مبداء مهلت قانونی شکایت فرجامی دادستان ارتش از رای دادگاه تجدید نظر، ده روز پس از وصول رسمی دادنامه تجدیدنظر و در ایام غیر از تعطیل میباشد
رای شماره 125-8/8/47
رای وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عالی کشور
"مبدا مهلت قانونی شکایت فرجامی دادستان ارتش ازرای دادگاه تجدیدنظرکه ضمن ماده 272 قانون دادرسی وکیفر ارتش ده روزازتاریخ اعلام رای ذکرگردیده ده روز بعد ازوصول رسمی دادنامه تجدیدنظر و پرونده مربوطه به دادستانی ارتش درغیرایام تعطیل است زیرا:
1- بموجب مواد 238 و 269 و270 قانون دادرسی وکیفر ارتش دادستان دادگاه تجدیدنظرصادرکننده رای اساسا فاقد اختیارقانونی برای درخواست رسیدگی فرجامی تشخیص گردیده واعلام رای به شخصی که اختیار و تکلیفی ازلحاظ تسلیم شدن نسبت به رای ویااقدام به شکایت فرجامی ندارد منشاء اثرقانونی ازجهت شروع مدت شکایت نمی تواندباشد.
2-طبق قواعدکلی وعمومی دادرسی که بموجب ماده 287همان قانون در دادگاههاودادسراهای نظامی نیزبرای مواردسکوت قانون دادرسی و کیفر ارتش لازم الرعایه شناخته شده وهمچنین برحسب مستنبط ازمدلول ماده 237 قانون مذکورکه می گویدترتیب رسیدگی وصدوردردیوان تجدیدنظرهمان است که برای رسیدگی مرحله ابتدائی دردیوان حرب پیش بینی شده مگراینکه صریحا تکلیف دیگری مقررگردیده باشدبطورکلی مقررات دادرسی مرحله ابتدائی یعنی دیوان حرب درمرحله تجدیدنظرهم لازم الرعایه خواهدبودوازجمله در موردقواعدابلاغ واعلام یاعدم اعلام رای به دادستان ارتش به لحاظ سکوت مواد قانونی مربوط به دادرسی مرحله تجدیدنظربایدرعایت شود.
3-بموجب ماده 3قانون دادرسی وکیفردادستان ارتش دراداره دادرسی ارتش انجام وظیفه می نمایدوطبق ماده 18همان قانون تمام رای های دیوانهای حرب متشکل درقسمتهای پایتخت واستانهاوشهرستانهابایستی برای موافقت واظهارنظربه اداره دادرسی ارتش فرستاده شودواجرای رای های دادگاههای مذکوموکول بموافقت دادستان ارتش ودرج درحکم وزارت جنگ است ودرصورت عدم موافقت دادستان ارتش برطبق ماده 16قانون مذکوربایدرفتارشودوبه موجب ماده 16مزبوردرمواردی که دادستانهای دیوان حرب متشکل درواحدهای پایتخت واستانهاوشهرستانهاپس ازصدورحکم ازطرف دیوان حرب درمورد حکمی که قانوناقابل تجدیدنظراست درظرف مدت مقرربرای درخواست تجدید نظراظهارعقیده واقدامی ننموده باشنددادستان ارتش می تواندپس ازملاحظه پرونده هرگاه حکم راقابل تجدیدنظرتشخیص بدهددرظرف مدتی که قانونابرای تجدیدنظرمقررمی باشدازآن حکم درخواست تجدیدنظرنمایدوبموجب تبصره همان ماده شروع مدت برای درخواست تجدیدنظرازطرف دادستان ارتش ازروز بعدازوصول حکم دیوان حرب به دادستانی ارتش محسوب می شودوایام تعطیل ملحوظ نخواهدبودوبه جهات مذکورورعایت مدلول ماده 16قانون دادرسی و کیفرارتش وتبصره آن درموردآراءصادرازدیوان تجدیدنظرنیزازلحاظ ارسال آراءوپرونده های مرحله تجدیدنظربرای دادستان ارتش وتشخیص مبداء مدت شکایت فرجامی دادستان ارتش بدون منظورداشتن ایام تعطیل مصادف با روزوصول دادنامه وپرونده ضرورت قانونی داردبموجب قانون وحدت رویه قضائی مصوب تیرماه 28این رای که بمنظورایجادوحدت رویه واحدصدوریافته درمواردمشابه ودرحدی که ضمن قانون مذکوراخیرتعیین گردیده لازم الاتباع خواهدبود.)
