در فهرست مواد افیونی و مخدر هر یک از این مواد منجمله شیره تریاک وتریاک جداگانه تعریف و توصیف شده است
شماره 103639 27/12/1351
رای شماره : 70 - 16/12/51
رای اکثریت هیات عمومی دیوانعالی کشور
نظر باینکه در فهرست مواد افیونی و مخدر هر یک از این مواد منجمله شیره تریاک وتریاک جداگانه تعریف و توصیف شده است و بند ه از قانون تشدید مجازات مرتکبین اصلی جرائم مندرج در قانون اصلاح منع کشت خشخاش مصوب تیرماه 48 منحصرا" ناظر بچهار ماده تریاک ومرفین وهروئین وکوکائین میباشد و حکم این قانون بسایر مواد مذکور در فهرست مواد افیونی ومخدر قابل تسری بنظر نمیرسد لذا رویه شعبه دوازدهم دیوانعالی کشور تائید میشود0
این رای طبق قانون وحدت رویه مصوب سال 28 در موارد مشابه برای تمام محاکم و شعب دیوانعالی کشور لازم الاتباع است 0
سابقه:
در رسیدگی به بزه قاچاق تریاک در خصوص اینکه شیره تریاک معروف بتریاک افعانی همان تریاک ( موضوع ماده واحده قانون تشدید محازات مرتکبین قاچاق مصوب سال 48 ) و یا شیره تریاک (موضوع ماده 7 قانون منع کشت خشخاش مصوب سال 38 میباشد) بین شعب محترم 11و12 دیوانعالی کشور دو رویه مختلف اتخاذ شده است بدین تفصیل :
1- برات علیدوست باتهام حمل و مالکیت نهصد گرم شیره تریاک افغانی مورد تعقیب دادسرای مشهد قرار گرفته و مستندا" بماده واحده قانون تشدید مجازات مرتکبین اصلی جرائم مواد مخدره تقاضای مجازات وی از دادگاه جنائی خراسان شده است شعبه اول دادگاه مذکور پس از رسیدگی با احراز بزهکاری متهم باین استدلال که .... چون مطابق نامه اداره نظارت بر مواد مخدره و صورت مجلس توزین ماده افیونی مکوشف شیره تریاک بوده و در ماده واحده مندرج در کیفرخواست ذکری از شیره تریاک نشده و نمیتوان بدون تصریح در قانون مذکور متهم را باستناد آن محکوم نمود مویدا" بفهرست مواد مخدره پیوست قانون اصلاح منع کشت خشخاش مصوب سال 38 که (شیوه تریاک را کاملا" متمایز از تریاک و در ردیف دیگری ذکر کرده است) عمل متهم را با ماده 7 قانون منع کشت خشخاش تطبیق و با رعایت ماده 44 قانون مجازات عمومی ویرا بششماه حبس تادیبی و پرداخت مبلغ چهدرصد و پنجاه هزار ریال جریمه نقدی محکوم کرده است بر اثر فرجامخواهی متهم پرونده در شعبه 12 دیوانعالی کشور، مطرح وشعبه مذکور در تاریخ 24/11/51 چنین رای داده است 0
از طرف فرجامخواه بیان اعتراض خاصی بر دادنامه فرجامخواسته نشده است و چون از جهت رعایت اصول و قواعد دادرسی و تطبیق جرم با قانون و تعیین کیفراشکال موثری که مستلزم نقض باشد بنظر نمیرسد دادنامه مبور باتفاق آراء ابرام میشود0
2- اسمعیل محمدی باتهام حمل واخفاء یکهزار و پانصد گرم تریاک افغانی تحت تعقیب قرار گرفته و دادسرای مشهد باستنادماده واحده قانون تشدید مجازات مرتکبین اصلی جرائم قاچاق مصوب سال 48 درخواست مجازات او را از دادگاه جنائی خراسان کرده است دادگاه مذکور پس از رسیدگی باستناد اینکه (چون طبق صورت مجلس توزین اداره مبارزه با مواد مخدره جنس مکشوفه وی شیره تریاک میباشدنه تریاک) عمل را با ماده 7 قانون اصلاح منع کشت خشخاش مصوب سال 38 تطبیق و با رعایت ماده 44 او را بششماه حبس تادیبی وپرداخت مبلغ هتفصد و پنجاه زار ریال جریمه نقدی محکوم کرده است بر اثر فرجامخواهی متهم و دادسرای استان پرونده در شعبه 11 دیوانعالی کشور مورد رسیدگی قرار گرفته و چنین رای داده است (اعتراض خاصی از طرف متهم نشده است تا مورد رسیدگی قرار گیرد ولی اعتراض دادسرای استان بر حکم فرجام خواسته وارد است تا مورد رسیدگی قرار گیرد ولی اعتراض دادسرای استان بر حکم فرجام خواسته وارد است چون تریاک نمالیده که اصلاحا" شیره تریاک تعبیر میشود غیراز شیره مطبوخ بوده و چیزی جز تریاک نیست لذا حکم فرجام خواسته از لخاظ تطبیق اتهام با قانون مخدوش است و بموجب ماده 430 قانون اصول محاکمات جزائی شکسته میشود) و در مرتبه ثانی نیز دادگاه جنائی در نظریه خود اصرار کرده است 0
