بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر افزایش نرخ سود تسهیلات اعطائی مسکن به اعضای هیات علمی دانشگاهها و قضات دادگستری که بیشتر از قرارداد قبلی میباشد برخلاف قانون است
شماره ه / 79/338و262و232و155 17/3/1380
تاریخ : 2/2/1380 شماره دادنامه : 28-29-30-31
کلاسه پرونده : 79/155،79/232،79/262،79/338
رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری
مفاد بخشنامه های شماره الف /246 مورخ 28/1/1379 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و شماره 443 مورخ 14/4/1379 بانک تجارت مبنی بر افزایش نرخ سود تسهیلات اعطائی مسکن به اعضای هیات علمی دانشگاهها و قضات دادگستری به میزان 18و19درصد در سال که براساس قراردادهای منعقده از تسهیلات مذکور با نرخ سود کمتری برخوردار شده اند، با عنایت به نفوذ و اعتبار شرایط قراردادهای خصوصی بین طرفین موضوع ماده 10 قانون مدنی و وحدت ملاک ماده 4آن قانون درباب عدم جواز عطف بماسبق شدن مقررات ، نافی حق ثابت و مکتسب اشخاص مذکور و نتیجتا" مغایر قانون تشخیص داده می شود0 بنابراین به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری حکم به ابطال بخشنامه های فوق الذکر صادر می گردد0
رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری - قربانعلی دری نجف آبادی
سابقه :
مرجع رسیدگی : هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : آقای علی حسین زاده دلیر، آقای علیرضا مهدیانی ، آقای حسین فرختار، خانم نوشین الهی پناه
موضوع شکایت وخواسته ،: ابطال بخشنامه شماره الف /246مورخ 28/1/1379 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بخشنامه شماره 443 مورخ 14/4/1379 بانک تجارت 0
مقدمه : شکات طی دادخواستهای تقدیمی اعلام داشته اند، بر اساس مصوبه هیات دولت مبنی بر ا ینکه اعضای هیات علمی دانشگاهها تا سقف شصت میلیون ریال می توانند از وام خرید خانه استفاده نمایند، اقدام به عقد قرارداد با بانک تجارت براساس سود16% نموده که اقساط ماهانه نیز پرداخت می گردید0 جهت تجدید دفترچه قسط به شعبه مربوط مراجعه که سرپرست شعبه عنوان نموده اند طبق بخشنامه شماره 0443مورخ 14/4/1379 بانک تجارت که به استناد بخشنامه بانک مرکزی به شماره الف /246مورخ 28/1/1379 صادر و ابلاغ گردیده است بهره وام پرداختی از16% به 19% افزایش یافته و دفترچه اقساط بر اساس 19% صادر می شود و از صدور دفترچه طبق قرارداد فی مابین خودداری نمودند0 این امر مخالف با قوانین و مقررات حاکم بر قرادادها و قوانین مدنی است و هیچ بخشنامه ای نمی تواند عطف به گذشته شود0با عنایت به مراتب مذکور تقاضای ابطال بخشنامه شماره الف 246 مورخ 14/4/1379 بانک تجارت را دارد0 اداره حقوقی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در پاخس به شکایت مذکور طی نامه شماره ح 6290 مورخ 15/12/1379 اعلام داشته اند، براساس مصوبه شورای پول و اعتبار در جلسه مورخ 9/12/1377 بدون اشاره به میزان سود، سقف فردی تسهیلات اعطایی به اعضاء هیئت عملی دانشگاهها از مبلغ 40 میلیون ریال به 60 میلیون ریال افزایش یافت به لحاظ عدم ذکر میزان سود، اختلاف برداشتهائی بین ادارات ذیربط بانک بوجود آمد که منجر به صدور بخشنامه های متفاوت و مغایر گردید0 سرانجام با اعلام نظر ریاست کل بانک بعنوان عضوشورای پول و اعتبار، بخشنامه شماره الف / 246 مورخ 28/1/1379 دال بر لزوم تعدیل وتجدیدنظر در نرخ سود تسهیلات موصوف به بانها ابلاغ گردید0 توضیحا" به اطلاع می رساند که شورای