده ۴۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری، اگر متهم یا وکیل او در هیچ جلسهای حاضر نشده یا لایحهای ارسال نکرده باشد، دادگاه میتواند رأی غیابی صادر کند. البته این امر تنها در جرایمی که جنبه خصوصی دارند امکانپذیر است.
در نتیجه، واخواهی چه در دعاوی حقوقی و چه کیفری، محدود به احکام صادره در دادگاه بدوی یا تجدیدنظر، مشروط بر رأی بهصورت غیابی است.
در دعاوی حقوقی چگونه نوع حکم را تشخیص دهیم؟
بر اساس ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی، اصل بر حضوری بودن احکام دادگاهها است. بنابراین هرگاه در مورد حضوری یا غیابی بودن یک حکم تردید وجود داشته باشد، باید آن را حضوری دانست. برای تشخیص نوع حکم در دعاوی حقوقی، توجه به موارد زیر ضروری است:
- ویژگی غیابی بودن تنها مربوط به حکم دادگاه است، بنابراین صدور قرار غیابی از نظر قانونی امکانپذیر نیست.
- حکام دادگاه در دعاوی ترافعی از نظر حضوری یا غیابی بودن مورد بررسی قرار میگیرند، در حالی که تصمیمات دادگاه در امور حسبی مانند تعیین قیم، حصر وراثت یا تحریر ترکه، اصولاً غیابی محسوب نمیشوند.
- حکم صادره تنها میتواند نسبت به خوانده غیابی باشد، درحالیکه رأی نسبت به خواهان در هر حال حضوری به شمار میرود.
- حکم زمانی نسبت به خوانده غیابی است که بهطور کلی یا جزئی علیه او صادر شده باشد. به بیان دیگر، اگر خواسته خواهان رد شود، صدور حکم غیابی منتفی خواهد بود.
- چنانچه خوانده یا وکیل او حتی در یکی از جلسات دادرسی حاضر شود، حکم صادره حضوری محسوب میشود.
- اگر خوانده یا وکیل او حداقل یک بار لایحه دفاعی ارسال کرده باشد، رأی صادره در هر صورت حضوری تلقی خواهد شد.
- درصورتیکه ابلاغ دادخواست بهصورت واقعی انجام گرفته باشد، حکم دادگاه نیز حضوری به حساب میآید.
همچنین مطابق ماده ۸ آییننامه ارائه خدمات الکترونیک قضایی، اگر ابلاغ از طریق سامانه ثنا صورت گیرد و خوانده با ورود به حساب کاربری خود، احراز هویت دیجیتالی انجام دهد و متن ابلاغیه را مشاهده کند، این ابلاغ از نظر قانون ابلاغ واقعی محسوب شده و در نتیجه حکم، حضوری تلقی میشود.
چگونه میتوان دادخواست واخواهی نسبت به رای غیابی را انجام داد؟
تنظیم این دادخواست باید مطابق نمونه لایحه تجدیدنظرخواهی کیفری به رأی غیابی انجام شود. پس از ثبت دادخواست، دادگاه صادرکننده رأی غیابی دوباره موضوع پرونده را بررسی کرده و در نهایت رأی جدید صادر میکند. بهتر است این کار توسط بهترین وکیل تهران صورت گیرد. برای انجام دادخواست واخواهی نسبت به رأی غیابی، مراحل زیر طی میشود:
- در گام نخست، شخص متقاضی باید در مهلت مقرر قانونی، دادخواست خود را طبق نمونه دادخواست اعتراض به رأی غیابی تنظیم نماید.
- سپس دادخواست تکمیلشده باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تحویل داده شود تا ثبت و به دادگاه مربوطه ارسال گردد. مرجع صالح برای رسیدگی به این دادخواست، همان دادگاه صادرکننده حکم غیابی است.
- پس از ثبت، درصورتیکه دادخواست ناقص باشد، مدیر دفتر دادگاه اخطار رفع نقص صادر میکند. پس از رفع نقص، وقت رسیدگی تعیین و به طرفین ابلاغ میشود.
