دراتهام قتل عمد،ارزیابی دلائل وشواهد موجوددرپرونده ،بعهده دادگاه است ودرصورت عدم حصول قطع ویقین ،متهم تبرئه خواهدشد
رای شماره 154-14/12/47
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
( برحکم فرجامخواسته ازحیث رعایت اصول وقواعددادرسی اشکالی که مستلزم نقض باشدبنظرنمی رسدوحکم مزبوربه اکثریت آراءابرام می گردد)
* سابقه *
فرجامخواه :دادسرای استان سوم .
فرجامخوانده :(ح )
فرجامخواسته :دادنامه شماره 44/195صادره ازشعبه 2جنائی دادگاه استان سوم .
گزارش کار: (ی )هشتادساله (شوهرخواهرفرجامخوانده )وخودفرجام خوانده به اتهام قتل عمدی طفل یک سال ونیمه فرجامخوانده درتاریخ 2/1/37و همچنین (ی )به اتهام نگاهداری 5/1گرم تریاک درزندان موردپیگرددادسرای شهرستان خوی واقع گردیده انداجمال جریان امرحسب محتویات پرونده وکیفر خواست تنظیمی بدین قراربوده که دونفرمزبوربرمبنای تصرف ماترک پدر(ح ) که ضمناپدرزوجه (ی )نیزبوده ازچندی قبل احتلافات شدیدی داشته وعلیه یکدیگرشکایاتی به مراجع دولتی می کرده اندتادرشب 2/1/37طفل یکسال ونیمه فرجامخوانده بضرب گلوله تپانچه کشته می شودفرجامخوانده (ی )شوهرخواهر خودرامتهم معرفی وشکایت کرده است که نامبرده درشب واقعه نزدیکیهای صبح به قصدقتل وی باپسرانش بخانه وی آمده و(ی )به قصدکشتن اوچندتیر انداخته ولی تیربه طفل اواصابت کرده است (ی )وپسرانش درموقع بازجوئی منکرورودبه خانه شاکی بوده ومعتقدبوده اندکه خود(ح )طفلش راعمدابه قتل رسانیده تاآنهارامتهم کندپس ازارجاع رسیدگی به بازپرسی واقدام بمعاینه جسدومحل وتحقیقات ازکسان مقتول ومتهمین دلیل ارتکاب قتل راازناحیه (ی ) ومداخله پسرانش رادرقضیه محرزندانسته بلکه بلعکس (ح )راشخصاقاتل فرزندش تشخیص وقرارمنع تعقیب (ی )وپسرانش وقرارمجرمیت (ح )راصادر می نمایدولی دادستان معتقدبوده که دلیل برعلیه (ی )نیزموجودبوده است وبا حدوث اختلاف درعقیده پرونده به دادگاهه استان سوم ارجاع ودادگاه مزبور دلائل توجه اتهام به (ی )رانیزکافی دانسته وقرارجلب اورابه دادرسی صادر می نمایدسپس دادستان شهرستان بموجب کیفرخواست شماره 67مورخ 2/4/37 باتطبیق موردباماده 175مکررقانون مجازات تقاضای صدورحکم شایسته رادر باره دونفرمزبوروبموجب کیفرخواست شماره 3597/1/5تقاضای مجازات (ی ) رادرمورداخفاء5/1گرم تریاک مستندابه ماده 197آئین دادرسی ازدادگاه جنائی نموده وپس ازطرح پرونده دردادگاه جنائی دادگاه شعبه اول بموضوع رسیدگی نموده وبشرح حکم شماره 23-28/1/42اجمالاچنین رای داده است :
"دلیل کافی درپرونده امرمبنی براینکه متهمان مداخله درقتل طفل خردسال داشته اندموجودنیست چه تنهادلیل علیه (ی )راجع به ورودبه خانه (ح ) وتیراندازی اواظهارات (س )زن (ح )وشخص خود(ح )می باشدکه (ح )نزد بازپرس اظهارداشته دیده است حاجی (ی )همراه پسرش واردخانه اوشده اندو دست حاجی (ی )اسلحه ودست پسرش سنجاق (تبرزین )بوده است واظهارات (س ) هم حاکی است حاکی است که حاجی (ی )وفرزندان اوبه خانه آنان آمده وپس از اینکه حاجی (ی )تیراندازی کرده اوفریادکشیده دراین موقع حاجی دهان اورا گرفته ونسبت به وی فحاشی کرده است اظهارات این دونفربااوضاع واحوال وفق نمی دهدزیراورودعده ای بخانه وتیراندازی بدون هدف معقول نیست ازطرفی اظهارات (ح )مختلف است ابتداگفته چندین تیربطرف اوتیراندازی شده و بعداظهارداشته دوتیربطرف اوتیراندازی کرده اندوگفته است بلافاصله به قهوه خانه کدخدارفته وجریان راگفته است درحالی که کسانی که ازقبیل ابوالقاسم وقلی وغیره درقهوه خانه بوده انداظهاری درخصوص اینکه (ح ) حمله کنندگان رابه اسم معرفی نموده باشدنکرده انددرصورتی که اگرحاجی (ی ) وفرزندان اوبخانه (ح )مزبورواردشده تیراندازی می کردند(ح )بلافاصله پس ازفرارجریان ادرقهوه خانه به کسانی که آنجابوده اندحکایت می کردبعلاوه (ق )و(ف )فرزندان (ح )وهمچنین (م )وزن وسایرافرادخانواده (م )که همسایه (ح )مزبورمی باشنداظهاری دخصوص اینکه صدای تیراندازی شنیده اند نکرده اندبااین ترتیب معلوم می شودادعای (ح )راجع به اینکه تیراندازی شبانه واقع شده مقرون به حقیقت بنظرنمی رسدبعلاوه وجودسگ درمنزل (ح )و نشان دادن حاجی (ی )وفرزندانش به سگهاوحمله سگان به آنهامویداین مطلب است که ورود(ی )وفرزندان اوبخانه (ح )میسرنبوده وادعای (ح )دراین خصوص برخلاف حقیقت است باتوجه به مراتب مزبورواینکه آثارردپائی درپشت بام دیده نشده آمدن حاجی (ی )بخانه (ح )وتیراندازی اومسلم نیست وراجع به اینکه ادعاشده (ح )طفل خودراکشته است تا(ی )رامتهم کنددراین موردهم دلیلی وجودنداردچه معقول نیست پدری طفل خودرابکشدتادیگری رامتهم معرفی نماید وازطرفی اسلحه ازید(ح )وخانه اووخانه (ی )کشف نشده بنابه مراتب یادشده بنظرکلیه دادرسان دادگاه علیه (ی )وبه نظراکثریت علیه (ح )دلیل کافی وجود نداردوبرائتشان ازاین جهت اعلام می گرددولی اتهام حاجی (ی )راجع به نگاهداری 5/1گرم تریاک مسلم است وباتطبیق اتهم اوباشق 2ازماده 9 آئین نامه اجرائی قانون منع کشت خشخاش دادگاه اورابارعایت ماده 45مکرر به یازده روزجبس تادیبی وپرداخت مبلغ پنجاه ریال جریمه محکوم می نماید"
نظریه اقلیت برمجرمیت (ح )به استنادسابقه اختلاف باحاجی (ی ) اعلام شده وبااشاره به اظهارات حاجی (ر)اقلیت معتقدبه خالی شدن تیری به خطاءازاسلحه که دردست (ح )بده واصابت آن به طفل بوده است براثرفرجام خواهی دادسای استان ازبرائت (ح )وتقاضای رسیدگی ماهوی جناب آقای دادستان کل شعبه 12دیوان عالی کشوربه موضوع رسیدگی نموده وباقبول اعتراضات فرجامی نماینده دادسرای دیوان عالی کشورحسب دادنامه مورخ 13/4/43حکم دادگاه جنائی درقسمت برائت (ح )مستندابه ماده 430مکررآئین دادرسی کیفری نقض ورسیدگی مجددبه شعبه دیگردادگاه جنائی استان سوم ارجاع نموده وپس ازطرح مجددموضوع درشعبه 2دادگاه جنائی استان مذکورو انجام تشریفات مقرره سرانجام دادگاه مذکوربه موضوع رسیدگی نموده و بموجب دادنامه فرجامخواسته اجمالاچنین رای داده است "باتوجه به انکار متهم دمراحل تحقیق ودرمحضردادگاه واینکه بعیدمی نمایدکسی بنابه اختلاف جزئی باشوهرخواهرخودوبرای متهم کردن اومبادرت به قتل طفل خردسال خود بنمایدبه لحاظ فقددلیل کافی برائت وی ازاتهام انتسابی اعلام می گردد"این حکم درتاریخ 16/6/44اعلام گردیده ودادیاراستان درتاریخ 23/6/44به این عنوان که حکم دادگه برخلاف مندرجات پرونده است فرجام خواسته وجناب آقای دادستان کل پس ازلاحظه پرونده نظرداده اندکه موضوع اصراری وقابل طرح درهیئت عمومی است سپس پرونده برحسب سابقه به این شعبه ارجاع گردیده است .
