دراتهام قتل ،تشخیص کفایت یاعدم کفایت دلیل محکومیت یابرائت متهم ،بادادگاه صادرکننده حکم است وجنبه ماهوی دارد وقابل امعان نظرفرجامی نیست
رای شماره 186-10/10/48
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
( اعتراض محکوم علیه فرجامخواه و وکیل مشارالیه بشرح لوایح فرجامی کلامشعربراعلام عدم کفایت دلیل بر بزهکاری محکومیت خودوذکردلیلی است که درمقام دفاع ازدعوی بیان کرده و دادگاه باتوجه به آن که مبادرت به صدوررای کرده است وچون تشخیص کفایت یا عدم کفایت دلیل برمحکومیت یابرائت بادادگاه صادرکننده حکم درماهیت است اعتراض فرجامخواه ایرادبنظروخدشه دراستنباط دادگاه ونتیجه ماهوی بوده قابل امعان نظرفرجامی نیست وازجهت رعایت اصول دادرسی و تطبیق موردباقانون وتعیین مجازات هم اشکالی متوجه حکم فرجامخواسته نبوده وابرام می شود.)
* سابقه *
رای اصراری شماره 186-10/10/48هیئت عمومی دیوان عالی کشور
پرونده 2/7321
فرجامخواه :(م )37ساله .
فرجامخوانده :دادسرای استان آذربایجان غربی .
فرجامخواسته :دادنامه شماره 310-29/8/47دادگاه جنائی آذربایجان غربی .
جریان کار:(م )به اتهام قتل عمد(ب )درسال 45موردتعقیب واقع شده و بازپرس خوی قراربزهکاری اوراصادرودادسرای شهرستان مزبوربه استناد ماده 170قانون مجازات عمومی درخواست تعیین کیفراوراازدادگاه جنائی آذربایجان غربی می نمایدودادگاه جنائی باانجام تشریفات قانونی وصدور قراررسیدگی درجلسه مقدماتی پنج نفری دادرسی رادرجلسه علنی انجام وبه استنادماده مذکوردرکیفرخواست اورابه مجازات اعدام محکوم ودرجلسه دیگرنسبت به ضرروزیان سرپرست صغاررسیدگی ومتهم رابه تادیه مبلغ 23000 ریال درحق صغارمحکوم وبراثردرخاست فرجامی محکوم نسبت به هردورای دادگاه جنائی شعبه 11دیوان عالی کشوردرتاریخ 16/10/46چنین رای داده است
(مستفادازصورت مجلس معاینه جسدونظریه پزشک وگزارش مامورین و نحوه طناب پیچی دست وپاوگردن مجنی علیه چنین بنظرمی رسدکه بیش ازیک نفر درقتل عمد(ب )شرکت ودخالت داشته اندوچون باتوجه به مجموع مندرجات پرونده حکم دادگاه جنائی ازجهت تطبیق موردباقانون وازاین حیث که متهم قاتل منحصرتشخیص شده است مخدوش می باشدلذااحکام فرجامخواسته مستندا به ماده 430قانون آئین دادرسی کیفری نقض ورسیدگی بارعایت ماده 8قانون تشکیل محاکم جنائی به دادگاه جنائی آذربایجان غربی ارجاع می شود)
دادگاه جنائی باانجام تشریفات قانونی وصدورقراررسیدگی درجلسه مقدماتی دادرسی رادرجلسه علنی انجام وبااحراز(م )به قتل (ب )باتصمیم قبلی وخفه کردن اوبوسیله طناب به استنادماده 170قانون مجازات عمومی و رعایت ماده 44قانون مزبوربه لحاظ معیل بودن متهم وگذشت مدعی خصوصی متهم رابه دوازده سال حبس بااعمال شاقه محکوم ونسبت به ضرروزیان مدعی خصوصی به لحاظ گذشت نامه رسمی شماره 28197-30/6/47قرارسقوط دعوی خواهان راصادرکرده است ومحکوم علیه ووکیل اودرذیل رای دادگاه درخواست رسیدگی فرجامی کرده وهریک جداگانه لایحه ای تسلیم داشته اند.