* سابقه *
رای شماره 125-8/8/47وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عالی کشور
شعبه نهم دیوان عالی کشوردرموردفرجامخواهی دادستان ارتش ازرای دادگاه تجدیدنظرشماره 101ارتش یکم که درتاریخ 23/12/46به متهمان و نماینده دادستان ارتش اعلام شده درتاریخ 15/1/47دادستان ارتش درذیل رای فرجامخواسته چنین اظهارنظرنموده :
"چون باملاحظه پرونده معلوم می شودرای فرجامخواسته صادرازدادگاه تجدیدنظرشماره 101ارتش یکم درتاریخ 23/12/46به متهمان وهمچنین به سرکارسرهنگ محمدفریددادستان دادگاه مزبوراعلام وابلاغ شده ودادستان دادگاه درمهلت قانونی اعتراض به حکم نکرده وفرجامخواهی تیمساردادستان ارتش درتاریخ 15/1/47خارج ازمهلت مقرردرماده 272قانون دادرسی وکیفر ارتش می باشدعلیهذافرجامخواهی دادستان ارتش مردوداعلام می گردد".
پس ازوصول پرونده به دادستانی ارتش تیمساردادستان ارتش طی نامه شماره 3-66مورخ 30/3/47قرارمزبورراموافق قانون ندانسته چنین استدلال نموده :
1-برطبق مدلول ماده 270قانون دادرسی وکیفرارتش فقط دادستان ارتش ومحکوم علیه کیفری می توانندازآراءصادره ازدادگاه تجدیدنظرنظامی فرجامخواهی نمایندواین حق قانونابه سایردادستانهای نظامی تفویض نشده است .
2-چون طبق ماده 272قانون دادرسی وکیفرارتش مهلت دخواست رسیدگی فرجامی ده روزاست وابتدای آن ازتاریخ اعلام رای دادگاه ومبداءدرخواست رسیدگی فرجامی دادستان ارتش تاریخ اعلام رای دادگاه محسوب می شودتاریخ اعلام راباتاریخ قرائت رای نبایداشتباه کردکمااینکه درتبصره ماده 16 قانون مزبورنیزدرموردمهلت تجدیدنظرخواهی دادستان ارتش تصریح شده است شروع مدت برای درخواست تجدیدنظرازطرف دادستان ارتش ازروزبعداز وصول حکم دیوان حرب به دادستان ارتش محسوب می شود.
3-باتوجه به اینکه مهلت درخواست فرجامی محکومین نیزده روزاز تاریخ اعلام رای است وبه منظوراینکه حقی ازمحکومین تضییع نگرددمعمولا پرونده هائی راکه دردادگاه تجدیدنظرمنتهی به صدوررای محکومیت می شودتا مدت ده روزدردفتردادگاه نگاهداری می شودتاچناچه محکومین درخواست رسیدگی فرجامی داشته باشنداعتراض خودرابه دفتردادگاه تسلیم نمایندوبا این ترتیب بنابه استدلال شعبه نهم دیوان عالی کشورهیچگاه دادستان ارتش نخواهدتوانست ازآراءصادره فرجامخواهی نمایدمگراینکه دادستان ارتش بطورسیاردرکلیه دادگاههای تجدیدنظرمتشکله درنقاط مختلف کشورحضور بهم رساندکه این امرتعلیق به محال است مجدداتیمساردادستان ارتش طی نامه شماره 1/66پرونده فوق الاشعارودوفقره پرونده ه ارسالی ازدیوان عالی کشوررااعاده وتوضیح داده که درپرونده اتهام مامورین ژاندارمری بااینکه وضع مشابهی باپرونده موردرسیدگی شعبه نهم دیوان عالی کشورداشته شعبه 11 دیوان عالی کشورفرجامخواهی دادستان ارتش رادرمهلت قانونی تشخیص و موردرسیدگی قرارداده است وحتی