- در دعاوی کیفری نیز مطابق ماده ۴۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری، پس از ثبت واخواهی، دادگاه وقت رسیدگی تعیین کرده و طرفین را دعوت میکند. پس از بررسی دلایل و اظهارات واخواه، تصمیم مقتضی اتخاذ میشود و عدم حضور طرفین مانع رسیدگی نخواهد بود.
نکته مهم این است که بایستی مهلت واخواهی رعایت شود. این زمان برای افراد متفاوت و متناسب با محل زندگی آنها خواهد بود. این مدت برای افراد ساکن ایران بیست روز و برای افراد مقیم خارج از کشور دو ماه است. نکته دیگر این است که ممکن است دادگاه پس از بررسی مجدد، از رأی پیشین خود بازگردد و رأی دیگری صادر کند.
برای دادخواست واخواهی به چه مدارکی احتیاج است؟
مدارک لازم برای ثبت دادخواست واخواهی شامل موارد زیر است:
- نخست باید مدارک شناسایی متقاضی، مانند شناسنامه و کارت ملی، ارائه شود.
- همچنین رأی یا حکم غیابی صادرشده از دادگاه حقوقی که مورد اعتراض قرار دارد، الزامی است.
- در ادامه، لازم است دادخواست واخواهی از رأی غیابی تکمیل و توسط وکیل تنظیم و ثبت شود.
- افزون بر این، متقاضی باید تمام اسناد و مدارکی را که برای اثبات ادعای خود در اختیار دارد و بر اساس آنها تقاضای رسیدگی مجدد مطرح میکند، ضمیمه نماید.
درصورتیکه دادخواست واخواهی خارج از مهلت قانونی ارائه شود، ارائه مدارک مربوط به وجود عذر موجه نیز ضروری خواهد بود.
دادخواست واخواهی خارج از مهلت به چه معنایی است؟
واخواهی خارج از مهلت قانونی، زمانی مطرح میشود که محکومعلیه به دلایل موجه نتواند در بازه قانونی تعیینشده، نسبت به رأی غیابی اعتراض کند. بر اساس ماده ۳۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر یکی از عذرهای موجه قانونی وجود داشته باشد، امکان واخواهی خارج از مهلت فراهم خواهد بود. مواردی که قانونگذار آنها را عذر موجه واخواهی خارج از مهلت میداند، شامل این موارد است:
- بیماری واخواه که مانع حرکت یا اقدام او شود
- فوت یکی از والدین، همسر یا فرزندان واخواه
- وقوع حوادث غیرمترقبه مانند سیل یا زلزله که امکان واخواهی را از بین ببرد
- توقیف یا حبس واخواه در مهلت قانونی، به نحوی که نتواند دادخواست خود را ثبت و ارسال کند.
در چنین شرایطی، شخص میتواند با ارائه دادخواست واخواهی خارج از مهلت و ضمیمه کردن مدارک مربوط به عذر موجه، از دادگاه تقاضای رسیدگی مجدد کند.
نمونه دادخواست واخواهی خارج از مهلت
برای داشتن فرم واخواهی pdf کافی است آن را در گوگل سرچ کنید. یکی از نمونههای دادخواست واخواهی خارج از مهلت به صورت زیر تنظیم میشود:
ریاست محترم دادگاه ..............
با سلام و احترام،
اینجانب ............، فرزند ............، طبق دادنامه شماره ............ مورخ ............، از سوی آن دادگاه محترم به صورت غیابی محکوم به پرداخت مبلغ ............ تومان بابت چک شماره ............ شدهام. در حالی که مبلغ مذکور را در تاریخ ....../....../...... به طور کامل به خواهان پرداخت کردهام و مدارک آن موجود است.
اما به علت تصادف و در کما بودن، امکان حضور در جلسه رسیدگی و اعتراض در مهلت قانونی برایم وجود نداشت.