هیئت عمومی دیوان عالی کشوردرتاریخ دهم دیماه 1348به ریاست جناب آقای عمادالدین میرمطهری ریاست کل دیوان عالی کشوروباحضورجناب آقای عبدالحسین علی آبادی دادستان کل کشوروجنابان آقایان روساومستشاران شعب دیوان مزبورتشکیل گردیدپس ازطرح وبررسی اوراق پرونده وقرائت گزارش وکسب نظریه جناب آقای دادستان کل کشورمبنی بر:
"قبلالازم می دان جریان امررابطورخلاصه ذکرنمایم :برادرمقتول بنام (الف )درنامه مورخ 19/9/45بعنوان فرماندهی ارتش یک قاتل برادرش را (ب )دانسته وشرکت اورادرارتکاب قتل داشتن نظرسوءنیت به زوجه مقتول اعلام کرده است گزارش کلانتری مرکزی خوی درمعاینه جسدحاکی است که جسد مقتول داخل گودالی درخارج دروازه درداخل کوره گچ پزی درحالی که گودال از آب باران پرشده بودکشف شده ودست وپاهاوگردن متوفی باطناب پیچیده شده بوده است دمعاینه ای که بازپرس شعبه 2ازجسدنموده ملاحظه کرده است که خون مردگی دناحیه گردن درمحل طناب پیچ وجودداردوسپس ازسه نفرپزشک دکتر شفیعی ،دکترسبحانی ،دکترنگهداری خواسته است که جسدرامعاینه واظهارنظر نمایند.اطباءنامبرده بامعاینه جسدوتشریح وضع آن ونحوه پیچیده شدن طناب اظهارنظرکرده اندعلت مرگ خفگی دراثرطناب پیچی دورگردن می باشد(با توجه به تورم صورت وبیرون افتادن زبان ازدهن )درمقابل این سئوال آقای بازپرس که آیاامکان داردمتوفی به نحوی که جسداوکشف شده مبادرت به خودکشی کرده باشدپاسخ داده اندکه خودکشی مشکل بنظرمی رسد.سپس آقای بازپرس شعبه 2تحقیق ورسیدگی دراطراف قضیه رابه اداره آگاهی ارجاع و آگاهی خوی پس ازیک سلسله تحقیق بانو(ص )همسرمقتول رابعنوان متهم به شرکت درقتل شوهرش به بازپرسی اعزام واظهارنظرمی کندکه بانوی نامبرده درموردتاریخ خروج شوهرش ازمنزل ومفقودشدن وی اختلاف گوئی کرده وگفته است شوهرش روزجمعه 15/7/45ازمنزل خارج شده درحالی که ساعت متوفی که دارای تقویم بوده که ساعت 9روز17/17/45درآب افتاده وبعلاوه بانوی مذکور ابتدامی گویدشوهرش مریض بوده وبااخذمرخصی قصدرفتن به تهران راداشته وروزجمعه برای دیدن مادرشبه شاهپوررفته ولی بعدامدعی شده که درروزجمعه دواستواربه اسامی (ل )و(د)به دنبال همسرش آمده وگفته اندتانکردرحمزیان خراب شده واورابرده اندتانکرراتعمیرکندوراننده جیپ استوارمجیدی بوده بااعزام متهمه به بازپرسی مشارالیهابشرح صورت جلسه مورخ 10/8/45 به آقای بازپرس شعبه 2خوی اظهارمی داردکه دریکماه قبل استوار(د)واستوار (ل )به درمنزل اوآمده وجیپی آبی رنگ به همراهداشته اندبه رانندگی استوار (م )شوهرش راسوارکرده درموقع رفتن استوار(د)به مشارالیهاگفته است که الان می بریم کارهمسرت راتمام می کنیم (ضمناگروهبان (غ )نیزباآنهابوده است )که باتوجه به اظهارات بانوی نامبرده قراربازداشت مشارالیها صادروباتائیدآن ازطرف دادسراودادگاه زندانی شده مجدداپرونده برای تکمیل تحقیقات وادامه آن ازطرف آقای بازپرس به آگاهی ارسال می شودودر تحقیقی که مجدداازبانو(ص )عیال مقتول بعمل می آیدنامبرده اظهارمی دارد ازمدتی قبل شخصی بنام استوار(م )به وی اظهارعلاقه نموده وبااورابطه نامشروع برقرارکرده وگفته است