.JPG "وحید اقتصادی وکیل پایه یک دادگستری عضو رسمی کانون دادگستری مرکز انجام تخصصی دعاوی ملکی،قراردادی و اجرایی های ثبتی(چک و اسناد رهنی)وکیل پایه یک دادگستری")
شناسه : 1622
به طور کلی دیه مالی است که در صورت ارتکاب جنایات عمد و یا غیر عمد بر نفس و یا هر یک از اعضای متفاوت بدن یک فرد وارد می شود، گفته می شود که این توضیح براساس تعریفی است که شرع آن را مطرح و تعیین نموده است.
به طور کلی دیه مالی است که در صورت ارتکاب جنایات عمد و یا غیر عمد بر نفس و یا هر یک از اعضای متفاوت بدن یک فرد وارد می شود، گفته می شود که این توضیح براساس تعریفی است که شرع آن را مطرح و تعیین نموده است.
معمولا جنایات غیرعمدی که منجر به تعیین و پرداخت دیه می گردد مربوط به تصادفات رانندگی و یا درگیری ها و زد و خوردهایی است که اتفاق می افتد. اما در کنار دیه باید از صطلاح دیگری نیز نام ببریم که به آن اَرش گفته می شود و آن خسارتی است که برخلاف دیه میزان آن نامشخص بوده و طبق قانون و یا شرع میزانی برای آن تعیین نشده است و مقدار آن برعهده کارشناسی قرار می گیرد که خسارت را باید مورد بررسی قرار دهد. کارشناس نیز براساس نوع جنایت و کیفیتی که باعث ورود خسارت گردیده همین طور با توجه به دیه نظر خود را اعمال می نماید.
نکته‌ای که باید بدان توجه نمود آن است که مبنای محاسبه دیه حراجت، میزان دیه در ماه غیرحرام است این بدان معنا است که ممکن است در برخی شرایط با اصطلاح تغلیظ دیه روبرو شویم اما باید دانست که این موضوع مربوط به جراحات وارد برا اعضا نبوده و مربوط به قتل و جنایت بر نفس می باشد.
8 قاعده عمومی احکام دیه کامل اعضای بدن
قاعده ۱) در جنایت غیرعمدی بر اعضاء و جنایت عمدی که قصاص ندارد یا قصاص در آن ممکن نیست یا بر دیه، مصالحه شده و مقدار آن مشخص نشده است به شرح مقرر در این قانون، دیه ثابت می شود.
قاعده ۲) هرگاه در اثر جنایت صدمهای بر عضو یا منافع وارد آید چنانچه برای آن جنایت در شرع دیه مقدر یا نسبت معینی از آن به شرح مندرج در این قانون مقرر شده باشد مقدار مقرر و چنانچه شرعاً مقدار خاصی برای آن تعیین نشده ارش آن قابل مطالبه است.
قاعده ۳) دیه زن و مرد در اعضاء و منافع تا کمتر از ثلث دیه کامل مرد یکسان است و چنانچه ثلث یا بیشتر شود دیه زن به نصف تقلیل مییابد.
قاعده ۴) هرگاه در اثر یک یا چند ضربه، آسیب های متعددی بر یک یا چند عضو وارد شود، ملاک رسیدن دیه به ثلث، دیه هر آسیب به طور جداگانه است مگر اینکه آسیب های وارده بر عضو، عرفاً یک آسیب و جنایت محسوب شود.
قاعده ۵) در موارد ارش فرقی میان زن و مرد نیست لکن میزان ارش جنایت وارده بر اعضاء و منافع زن نباید بیش از دیه اعضاء و منافع او باشد، اگر چه مساوی با ارش همان جنایت در مرد باشد.
قاعده ۶) از بین بردن هر یک از اعضای فرد و هر دو عضو از اعضای زوج، دیه کامل و از بین بردن هریک از اعضای زوج، نصف دیه کامل دارد. خواه عضو مزبور از اعضای داخلی بدن باشد خواه از اعضای ظاهری مگر اینکه در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد.
قاعده ۷) فلج کردن عضو دارای دیه معین، دو سوم دیه آن عضو و از بین بردن عضو فلج، یک سوم دیه همان عضو را دارد. در فلج کردن نسبی عضو که درصدی از کارایی آن از بین میرود، با توجه به کارایی از دست رفته، ارش تعیین می گردد.
قاعده ۸) با توجه به احکام دیه کامل زن و مرد و از بین بردن قسمتی از عضو یا منفعت دارای دیه مقدر به همان نسبت دیه دارد به این ترتیب که از بین بردن نصف آن به میزان نصف و از بین بردن یک سوم آن به میزان یک سوم دارای دیه است مگر اینکه در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد.
تفاوت دیه اعضای بدن زن و مرد
تفاوت میان دیه زن و مرد بر طبق قانون مجازات اسلامی بدین صورت است که دیه زن و مرد در اعضا و منافع تا کمتر از از یک سوم دیه کامل مرد یکسان است و اگر ثلث یا بیشتر باشد دیه زن به نصف کاهش می یابد . البته در صورت پرداخت ارش میان زن و مرد فرقی نیست و میزان ارش و صدمه وارده بر اعضاء و منافع زن نباید بیشتر از دیه اعضا و منافع او باشد .
چنانچه در قانون مقدار خاصی تعیین نشده باشد باید مبلغی را که قاضی تعیین می کند تحت عنوان ارش پرداخت نمایند .