لذا به استناد عذر موجه و با پیوست مدارک پزشکی، تقاضا دارم علیرغم انقضای مهلت واخواهی، مجدداً به پرونده رسیدگی و رأی مقتضی صادر فرمایید.
در مواردی نیز ممکن است رأی غیابی وارد مرحله اجرا شده باشد. در چنین وضعی، واخواه میتواند همزمان با دادخواست واخواهی، درخواست توقف عملیات اجرایی را مطرح کند. متن این دادخواست میتواند به شکل زیر تنظیم گردد:
ریاست محترم دادگاه ..............
با سلام،
اینجانب ............، فرزند ............، طبق دادنامه شماره ............ مورخ ............، از سوی آن دادگاه محترم به صورت غیابی محکوم به پرداخت مهریه همسرم شدهام. در حالی که سند رسمی ابراء مهریه از جانب ایشان را دارم.
متأسفانه به علت گروگانگیری توسط برادران همسرم که پرونده آن در دادگاه کیفری شماره ............ در حال رسیدگی است، نتوانستم در مهلت قانونی نسبت به رأی غیابی اعتراض کنم.
درصورتیکه دادگاه پس از بررسی، دلایل ارائهشده را موجه تشخیص ندهد، قرار رد واخواهی خارج از مهلت صادر میشود. این قرار زمانی صادر میشود که عذرهای مطرحشده از دید دادگاه، کفایت قانونی نداشته باشد.
نمونه دادخواست اعسار از هزینه دادرسی تجدید نظر
در این دادخواست، شخص تجدیدنظرخواه ضمن اعتراض به رأی صادرشده از دادگاه بدوی، تقاضای صدور حکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی در مرحله تجدیدنظر را مطرح میکند. نمونه دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی در مرحله تجدیدنظر به شرح زیر است:
ریاست محترم دادگاه تجدیدنظر استان .............
با سلام و احترام
اینجانب ............. فرزند ............. به موجب دادنامه شماره ............. صادره در تاریخ ............. از شعبه ............. دادگاه عمومی .............، محکوم گردیدهام. از آنجا که در حال حاضر هیچگونه دارایی منقول یا غیرمنقولی فراتر از مستثنیات دین در اختیار ندارم و توانایی پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر را ندارم، به استناد مواد 504 و 505 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور حکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را دارم.
مدارک و مستندات پیوست دادخواست به شرح زیر هستند:
تصویر وکالتنامه دارای تمبر مالیاتی (در صورت وجود وکیل)
رونوشت مصدق دادنامه مورد اعتراض
فتوکپی مصدق استشهادیه کتبی
شهادت شهود
لایحه تجدیدنظرخواهی
سایر مستندات مربوط به اعسار
اسامی و نشانی شهود:
.............................
.............................
با تشکر و احترام
تجدیدنظرخواه / وکیل تجدیدنظرخواه
در مواردی که دادخواست اعسار ارائه میشود، دادگاه پس از بررسی مدارک و شهادت شهود تصمیم خود را اعلام میکند. چنانچه مدارک کافی برای اثبات ناتوانی مالی ارائه نشود یا دلایل ادعای اعسار موجه تشخیص داده نشود، دادگاه بر اساس مواد 506 و 507 قانون آیین دادرسی مدنی حکم به بطلان دعوی اعسار صادر میکند.
در مقابل، درصورتیکه دادگاه مدارک و شواهد را معتبر بداند، حکم اعسار صادر شده و متقاضی از پرداخت هزینه دادرسی در مرحله تجدیدنظر معاف میشود. بنابراین ارائه مستندات معتبر مالی، استشهادیه دقیق و شهادت مؤثر شهود، نقش مهمی در پذیرش درخواست اعسار دارد.