درتاریخ 8/8/46گزارش بالاقرائت وهیئت شعبه باتوجه به محتویات پرونده موضوع رااصراری وقابل طرح درهیئت عمومی دیوان عالی کشورتشخیص می دهند.
به تاریخ روزچهارشنبه چهاردهم اسفندماه یکهزاروسیصدوچهل وهفت هیئت عمومی دیوانعالی کشوربه ریاست جناب آقای عمادالدین میرمطهری ریاست کل دیوان عالی کشورونماینده جناب آقای عبدالحسین علی آبادی دادستان کل کشوروجنابان آقایان روساومستشاران شعب دیوان مزبورتشکیل گردیدپس ازطرح وقرائت گزارش پرونده واوراق لازم وکسب نظریه دادسرای دیوان عالی کشوربشرح زیر:
"دراین پرونده مشهدی (ح )زارع بیسوادمقیم قریه بدل آبادخوی متهم است که باشلیک گلوله فرزندخرسال خویش دوشیزه (الف )راکشته است گرچه درنظراول قبول این مطلب مشگل می نمایدکه پدری فرزندبیگناه خودرابکشدولی بعدازتوجیه وتشریح انگیزه قتل حسب حکایت محتویات پرونده واقعیت وقوع این جنایت آشکارمی گرددلازم می دانم مقدمتااین نکته رابازگوکندکه قبل از تحولات سالهای اخیروتشکیل سپاه دانش واعزام این افرادبه روستاها، روستانشینان اغلب ازنعمت سوادبرخوردارنبودندوازجهت فهم ودرک اجتماعی دمرحله ای ابتدائی قرارداشتندبعلت نادانی وجهل اموربسیار بی اهمیت غالباموجب افروختن آتش نفاق وایجادکینه شدیدوتقویت حس انتقام دربین آنهامی شده است بسیاردیده شده روستانشینی برای تسکین و اطفاءنایره خشم وانتقام باصحنه سازی وتمهیدوتهیه مقدماتی برای مخالف یا مخالفین خوداتهاماتی آفریده است ومواردفراوانی وجودداشته که هنگام منازعه درروستاهایک طرف فرزندشیرخواره خودرابه زمی کوبیده وکشته است تاطرف دیگررامتهم به قتل کندوبرای وی اتهام ایجادنمایدوبدین وسیله خود راتسلی وحس انتقامجوئی خودراتسکین دهد.
درپرونده حاضرنیزمتاسفانه جهالت وانتقامجوئی آتش جنایتی را افروخته که لهیب نائره آن مثل همیشه دامان بانی ومرتکب آنراگرفته است .
بطوری که محتویات پرونده دلالت دارداختلاف شدیدی بین (ح )متهم و حاجی (ی )درموردمالکیت قلمه زاروجودداشته واجمال آن اینکه قلمه زاررا (ح )ملک مورثی خودمی دانسته وحاجی (ی )هم به دلیل اینکه خواهر(ح )عیال او قانوناسهیم درسهم الارث بوده است مدعی مالکیت عیال خوددراین قلمه زار شده وعلی الظاهربراثربرتری نفوذمحلی حاجی (ی )مشارالیه مبادرت به قطع درختانی ازقلمه زارکرده که این اقدام موجب افزایش خشم (ح )گردیده وفکر انتقامجوئی دراوتشدیدوتقویت شده است وچون ظاهراقدرت مبارزه شخصی و فردی باحاجی (ی )رانداشته به فکرافتاده که باایجادبزه ونسبت دادن آن به حاجی (ی )وفرزندانش موجبات بازداشت آنهاراتدارک وزمینه تصرف بلامعارض خودرادرقلمه زارفراهم نمایدبه توجه به این مقدمات جهات ودلائل زیربنظردادسرای دیوان کشورمثبت بزهکاری وتوجه اتهام به مشهدی (ح )متهم است :
1-اظهارات آقای حاجی (ر)که گفته است متهم به اواظهارداشته اسلحه به من بده من این حاج (ی )پدرسگ رابکشم .