بطوریکه ملاحظه میشود در موضوع واحد از دو شعبه دیوانعالی کشور دو نظریه متفاوت صارد وابراز شده است علیهذا بر طبق ماده 3 از مواد الحاقی بقانون آئین دادرسی کیفری مصوب سال 37 و ماده واحده قانون وحدت رویه قضائی مصوب سال 28 مراتب برای طرح در هیئت عمومی دیوانعالی کشور اعلام میگردد0
دادستان کل کشور- عبدالحسین علی آبادی
بتاریخ روز چهارشنبه شانزدهم اسفند ماه یکهزار وسیصد وپنجاه و یک هیئت عمومی دیوانعالی کشور بریاست جناب آقای عمادالدین میرمطهری ریاست کل دیوانعالی کشور و با حضور جناب آقای عبدالحسین علی آبادی دادستان کل کشور و جنابان آقایان روساء و مستشاران شعب دیوانعلای کشور تشکیل گردید پس از طرح ویروسی اوراق پرونده و قرائت گزارش وکسب نظریه جناب آقای دادستان کل کشور بشرح زیر:
با مراجعه بمواد قانون منع کشت خشخاش واضح میشود که مقنن آنرا بدودسته تقسیم کرده است 0
ماده یک اصلاح قانون منع کشت خشخاش چنین مقرر میدارد (مواد مخدره مذکور در این قانون بدو دسته تقسیم شده است) 0
مواد مواد افیونی که شامل تریاک و سوخته تریاک و شیره وسایر ترکیباتی میشود که دارای مواد مزبور باشد دوم سایر ادویه مخدره از مشتقات تریاک مانند (مرفین وهروئین و کوکائین و مواد مخدره صنعتی و شیمیائی) که در فهرست ادویه مخدره سازمان ملل متحد تعیین شود و یا سازمان بهداشت جهانی مراقبت در مصرف آنراضروری شناسد0
تبصره - حشیش و مواد مخدره مشابه آن که از طرف وزارت بهداری در فهرست مندرج در این ماده تعیین خواهد شداز نظر مقررات این قانون در ردیف مواد افیونی محسوب میشوند0
مقنن در فهرست موادمخدره در ماده 1 و2 و3 و4 و5 مقرراتی وضع نموده بشرح ذیل 0
ماده 1- از نظر قانون اصلاح قانون منع کشت خشخاش و استمعال تریاک مصوب 31 خرداد ماه 1338 و با توجه بماده 1 قانون مزبور و تبصره یک ذیل آن مواد مخدره بدو دسته تقیم و تفکیک میشود دسته اول - مواد افیونی و حشیش و مشابهین آن دسته دوم - سایر ادویه مخدره 0
ماده 2- مواد مخدره مذکور در این فهرست چه از طریق صفت وچه از اجسام و عناصر طبیعی بدست آید یکسان شناخته میشود0
ماده 3- ماده مخدره مذکور در این فهرست بهر نام و به شکل هر داوری اختصاصی که ساخته وعرضه شده و یا بشود باز همان داوری مخدره اصلی شناخته میشود0
ماده 4- مواد مخدره مذکور در این فهرست اعم از آنکه ساخته و یاتصفیه با طبخ آنها تکمل شده یا نشده باشدیکسان شناخته میشوند
ماده 5- دسته اول مواد مخدره عبارت است از شیره تریاک - تریاک - سوخته تریاک - شیره مطبوخ - تفاله جوهرنگاری - هر قرص استحصالات جالینوسی تریاک بنگ بنکات - چرسی 0
ماده 6- دسته دوم مواد مخدره بدو گروه تقسیم میشود0
گروه اول - مواد مخدریکه شامل خام واملاح واستحصالات آن ازنظر قانون یکسان و در یک ردیف شناخته میشوند این مواد عبارتنداز پنجاه و شش قلم بشرح مندرج در فهرست مواد مخدره با توجه باین مقررات معلوم میشود که کلیه اقلام مواد مخدره را مقنن در ردیف هم و یکسان تلقی کرده و بین خالص وترکیبات حاصله از آن ازلحاظ مجازات فرقی قائل نشد است و این رویه برای این اتخاذ شده که در موقع تعیین مجازات ماده خالص مجبور نشود تمام ترکیبات ومشتقات آنرا تعداد و احصاء نماید بنابراین تمام مواد مخدره که مشمول ماده 4 قرار گیرند از لحاظ مجازات در ردیف هم هستند همینطوراست تمام مواد مخدره که مشمول ماده 5 با ماده 7 یا ماده 8 میشوند در نظر مقنن مجازات آنها طبق هر یک از این مواد یکسان میباشد واز لخاظ خالص و مرکب و مشتق فرقی بین آنها وجود ندارد0
قانونگزار برای اینکه این مقصود خود را صریح تر اعلام دارد در ماده 10 قانون مزبور با عباراتی منجز چنین مقرر میدارد (مواد مخدره مذکور در این قانون ولوآنکه مخلوط با مواد دیگری باشد از نظر مجازات خالص محسوب میشود0)