که عاشق چشم وابروی مشارالیه است وازاو خواسته که ازشوهرش طلاق بگیردولی بانوی یادشده مخالفت نموده وگفته است اینکاررانمی کندوحاضرنیست ازدوفرزندخودجداشودتااینکه شوهرش از رضائیه به خوی آمده وروزجمعه 15/7/45ساعت دوبعدازظهراستوار(م )با زوجه اش (ر)بخانه آنهامی آیدوپس ازاندکی توقف شوهرش راباخودبیرون می بردزوجه استوار(م )هم پس ازیک ساعت بابچهایش مراجعت می کندودیگر شوهرش رانمی بیندتااینکه روزبعدیعنی شنبه حدودساعت دوبعدازظهر استوار(م )به منزل اومی آیدومی گویدشوهرش راباطناب خفه کرده ام که با تحقیق ازاستوار(م )منکراظهارات زوجه مقتول می گرددومی گویدروزجمعه به خانه آنهانرفته است وبانو(ر)همسراستوار(م )دربازجوئی اولیه منکررفتن بخانه مقتول به اتفاق شوهرش می شودولی بعداپس ازمواجهه بابانو(ص )این نطلب راتائیدواذعان می کندکه روزجمعه پانزده مهرماه باشوهرخودبخانه مقتول رفته وشوهرش مقتول راباخودبیرون برده است بااعزام استوار(م ) به بازپرسی آقای بازپرس تحقیقات مفصلی بشرحصورت جلسه مورخ 21/8/45از نامبرده می نمایدکه آنچه دراین تحقیقات جالب توجه است این نکته می باشد که استوارمذکورادعامی کندتاکنون روی (ص )زوجه مقتول راندیده ولی بعدا می گویدبرای خریدقوطی چرخ خیاطی به معیت مشارالیهاوبه خیابان ومغازه رفته وداخل مغازه بانوی مذکورروی صندلی نشسته واوقوطی راخریده وضمنا آقای بازپرس درصورت جلسه مذکوراظهارنظرکرده است که نامبرده مطالب ضدونقیض رامی گویداستوار(م )نیزبه اتهام قتل (ب )درتاریخ 21/8/45 بازداشت می شودبعلاوه درموردعلت اختلاف گوئی بانو(ر)زوجه استوار(م ) نسبتبه رفتن به منزل مقتول که یک بارگفته بوده جمعه به منزل آنهانرفته و بعدااعتراف کرده مشارالیهااظهارمی داردکه شوهرش دراین باره اورا آموزش داده بوده است تحقیقات بوسیله اداره آگاهی خوی ادامه یافته از درجه داران (د)و(ل )و(ع )و(ج )درمورداظهارات اولیه بانو(ص )تحقیق شده نامبردگان عمومااظهارات مشارالیهاراتکذیب واستوار(ج )اظهارمی دارد درماموریت قره باغ استوار(م )نامبرده رابه داشتن رابطه نامشروع با عیالش (ر)متهم کرده وبااووسایرین اختلاف داشته است درجریان تحقیقات زندان خوی گزارش می دهدکه درروز16/9/45بانو(ص )زوجه مقتول درزندان خود راآتش زده که فورامشارالیهارابه بیمارستان منتقل وبستری می نمایند بلافاصله پس ازبستری شدن نامبرده دربیمارستان ازنامبرده باردیگرتحقیق وبانوی مذکوردرآخرین ساعات زندگی خویش باردیگرمطالب گفته شده درمورد استوار(م )راتائیدواظهارمی دارداطمینان کامل دارم که قاتل شوهرم فقط استوار(م )است وانکاروی باعث شده من آن مدت درزندان بمانم لذاخودم را آتش زدم وهرچه درباره قتل شوهرم گفته ام عین حقیقت است وبخداقسم می خورم که کلمه ای دروغ نگفته ام ضمنا(م )روزی که آمدکشتن شوهرم راخبردادخواستم فریادبکشم رابالگدمرازده وتهدیدکرده گفت اگرمن بین هزارنفرقتل کنم نمی توانندازمن اعتراف بگیرنداگرتومطلبی ازاین قضیه بیان کنی من اعتراف نخواهم کردخودت درگیرهستی ....وبالاخره بانو(ص )دراثرشدت جراحات وسوختگی دربیمارستان درروز17/9/45فوت می کند.