چون حاجی (ر)ازنحوه وکیفیت اظهارمتهم تصمیم اورابه ایجادواقعه ناگواری پیش بینی می نموده به منزل حاجی (ی )رفته وبه اوگفته (حاجی هرچه می کنی بادست اداره بکن ....اوبه فکربدی افتاده )بعلاوه همین شاهدگفته است سه به غروب مانده مشهدی (ح )به مسجدآمده وباحاجی نزاع کرد.
2-اظهار(ق )راننده جیپ دادگستری نزدآقای بازپرس به این شرح :
"وقتی شما(منظورآقای بازپرس است )مشغول تحقیق بودیدبنده رفتم نشستم زنان گریه می کردندوحنازه راآب می کشیدندحاجی (ی )گفت خدایاترا قسم میدهم به خداوندی ات قاتل این بچه رافاش کن وبه سزابرسان مشهدی (ح )در جواب برگشت گفت که قاتل وی معلوم است دیگر،اگرشمادختان رانبریده وبه من ظلم نمی کردیداوکه نمی مرد)این اظهار(ح )برارتکاب قتل ازناحیه خودوی دلالت دارد.
3-متهم درنزدبازپرس حضورحاجی (ی )وفرزندان اورادمنزل تشریح ومحل ایستادن حاجی (ی )وفرزنداورادرحالی که تبرزینی دردست داشت توجیه کرده ومدعی شده که حاجی (ی )ازهما محل تیراندازی نموده است .
باتوجه به معاینه جسدوسیله آقای بازپرس که طی آن محل دخول وخروج گلوله تشریح شده گلوله ازناحیه زیرگلوی ناحیه راست واردبدن شده واززیر بغل چپ خارج وبه زمین اصابت نموده است که طبق نظرکارشناس انتخابی با توجه به محل ایستادن حاجی (ی )بطوریکه متهم اظهارداشته امکان اینکه گلوله چنین مسیری راطی کندابداوجودنداشته است .
4-آنچه مسلم است حین وقوع واقعه سروصدائی ایجادنشده وحتی خانواده آقای (م )وخوداوکه نزدیکترین همسایگان اوبوده اندسروصدائی نشنیده اند معقول بنظرنمی رسدکه حاجی (ی )وفرزندان اوبه قصدقتل مته به منزل وی بروندو اقدام به تیراندازی آن هم دوتیربکنندوسروصدائی ایجادنشود.
متهم مدعی است تیراول حاج (ی )به بچه اصابت نموده واوبرخاسته و مبادرت به فرارکرده ودرضمن فرارتیردوم رابه قصدقتل اوانداخته است آیا قابل قبول است که درحین فرارحاج (ی )متهم سروصدانکندوازمردم وهمسایگان استمدادنطلبد،بعلاوه حسب محتویات پرونده درشب واقعه گوسفندان (ح ) متهم بعلت اینکه به صحرابرده نشده بوددرحباط منزل جمع وسگهای گله که یکی ازآنهابسیاردرنده وخشن بوده به پاسداری ازگوسفندان مشغول بوده معقول نیست که باورودعده ای به منزل متهم آن هم باتصمیم به قتل حتی سگهاعوعو نکنند.
6-اظهارمتهم وعیال اوراجع به کیفیت قتل طفل که بایکدیگرانطباق و هماهنگی ندارد.
7-حضورمتهم درقهوه خانه وبدی حال واحوال اوکه حسب اظهارحاضرین در قهوه خانه بخصوص آقای حاج (ر)برای این بوده که درآنهاایمان ایجادنمایدکه حاج (ی )بچه اوراکشته است .
دادستان کل کشور- عبدالحسین علی آبادی
مشاوره نموده به اکثریت آراءچنین رای می دهند.
مرجع :
موازین قضائی ،ازانتشارات حسینیه ارشاد(جلد 1) صفحه 289تا296
4
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 154
تاریخ تصویب : 1347/12/14
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
شغل سردفتری با شغل وکالت دادگستری مغایرت دارد اتهام ایراد جرح منتهی به فوت ،چنانچه مستندبه دلایل وشواهد کافی نباشدموجب برائت متهم خواهدبود وصرف تناقض دراظهارات متهم از موجبات انتساب اتهام نیست