نمونه دادخواست جلب ثالث
دادخواست جلب ثالث دادخواستی است که یکی از طرفین پرونده اصلی علیه فردی خارج از دعوا مطرح میکند تا او را وارد جریان دادرسی سازد. ثبت این دادخواست مستلزم تکمیل دقیق بخشهای مختلف فرم مخصوص آن است و میتوان از نمونههای آماده یا فرمهای قابل دانلود برای تنظیم آن کمک گرفت. در ادامه نمونهای از دادخواست جلب ثالث ارائه شده است:
مشخصات طرفین دعوا
خواهان: ............. (مشخصات جالب ثالث)
اقامتگاه: .............
شماره ملی: .............
شماره تماس: .............
خوانده ردیف اول: ............. (مشخصات مجلوب ثالث)
اقامتگاه: .............
شماره ملی: .............
شماره تماس: .............
خوانده ردیف دوم: ............. (مشخصات خوانده دعوای اصلی)
اقامتگاه: .............
شماره ملی: .............
خواسته:
درخواست جلب ثالث در پرونده کلاسه ............. مطرحشده در شعبه ............. دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ............. به ارزش مقوم ............. ریال
دلایل و مستندات:
تصویر کارت ملی
محتویات پرونده کلاسه ............. مطرحشده در شعبه ............. دادگاه عمومی حقوقی شهرستان .............
تصویر قرارداد مورخ .............
شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان .............
با سلام و احترام
اینجانب ............. به عنوان خواهان پرونده فوق، علیه آقای/خانم ............. اقامه دعوا نمودم.
در جریان رسیدگی، خوانده منکر پرداخت وجه موضوع دعوا توسط نماینده تامالاختیار خود شده و ادعا دارد رسیدهای ارائهشده دارای امضای نماینده وی نیست به همین دلیل از اجرای تعهدات مندرج در قرارداد خودداری کرده است.
جمعبندی
درخواست واخواهی، ابزاری قانونی برای اعتراض به آرای غیابی است که به محکومعلیه این امکان را میدهد تا با ارائه دلایل موجه و مستندات قانونی، تقاضای رسیدگی مجدد نماید. این فرایند باید در مهلت مقرر قانونی انجام شود و تنها نسبت به احکام غیابی قابل طرح است. آشنایی با نحوه تنظیم دادخواست، مدارک مورد نیاز و شرایط، نقش مهمی در حفظ حقوق طرفین دارد. در صورت وجود عذر موجه، امکان واخواهی خارج از مهلت نیز پیشبینی شده است. همچنین در کنار آن، دادخواستهایی مانند جلب ثالث و اعسار از هزینه دادرسی نیز در فرآیند دادرسی کاربرد دارند و آگاهی از نحوه تنظیم نمونه دادخواست واخواهی، برای پیگیری مؤثر پروندهها ضروری است.
برگ دادخواست واخواهی
حق واخواهی برای محاکمه غیابی - قرار قبولی درخواست واخواهی - قرار رد دادخواست واخواهی - طرح دعوا ضرر و زیان ناشی از جرم در مرحله واخواهی - واخواهی در آیین دادرسی به چه معناست ؟ - آرای غیابی و واخواهی از آنان - واخواهی از احکام غیابی در اجرای احکام کیفری بر اساس قانون 1392 - نگاهی به واخواهی و اعتراض به رای غیابی - واخواهی و شرایط آن
فایل ها :
منبع : گروه حقوقی راه مقصود
8 دادخواست رفع مزاحمت با مطالبه خسارت (از دادگاه) استشهادیه محلی (اعسار از پرداخت یکجای محکوم به و تقسیط آن)
پست های مرتبط
قوانینی که سربازان از آن بیاطلاعند
قوانینی که سربازان از آن بیاطلاعند [...]
صدور اجراییه بر عهده کیست و از چه مقامی تقاضای صدور اجراییه کنیم؟
در ماده 5 قانون اجرای احکام مدنی مصوب سال 1356 چنین آمده است صدور اجراییه با دادگاه نخستین است بنابر [...]