با این توضیحات مسلم میگردد هنگامیکه مقنن از لحاظ مصالح اجتماعی مجازات خالص تریاک و مرفین وکوکائین را تغییر داده و تشدید مینماید چون تمام مشتقات آنها هم در ردیف آنها میباشند به تبع تشدید مجازات مواد خاص مجازات ترکیبات ومشتقات آنها هم تغییر پیدا میکند0
صرف نظر از این استدلال وماده 10 قانون مذکور که فوق ذکر شد اگرچه دیوانکشور بخواهد بین ماده خالص ومشتقات آن فرق گذارد یکخسران اجتماعی عظیمی متوجه کشور میشود زیرا بعضی از مشتقات این مواد از لحاظ سپری ساختن نیروی فعال وخلاق افراد سهمناک تراز خالص آنها میباشد مثلا" شیره تریاک بمراتب خطرناک تراز تریاک است در این صورت آیا سزاوار اس تریاک بتعذر اینکه تنها اسم آن در قانون تشدید ذکر شده مجازات آن اعدام یا حبس باعمال شاقه باشد ولی مجازات شیره تریاک که در قانون تشدید از آن ذکر نشده حبس تادیبی و یا حبس فرض شود بعلاوه اتخاذ چنین رویه موجب میشود که سوداگران همان مواد را که استعمال و یا وارد کردن آن از حلاظ بهداشت کشور واقتصاد عمومی یک بلیه عظیمی تلقی میشود با کمی تغییر شکل ومخلطو کردن با مواد دیگر وارد کنند و یا از محلی به محل دیگر حمل نمایند و بجای مجازات اعدام و یا حبس با اعمال شاقه در معرض مجازات حبس مجرد قرار گیرند0
دیوانعالی کشور که مواجه با حقایق امور است و همواره باید مصالح عالیه کشور را مطمح نظر قرار دهد اگر هم مواد فوق الذکر مخصوصا" ماده 10 مبنی بر مواد مخدره مذکور در این قانون ولوآنکه مخلوط با ماده دیگری باشد از نظر مجازات خالص محسوب میشود وجود نداشت باید با اختیارات تقفینی که دارد تا وقتیکه مواجه با نص صریحی که او را منع نماید نشود هرگونه اصلاح قانونی که فقط امنیت قضائی کشور آنرا ایجاب مینماید اتخاذ کند تا از هر گونه خطر اجتماعی مخصوصا" خطراتی که متوجه نیروی خلاق افراد کشور میشود جلوگیری کند از لحاظ نقص قانون تشدید مجازات لازم میداند مثالث را تذکر دهد مقنن در قانون تشدید مجازات مواد مخدره مجازات بیش از دو کیلو تریاک و یا بیش از ده گرم مرفین یا هروئین و یا کوکائین را معین کرده همینطور مجازات تریاک کمتر از دو کلو وهروئین یا مرفین ویاکوکائین کمتر از ده گرم رامعین کرده ولی مجازات دو کیلو تمام و یا ده گرم تمام را پیش بینی نکرده است آیا دیوانکشور روی این منقصت و به تعذر اینکه قانون تشدید ساکت است باید این مقدار تریاک و کوکائین رامشمول قانون سابق داند و اظهارنظر نماید که مجازات دو کیلوتریاک حبس مجرد ولی محازات دوکلو تریاک کمتر حبس با اعمال شاقه است 0
خوشبختانه در قضیه مورد بحث قانون منع کشت خشخاش کلید حل قضیه را با وضع مواد فوق الذکر و مخصوصا" ماده 10 مبنی بر مواد مخدره مذکور در این قانون ول اینکه مخلوط با مواد دیگری باشد از نظر مجازات خالص محسوب میشود داده و جای هیچگونه ابهامی را باقی نگذارده است بنابراین متهمین مواد مخدره اعم اینکه نسبت بخالص ماده و یا ترکیبات و مشتقات آن محکوم شوند باید مجازات قانون تشدید دامنگیر آنها شود نه قانون سابق 0
نقل از شماره 8223 چهارشنبه بیست و نهم فروردین ماه 52روزنامه
رسمی
نوع : رای وحدت رویه
شماره انتشار : 70
تاریخ تصویب : 1351/12/16
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
عدم قابلیت اجراء قانون جذب نیروی انسانی به نقاط وتصویبنامه هاو آئین نامه های دستگاههای مشمول ماده یک قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت درباره مستخدمین شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران جواز قانونی ندارد آئین نامه مربوط به مدت کار، تعطیلات و مرخصیها ، مزد یا حقوق کارگران ماهیگیر و ملاحان وکارکنان کشتیها