درپرونده دیگربه اتهام جمشیدقسیمی که فرجامخواهی دادستان ارتش بعدازگذشت ده روزازتاریخ اعلام رای دردادگاه بوده شعبه نهم فجامخواهی رابموقع تشخیص وبموضوع رسیدگی ومبادرت به صدور رای نموده است وبالاخره نتیجه گرفته که قرارردشعبه نهم دیوان عالی کشوربر خلاف روح قانون آئین دادرسی کیفری ومغایرت اساسی بانظرقانون گذارداردو استدلال نموده که حق تقاضای رسیدگی فرجامی فقط به دادستان ارتش ومحکوم علیه کیفری اعطاءگردیده ولاغیرلذادادستانهای دادگاههای نظامی حق فرجام خواهی ندارندوچنانچه به نتیجه مشاوره هیئت شعبه مزبورتوجشودومبداءده روزمهلت دخواست رسیدگی فرجامی دادستان ارتش تاریخ قرائت رای فرض شود باامعان نظربه بعدمسافت بین مرکزومقرردادگاههای نظامی خارج ازمرکزو عدم امکان وصول پرونده هاقبل انقضاءاین مدت هیچگاه دادستان ارتش نخواهد توانست ازآراءصادره تقاضای رسیدگی فرجامی نمایدوآیاوصول به این نتیجه غیرمطلوب منظورنظرهیئت شعبه مزبوربوده است ؟وتصورمی نمایدنظر قانونگذاربدین نحوتامین خواهدشد؟بخصوص که درتبصره ماده 16قانون دادرسی وکیفرارتش درموردمهلت تجدیدنظرخواهی دادستان ارتش تصریح گردیده است شروع مدت برای درخواست تجدیدنظرازطرف دادستان ارتش از روزبعدازوصول حکم دیوان حرب به دادستان رتش محسوب می شودوآرائی که ظرف مدت سی سال ازشعب مختلف دیوان عالی کشورصادرگردیده است مویدنظر دادستان ارتش است وطی نامه شماره 2/66مورخ 1/5/47دادستانی اتش برای مزیداطلاع وتوجه به متن دادنامه شماره 971-31/3/21شعبه 2دیوان عالی کشور رابشرح زیردرج نموده است :
"طبق ماده 272قانون دادرسی وکیفرارتش مبداءمدت فرجامخواهی ده روزازتاریخ اعلام رای دادگاه تجدیدنظراست وطبق ماده 271آن قانون دفتر اداره دادرسی ارتش مرجع قانونی تقدیم دادخواست فرجامی شناخته شده وبا مسلم بودن این امربه نص ماده 3قانون مزبورکه دادستان ارتش فقط دراداره دادرسی ارتش درپایتخت انجام وظیفه می کندواضح است که منظورقانونگذار ازاعلام مذکوردرماده 272نسبت به دادستان ارتش اعلام رای آن دادگاه به آن دادستان است چنانکه این معنی درتبصره ذیل ماده 16قانون کیفرمزبورراجع به حق درخواست تجدیدنظرازطرف دادستان ارتش نست به احکام دیوانهای حرب تصریح شده مخصوصاباملاحظه به نکته که حق فرجامخواهی برای دادستان ارتش بنحومطلق است وشامل احکام دیوانهای تجدیدنظرتشکیل شده دراستانها هم می باشدوهرگاه منظورقانونگذارازماده 272اعلام حکم دردادگاه بوده این وظیفه برای دادستان ارتش که مقرماموریتش درپایتخت است نسبت به احکام صادره ازدیوانهای تجدیدنظرتشکیل شده دراطراف کشورغیرعملی ودورازنظر قانونگذارومخالف فلسفه ایجاداین حق برای دادستان ارتش خواهدبودبنا باین هرزمان که دادستان ارتش ازصدورحکم دادگاه تجدیدنظرمطلع شده همان موقع مبداءمدت فرجامخواهی اومحسوب خواهدشد."