به حکایت محتویات پرونده وتحقیقات آگاهی وگزارشات اداره مذکور استوار(م )متهم به قتل تنهادرجه داری بوده که درخوی بامقتول استوار(ب ) رابطه دوستانه ورفت وآمدخانوادگی داشته ودرغیاب نامبرده حقوق اورا می گرفته به زوجه اش می داده بعلاوه به حکایت تحقیقات معموله واظهارات بی شائبه فرمانده گردان مبنی براینکه استوار(م )پس ازمفقودشدن استوار مقتول وچندروزقبل ازپیداشدن جسدوی درپادگان اظهارداشته که جنازه (ب )در اطراف همین شهراست وبعدازقتل دراطراف همین شهرانداخته اندودرجیبش 25تومان پول داردوممکن است اورابعدازکشتن درجالیزیاباتلاقی انداخته باشندوسرگردخداوردیان اظهارنظرکرده چنانچه استوار(م )شرکت نداشت نمی توانست چنین اطلاعات صحیحی رااظهارنماید.
درپرونده مجرمیت وکیفرخواست صادروباارسال آن به دادگاه جنائی رضائیه دردادگاه پس ازرسیدگی اکثردادرسان رای به محکومیت متهم به اعدام صادرمی نمایندودونفراقلیت رای به محکومیت اوبه حبس ابدمی دهند.
دراثرفرجامخواهی متهم پرونده به دیوان عالی کشورارسال ودرشعبه 11 حکم صادرشده رابه این استدلال که (باتوجه به صورت جلسه معاینه جسدونظریه پزشک وگزارش مامورین ونحوه طناب پیچی به گردن مقتول بنظرمی رسدکه بیش ازیک نفردرقتل شرکت داشته اند)نقض کرده اندباارسال پرونده به رضائیه برادرمقتول اکبرترقیان قیمومتاازفرزندان مقتول ازشکایت مطروحه گذشت کرده ورضایت داده است دراین دفعه دادگاه جنائی باتوجه به گذشت شاکی خصوصی متهم رابه 12سال حبس محکوم نموده که بافرجامخواهی متهم قضیه در هیئت عمومی مطرح است .
باتوجه به جریان واقعه فوق دلائل ذیل برعلیه متهم استخراج می شودومسلم می گرددکه استوار(م )مبادرت به قتل مقتول کرده است :
دلائل علیه متهم :1-اظهارات متناقض متهم درموردندیدن روی زوجه مقتول (ص )وبعدااظهاربه اینکه بااوبرای خریدقوطی رفته است .
2-اظهارات متناقض زوجه متهم (ر)درموردرفتن به خانه مقتول درروز جمعه 15/7/45وانکارمتهم .
3-اقراربانو(ص )به داشتن رابطه نامشروع بااستوارمتهم .
4-طرزحضورمتهم درمحل کشف جنازه که حسب گزارش آگاهی متوحش بوده .
5-اظهارات فرمانده گردان وشهادت مشارالیه .
6-اقدام متهم به فروش خانه اش درخوی که حسب گزارش آگاهی اعلام شده شایعه این است که شبه قیافه خفه شده (ب )رامتهم درخانه خودمی دیده ومتوحش بوده وبدین لحاظ اقدام به فروش آن کرده است .
7-اظهارات بانو(ص )زوجه مقتول دائربه تعلیم دادن متهم به اوبه این که اشخاص دیگررابعنوان متهم معرفی نماید.
بنابه مراتب بالابااینکه متهم مرتکب قتل استوار(ب )وعمل منافی عفت باعیال اوشده ومسبب اقدام بانو(ص )به آتش زدن خودبوده وبدین جهت مستحق مجازات اعدام می باشدولی چون فرجامخواهی دادسرائدیوان عالی کشور ازلحاظ قلت مجازات متهم دراین پرونده موجب نقض آن نمی شودبطورناگزیر تقاضای ابرام حکم صادرشده رامی نماید.
دادستان کل کشور-عبدالحسین علی آبادی "
مشاوره نموده به اکثریت آراءچنین رای می دهند:
مرجع :
موازین قضائی ،ازانتشارات حسینیه ارشاد(جلد1) صفحه 471تا478
4
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 186
تاریخ تصویب : 1348/10/10
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
توجه اتهام گرانفروشی مستلزم این است که درتاریخ معامله ،جنس دارای قیمت تثبیت شده ازطرف مرجع قانونی بوده ومعامله نیز نقدی انجام گرفته باشد درصورتیکه مقتول دارای بیماری قلبی بوده وایرادضرب وجرح منتهی موجب ترس ووحشت مضروب شده وباتشدیدنارسائی قلبی فوت نماید در اینصورت موجب مسئولیت ضارب خواهد بود