پول و اعتبار حدود چهارماه پیش از مصوبه صدرالاشاره یعنی در تاریخ 24/8/1377 میزان سود تسهیلات مسکن تا سقف 40 میلیون ریال را با رعایت الگوی مسکن 15% و خارج از16% تا سقف 60 میلیون ریال را 18% و19% تصویب کرده بود0 بر این اساس عدم ذکر نرخ سود درمصوبه چهارماه بعد راجع به اعضاء هیئت علمی دانشگاهها نشانه استمرار حکومت و اثر مصوبه مورخ 24/8/1377 می باشد، به ویژه آنکه اصولا" احکام و مقررات تا زمانیکه صریحا" یا ضمنا" نسخ نشده باشن دلازم الاجراء می باشند و مقتضای اصل استصحاب نیز چنین ایجاب می نماید: بنابراین اعطای تسهیلات 60 میلیون ریالی با نرخ سود کمتراز18% یا 19% مبتنی بر اشتباه وناشی از استنباط نادرست بوده و از نظر حقوفقی موافق مقررات نمی باشد ودرخواست برای تعدیل و تجدیدنظر در نرخ سود تسهیلات نه تنها خلاف قانون نیست بلکه اقدامی درراستای عمل به قانون می باشد0 بدیهی است شاکی در صورت عدم پذیرش تعدیل می تواند به عنوان راهن به محاکم عمومی مراجعه نماید0 مدیریت امور حقوقی بانک تجارت نیز در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 19328-2999/1632 مورخ 21/6/1379 اعلام داشته اند، درسال 1377 طبق مصوبه شورای عالی پول و اعتبار سقف فردی تسهیلات مسکن اعضاء هیئت علمی دانشگاهها از چهل میلیون ریال به شصت میلیون ریال افزایش یافت 0 لازم به ذکر است نرخ سود تسهیلات فوق به جهت سکونت مصوبه اخیر همچنان 18% و19% اعمال می گردد0 در سال 1378 اداره اعتبارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نرخ سود در تسهلات مسکن اعظای هیات عملی دانشگاهها را15% و16% تعیین و ذکر کرده که کلیه موارد مغایر مورد تعدیل و تجدیدنظر قرار گیرد0 به فاصله دو ماه بعد اداره ناظرت بر امور بانکه سود تسهیلات اعطایی به اعضای هیات علمی دانشگاهها و قضات را تا مبلغ 40 میلیون ریال بارعایت الگوی مصرف مسکن 15% و خارج از الگوی مصرف را16% و تا مبلغ 60 میلیون ریال با رعایت الگوی مصرف مسکن 18% و خارج از الگوی مصرف را19% تعیین و جهت اجراء به این بانک ابلاغ نموده است 0 نهایتا" اداره اعتبارات بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران طی نامه شماره الف /246 مورخ 28/1/1379 نحوه احتساب نرخ سود تسهیلات مسکن اعضای هیئت عملی دانشگاهها را مطابق مفادنامه شماره ت 6922مورخ 30/11/78 اداره نظارت بر امور بانکهای تجاری (اعمال نرخ 15% و16% نسبت به تسهیلات دریافتی تا مبلغ 40 میلیون ریال و نرخهای 18% و19%ت امبلغ 60میلیون ریال ) اعلام ومجددا" تعدیل و تجدیدنظر به نرخ سودهای مغایر با مصوبه نیز مودر تاکید قرار داده است 0 با عنایت به مراتب مذکور ایرادات انتسابی به بانک تجارت وارد نبوده و این بانک در تمامی موارد صرفا" طبق قانون و مصوبات ودستورالعمل های بانک مرکزی و اداره نظارت بر امور بانکها و مصوبات شورای پول و اعتبار عمل نموده است 0 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت الاسلام والمسلمین دری نجف آبادی و باحضور روسای شعب بدوی و روساء و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت به صدور رای می نماید0
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 31
تاریخ تصویب : 1380/02/02
تاریخ ابلاغ : 1380/04/03
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
قانون اصلاح تبصره (1) اصلاحی بند(الف ) ماده (1) قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1376 07 30 تصویب نامه در خصوص اعتبارات خارج از شمول قانون محاسبات عمومی کشور