دادستان ارتش به استنداینکه دردوشعبه دیولن عالی کشوردرمورد مشابه دوتصمیم مختلف اتخاذ شده طبق ماده واحده قانون وحدت رویه قضائی تقاضای طرح موضوع درهیئت عمومی دیوان عالی کشورنموده است لذابه استناد قانون مزبوردرخواست طرح موضوع درآن هیئت می شود.
دادستان کل -عبدالحسین علی آبادی
به تاریخ روزچهارشنبه هشتم آبانماه یکهزاروسیصدوچهل هفت هیئت عمومی دیوان عالی کشوربه ریاست جناب آقای سیدمحمدصدرکفیل دیوان عالی کشوروباحضورجناب آقای عبدالحسین علی آبادی دادستان کل کشوروجنابان آقایان روساومستشاران شعب دیوان مزبورتشکیل گردیدپس ازطرح وقرائت گزارش پرونده واوراق لازم وکسب نظریه جناب آقای عبدالحسین علی آبادی دادستان کل بشرح زیر:
"دادسرای دیوان عالی کشوردادنامه مورخ 31/3/21شعبه دیوان مزبور بشرح زیرراتائیدمی نماید:
"طبق ماده 272قانون دادرسی وکیفرارتش مبداءمدت فرجامخواهی ده روزازتاریخ اعلام رای دادگاه تجدیدنظراست وطق ماده 271آن قانون دفتر اداره دادرسی ارتش مرجع قانونی تقدیم دادخواست فرجامی شناخته شده وبا مسلم بودن این امربه نص ماده 3قانون مزبورکه دادستان ارتش فقط دراداره دادرسی ارتش درپایتخت انجام وظیفه می کندواضح است که منظورقانونگذار ازاعلام مذکوردرماده 272نسبت به دادستان ارتش اعلام رای آن دادگاه به آن دادستان است چنانکه این معنی درتبصره ذیل ماده 16قانون کیفرمزبورراجع به حق درخواست تجدیدنظرازطرف دادستان ارتش نسبت به احکام دیوانهای حرب تصریح شده مخصوصاباملاحظه این نکته که حق فرجامخواهی برای دادستان ارتش بنحومطلق است وشامل احکام دیوانهای تجدیدنظرتشکیل شده دراستانها هم میباشدوهرگاه منطورقانونگذارازماده 272اعلام حکم دردادگاه بوداین وظیفه برای دادستان ارتش که مقرماموریتش درپایتخت است نسبت به احکام صاده ازدیوانهای تجدیدنظرتشکیل شده داطراف کشورغیرعملی ودورازنظر قانونگذارومخالف فلسفه ایجاداین حق برای دادستان ارتش خواهدبودبنا براین هرزمان که دادستان ارتش ازصدورحکم دادگاه تجدیدنظرمطلع شده همان موقع مبداءمدت فرجامخواهی اومحسوب خواهدشد"
درخاتمه متذکرمی شودکه دادسراهااعم ازدادسراهای عمومی ویا دادسرای ارتش پیوسته ناظربراجرای قوانین می باشدوهروقت عدل وانصاف اقتضاءکندبه وظایف قانونی خودقیام واقدام می نماید.
اعمال این وظایف گاهی به نفع متهم وزمانی به زیان اومنتهی می شودبر سبیل نمونه دوحکم ازدادرسی ارتش راکه به نفع متهم فرجامخواهی شده است برای تائیداظهاراتم قرائت می کنم .
دادستان کل کشور-عبدالحسین علی آبادی
مشاوره نموده بشرح زیربیان عقیده می نماید.
مرجع :
موازین قضائی ،ازانتشارات حسینیه ارشاد(جلد 1) صفحه 131تا137
2
نوع : رای وحدت رویه
شماره انتشار : 125
تاریخ تصویب : 1347/08/08
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
جرائم برضد عفت و اخلاق عمومی موضوع در صلاحیت مراجع عمومی است وکشف و ضبط آلات و ادوات قاچاق جرم تغییری درصلاحیت بوجودنمی آورد پرداخت جرائم فقط بر عهده صاحب مال است و مخفی کننده مال چنانچه صاحب آن نباشد در حکم حامل آن مواد بوده و معاون جرم محسوب و از پرداخت جریمه معاف است
